นาฏศิลป์กับการประยุกต์อุปกรณ์ตามแนวคิดหลังสมัยใหม่

บทคัดย่อ

           การวิจัยนาฏศิลป์กับการประยุกต์อุปกรณ์ตามแนวคิดหลังสมัยใหม่ เพื่อสร้างสรรค์แนวทางการออกแบบลีลาในงานนาฏศิลป์สร้างสรรค์ โดยงานวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสรรค์แนวทางการออกแบบลีลาในงานนาฏศิลป์กับการประยุกต์อุปกรณ์ตามแนวคิดหลังสมัยใหม่เป็นการวิจัยเชิงสร้างสรรค์และการวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งมีกรอบแนวคิดในการวิจัยจากการวิเคราะห์ข้อมูลองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้อง เพื่อกำหนดทิศทางในงานวิจัยได้แก่ แนวคิดหลังสมัยใหม่ การประยุกต์อุปกรณ์ในงานนาฏศิลป์ การออกแบบงานนาฏศิลป์ และ สุนทรียศาสตร์ ผู้วิจัยได้กำหนดการวิเคราะห์ข้อมูลทางด้านวิจัยโดยมีการวิเคราะห์จำแนกตามองค์ประกอบด้วยกัน    8 องค์ประกอบ เพื่อที่สามารถวิเคราะห์ข้อมูลได้ครบถ้วนตามองค์ประกอบในการสร้างสรรค์ผลงานครั้งนี้ คือ แนวคิดการแสดง อุปกรณ์การแสดง การออกแบบลีลา นักแสดง เสียงประกอบการแสดง เครื่องแต่งกาย แสงในการแสดง และพื้นที่ในการแสดง เพื่อนำมาสรุปผลก่อนการนำเสนอผลงาน ตามลำดับ                                                                                                                                        ผลการวิจัยจากการวิเคราะห์ตามองค์ประกอบด้วยกัน 8 องค์ประกอบพบว่า 1. แนวคิดการแสดงจากแนวนาฏศิลป์หลังสมัยใหม่ในช่วงการทดลอง (Experimental Dance) หรือ ช่วงเวลาในการออกแบบลีลา มาเป็นแนวคิดในการวิจัยครั้งนี้ 2.การออกแบบลีลาเกิดจากการวิเคราะห์และออกแบบลีลาจากการเคลื่อนไหวลีลาไปพร้อมกับอุปกรณ์ 3.อุปกรณ์การแสดง ผู้วิจัยได้นำอุปกรณ์เป็นตัวดำเนินการที่ค้นหาลีลาการเคลื่อนไหวในขณะที่ทดลองออกแบบลีลาไปพร้อมกับอุปกรณ์ โดยอุปกรณ์ในการแสดงครั้งนี้จะเป็นอุปกรณ์ที่มาจากสิ่งของทั่วไปที่สามารถพบเห็นได้ในชีวิตประจำวัน 4.นักแสดง ผู้วิจัยได้คัดเลือกจากผู้ที่มีคุณสมบัติ 1.ผู้ที่สามารถแสดงศักยภาพในการเคลื่อนไหวร่างกายไปกับอุปกรณ์ได้ 2. ผู้ที่มีไหวพริบที่จะแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้าได้เป็นอย่างดี 3. ผู้ที่สามารถแสดงผลงานได้อย่างต่อเนื่องเพื่อให้การแสดงไม่สะดุดหรือติดขัด โดยผู้วิจัยได้ทดลองให้นิสิตมหาวิทยาลัยศรีนคริทรวิโรฒ คณะศิลปกรรมศาสตร์ เอกนาฏศิลป์สากล ชั้นปีที่ 3 จำนวน 20 คน มีนิสิตชายจำนวน 5 คน และนิสิตหญิงจำนวน 15 คน ได้ลองเคลื่อนไหวร่างกายไปกับอุปกรณ์ โดยสังเกตการณ์ว่านิสิตคนใดสามารถเล่นอุปกรณ์ในขณะที่เคลื่อนไหวร่างกายในลักษณะต่างๆ อาทิ การหมุน การกระโดด 5.เสียงประกอบการแสดง ผู้วิจัยได้แบ่งภาพรวมในกานำเสียงประกอบการแสดงออกเป็น 2 ช่วงการแสดง โดยช่วงที่หนึ่ง เสียงในการแสดงเกิดจากการเคลื่อนไหวร่างกายกับอุปกรณ์ทำให้เกิดเสียง และช่วงที่สองเป็นการใช้เสียงดนตรีมานำเสนอโดยมีจังหวะที่เร็วและช้าควบคู่กันไป 6. เครื่องแต่งกาย ผู้วิจัยจึงเน้นที่เครื่องแต่งกายในการแสดงต้องไม่เป็นอุปสรรคต่อการเล่นอุปกรณ์ของนักแสดง 7. แสงในการแสดง ผู้วิจัยได้ใช้เพียงแสงสีขาวและสีเหลือง เพื่อให้มีความสว่างทำให้นักแสดงสามารถมองเห็นอุปกรณ์ได้ชัดและผู้ชมสามารถเห็นภาพการแสดงได้อย่างสมบูรณ์ 8. พื้นที่ในการแสดง สถานที่ในการเผยแพร่งานวิจัยมีลักษณะกว้าง จำนวนนักแสดงสามารถแสดงศักยภาพได้อย่างอิสระ
          ข้อสรุปจากการวิจัยครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงแนวทางในการสร้างสรรค์ผลงานการแสดงนาฏศิลป์กับการประยุกต์อุปกรณ์ตามแนวคิดหลังสมัยใหม่ โดยการค้นหาลีลาที่เกิดขึ้นจากการด้นสดของนักแสดงกับอุปกรณ์ในช่วงการทดลอง (Experimental Dance) หรือ ช่วงเวลาในการออกแบบลีลา ทำเกิดรูปแบบการเคลื่อนไหวที่น่าสนใจ สามารถวิเคราะห์และค้นหาลีลานำมาร้อยเรียงกลายเป็นผลงานที่ไม่ต้องยึดติดแต่เพียงการเล่าเรื่อง หรือ ต้องมีเนื้อเรื่องแต่สามารถสร้างสรรค์ผลงานได้จากการนำอุปกรณ์มาเป็นสิ่งที่ค้นหาลีลาในการสร้างสรรค์และกลายมาเป็นแนวทางในการวิจัย เพื่อค้นหาแนวทางในการพัฒนากระบวนการสร้างสรรค์ผลงานให้หลากหลายและมีอิสระของความคิดสร้างสรรค์