การศึกษาดนตรีประกอบพิธีกรรม: กรณีศึกษาวงโกงสโกและวงทัมมิง คณะครูอม มงกุล จังหวัดเสียมเรียบ ราชอาณาจักรกัมพูชา

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง “การศึกษาดนตรีประกอบพิธีกรรมในงาน : กรณีศึกษา วงโกงสโกและวงทัมมิง คณะครูอม มงกุล จังหวัดเสียมเรียบ ราชอาณาจักรกัมพูชา” การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมุ่งศึกษาข้อมูลจากการเก็บข้อมูลภาคสนาม ซึ่งจะกระทำในรูปแบบการพรรณนาวิเคราะห์ และจัดเก็บข้อมูลในรูปของเอกสาร โน้ตเพลง และข้อมูลภาพนิ่ง ข้อมูลเสียง ข้อมูลภาพเคลื่อนไหวในระบบดิจิตอล โดยมีวัตถุประสงค์ของการวิจัยคือ

1. เพื่อศึกษาดนตรีประกอบพิธีกรรม วงโกงสโกและวงทัมมิง คณะครูอม มงกุล จังหวัดเสียมเรียบ ราชอาณาจักรกัมพูชา
2. เพื่อศึกษาบทบาทวงโกงสโกและวงทัมมิง คณะครูอม มงกุล ที่มีต่อสังคม

            จากการศึกษาพบว่า วงโกงสะกอ (Kong Skor) และวงทัมมิง (Tamming) สันนิษฐานว่าเป็นวงดนตรีได้รับอิทธิพลมาจากวงดนตรีที่ใช้บรรเลงเมื่อสมัยอาณาจักรเขมรโบราณ ราวพุทธศตวรรษที่ 16 - 17 ตามหลักฐานที่ปรากฏบนภาพจำหลักบนระเบียงคดปราสาทนครวัดที่ปรากฏรูปจำหลักที่เกี่ยวข้องกับดนตรีอยู่บริเวณระเบียงคดด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ปรากฏภาพจำหลักวงดนตรีที่มีการบรรเลงฆ้องรางจำนวน 4 แห่ง ซึ่งมีความละม้ายคล้ายคลึงกับฆ้องรางที่ใช้ในวงโกงสโก (Kong Skor) และวงทัมมิง (Tamming) ปัจจุบันวงโกงสโก (Kong Skor) วงทัมมิง (Tamming) ใช้บรรเลงในงานศพเท่านั้น และสามารถพบเห็นการบรรเลงวงดนตรีนี้ในเขตจังหวัดเสียมเรียบ สำหรับคณะครูอม มงกุล จะเรียกชื่อวงดนตรีที่บรรเลงในเวลากลางวันว่า “โกงสโก” (Kong Skor) และวงดนตรีที่บรรเลงในเวลากลางคืนว่า “ทัมมิง” (Tamming)

            วงโกงสโกและวงทัมมิง คณะครูอม มงกุล ก่อตั้ง ในปี ค.ศ.1996 โดยการรวบรวมกลุ่มนักดนตรีเพื่อฟื้นฟูและทำกิจกรรมทางด้านดนตรีดั้งเดิมของกัมพูชา วงพิณเพียด (Pin peat) และวงโกงสโก (Kong Skor) และ   วงทัมมิง (Tamming) ซึ่งได้รับการถ่ายทอดจากครูนอร์น (Khru Norn) โดยการบรรเลงวงดนตรีโกงสโกและ    วงทัมมิงประกอบไปด้วยเครื่องดนตรีจำนวน 4 ชนิด มีรูปแบบการจัดวงโดยให้นักดนตรีทั้ง 3 คนนั่งอยู่กลางวงดนตรี  หันหลังให้กันและกัน เครื่องดนตรีประกอบไปด้วย 1. โกง เดาะ ปี 2. โกง วง จ็อมเนต แข 3. สโก ธม มวย และ 4. ซรอไล โดยบทเพลงสำหรับการบรรเลงวงโกงสโกและวงทัมมิง มีจำนวน 12 บทเพลง สำหรับขั้นตอนการบรรเลง เริ่มต้นจากการแสดงความเคารพกราบไหว้ครูบาอาจารย์ทั้งที่เป็นครูเทวดาและครูมนุษย์รวมถึงถึงกราบไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพบูชา แล้วจึงเริ่มต้นการบรรเลงวงโกงสโก วงทัมมิง ด้วยบทเพลง“บอปวล”      เป็นบทเพลงลำดับแรกทุกครั้ง โดยการบรรเลงจะเริ่มต้นตั้งแต่เริ่มตั้งศพเพื่อประกอบพิธีกรรม โดยบรรเลงเพลงใดเพลงหนึ่งสลับกับพิธีสงฆ์ และเมื่อเสร็จสิ้นพิธี นักดนตรีจะบรรเลงบทเพลงเพลง  “ก็อมเปา” เป็นบทเพลงลา

            ในด้านบทบาทวงโกงสโกและวงทัมมิง คณะครูอม มงกุล  มีต่อสังคมโดยเฉพาะอย่างยิ่งในจังหวัดเสียมเรียบ ราชอาณาจักรกัมพูชา สรุปได้ดังต่อไปนี้

            1.วงโกงสโกและวงทัมมิง คณะครูอม มงกุล มีความสำคัญต่อชุมชนเนื่องจาก ชุมชนยังเห็นคุณค่าและความสำคัญของดนตรีที่มีต่อพิธีกรรม

            2.วงโกงสโกและวงทัมมิง คณะครูอม มงกุล สร้างรายได้ให้แก่นักดนตรี ให้มีรายได้พิเศษนอกเหนือจากการประกอบอาชีพหลัก

            3.วงโกงสโกและวงทัมมิง คณะครูอม มงกุล ทำหน้าที่เป็นส่วนหนึ่งของการอนุรักษ์วัฒนธรรมด้านดนตรีเขมรโบราณให้คงอยู่สืบทอดต่อไป