การใช้ทรัพยากรวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนชายทะเลบางพระ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสำคัญของทรัพยากรวัฒนธรรมของชุมชนชายทะเลบางพระ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี เพื่อนำไปสู่การพัฒนาการท่องเที่ยวในพื้นที่ โดยใช้วิธีการศึกษาจากเอกสาร การเก็บข้อมูลภาคสนาม จากการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ และการสัมภาษณ์เชิงลึก ตลอดจนการใช้แบบสอบถาม การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสำคัญของทรัพยากรวัฒนธรรมของชุมชนชายทะเลบางพระ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี เพื่อนำไปสู่การพัฒนาการท่องเที่ยวในพื้นที่ โดยใช้วิธีการศึกษาจากเอกสาร การเก็บข้อมูลภาคสนาม จากการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ และการสัมภาษณ์เชิงลึก ตลอดจนการใช้แบบสอบถามผลการศึกษาพบว่า เทศบาลตำบลบางพระมีบทบาทในการส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยเน้นบริเวณพื้นที่ชุมชนริมชายฝั่งทะเล มีการพัฒนาพื้นที่และสิ่งอำนวยความสะดวก เพื่อรองรับการท่องเที่ยว ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา โดยมีจุดเด่นที่เป็นชุมชนเก่าซึ่งมีทรัพยากรที่มีคุณค่าทั้งเชิงนิเวศและวัฒนธรรม สะท้อนความเป็นชุมชนประมงพื้นบ้าน นอกจากบริเวณพื้นที่ชุมชนริมชายฝั่งทะเลแล้ว ยังพบว่าในบริเวณพื้นที่ถัดเข้ามา คือ บริเวณชุมชนริมสองฝั่งถนนเทศบาล 10 ซึ่งเป็นย่านเก่าส่วนหนึ่งของชุมชนชายทะเลบางพระมีทรัพยากรที่สำคัญด้วยเช่นกัน      ทั้งบ้านเรือนไม้โบราณ ศาลหลักเมือง ศาลเจ้า วัด ที่สามารถศึกษาร่วมกับพื้นที่ชุมชนริมชายฝั่งทะเลที่มีวิถีชีวิตประมงพื้นบ้าน  ภูมิปัญญา ความเชื่อ และระบบนิเวศน์ที่สวยงาม ซึ่งล้วนเป็นทรัพยากรวัฒนธรรมที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์เพื่อการท่องเที่ยวชุมชนชายทะเลบางพระได้ ทำให้เห็นภาพชุมชนย่านเก่าชายทะเลบางพระที่มีประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ภูมิปัญญาที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดชลบุรีซึ่งสามารถพัฒนาและส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่โดดเด่น นอกจากนี้ยังพบว่า ชุมชนชายทะเลบางพระมีศักยภาพในส่งเสริมการพัฒนาการท่องเที่ยวที่สำคัญ คือ   มีทรัพยากรการท่องเที่ยวที่สำคัญอันได้แก่ทรัพยากรวัฒนธรรมของชุมชนทั้งในพื้นที่ริมชายทะเลและริมถนนเทศบาล 10 ที่สามารถนำมาใช้เพื่อการท่องเที่ยว อีกทั้งชุมชนซึ่งเป็นเจ้าของทรัพยากรวัฒนธรรม  มีความเข้มแข็งและมีบทบาทในการทำงานร่วมกับภาครัฐ และที่สำคัญเทศบาลตำบลบางพระให้ความสำคัญและส่งเสริมการท่องเที่ยวในพื้นที่มาอย่างต่อเนื่อง ดังนั้น แนวการพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนชายทะเลบางพระให้เกิดความยั่งยืนนั้น เทศบาลตำบลบางพระควรเป็นกำลังหลักในการส่งเสริมพัฒนาการท่องเที่ยวเช่นที่ผ่านมา ทั้งนี้ ควรเน้นการนำทรัพยากรวัฒนธรรมที่สำคัญของชุมชนมาใช้ประโยชน์ ควรนำทรัพยากรวัฒนธรรมในพื้นที่ริมสองฝั่งถนนเทศบาล 10 มาใช้ประโยชน์ต่อการท่องเที่ยวโดยเชื่อมโยงกับการท่องเที่ยวที่มีอยู่เดิมในพื้นที่ริมชายฝั่งทะเลบางพระ      ควรส่งเสริมบทบาทการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยสร้างความภาคภูมิใจในการเป็นเจ้าของ เกิดความรัก และหวงแหนทรัพยากรวัฒนธรรม อันจะส่งผลถึงการตระหนักในความสำคัญของการนำทรัพยากรวัฒนธรรมไปใช้ประโยชน์อย่างรู้คุณค่า รวมทั้งมีส่วนร่วมและมีบทบาทร่วมกับเทศบาลตำบลบางพระในการพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนชายทะเลบางพระอย่างเหมาะสมและยั่งยืน