ศิลปะแห่งการพรางและการพรางในศิลปะ

สุธี  คุณาวิชยานนท์

doi:10.69598/sbjfa275506

ผู้แต่ง

สุธี คุณาวิชยานนท์ ศาสตราจารย์ ภาควิชาทฤษฎีศิลป์ คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร

DOI:

https://doi.org/10.69598/sbjfa275506

คำสำคัญ:

ศิลปะร่วมสมัย , ลายพราง, อัตลักษณ์, ศิลปะหลังอาณานิคม

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาการใช้การพรางและลายพรางในศิลปะร่วมสมัย โดยเริ่มต้นจากที่มาทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของการพราง ซึ่งเกี่ยวข้องกับการพรางของสิ่งมีชีวิตในธรรมชาติและการทหาร ต่อมาเป็นการสำรวจการใช้การพรางและลายพรางในบริบทของศิลปะร่วมสมัยและหลังอาณานิคม วัตถุประสงค์หลักของการศึกษาคือการสำรวจแนวคิดและแนวปฏิบัติของการพรางที่ปรากฏในวัฒนธรรมและศิลปะ เพื่อทำความเข้าใจวิธีที่ศิลปินร่วมสมัยนำการพรางมาใช้ในการวิพากษ์สังคม การเมือง และอำนาจ การวิจัยนี้อาศัยการทบทวนวรรณกรรมและการใช้กรอบคิดของศิลปะร่วมสมัย ศิลปะในลัทธิหลังสมัยใหม่และหลังอาณานิคมในการวิเคราะห์ผลงานศิลปะของศิลปินร่วมสมัยทั้งไทยและต่างประเทศ 5 คนดังนี้ แอนดี้ วอร์ฮอล หลิว ป๋อหลิน เมลลา ยาร์สมา อิมรอน ยูนุ และสุธี คุณาวิชยานนท์ ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าการพรางในศิลปะสามารถสะท้อนถึงความซับซ้อนของอัตลักษณ์ การวิจารณ์การควบคุมของอำนาจรัฐ และการตอบโต้ต่อความไม่เป็นธรรมทางสังคม ข้อค้นพบนี้ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจในแนวทางศิลปะร่วมสมัยและศิลปะหลังอาณานิคม โดยชี้ให้เห็นว่าการพรางและลายพรางไม่ได้เป็นเพียงวิถีในธรรมชาติ หรือวัฒนธรรมในการทหารและแฟชั่นของพลเรือนเท่านั้น แต่ยังเป็นเครื่องมือที่ศิลปินใช้เพื่อสร้างบทสนทนาและท้าทายการเล่าเรื่องของวัฒนธรรมกระแสหลักที่ครอบงำสังคม

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

รวิตา ระย้านิล. (2563, 22 พฤษภาคม). Anonymity-ภาวะนิรนาม. คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. https://www.psy.chula.ac.th/th/feature-%20%20articles/anonymity/

สุธี คุณาวิชยานนท์. (2561). ศิลปะสมัยใหม่และร่วมสมัย: ตะวันตกและไทย. โครงการหนังสือและตำราทฤษฎีศิลป์ ภาควิชาทฤษฎีศิลป์ คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สุภางค์ จันทวานิช, (2559). ทฤษฎีสังคมวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 7). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Anapur, E. (2023, March 1). The New Museum will chart the full breadth of Wangechi Mutu’s practice since the mid-1990s. Widewalls. https://www.widewalls.ch/magazine/wangechi-mutu-new-museum

Anatsui, E. (2006). Between Earth and Heaven [Photograph]. The Metropolitan Museum of Art (The Met) https://www.metmuseum.org/art/collection/search/319872

Anderson, B. (1978). Studies of the Thai state: The state of Thai studies. In E. B. Ayal (Ed.), The Study of Thailand: Analyses of Knowledge, Approaches, and Prospects in Anthropology, Art History, Economics, History, and Political Science (pp. 193–257). Ohio University Center for International Studies.

Behrens, R. R. (2004). Culture, Art: Introduction. In H. Blechman (Ed.), Disruptive pattern material: an encyclopedia of camouflage (pp. 274-280). Firefly Books.

Bhabha, H. K. (2004). The Location of Culture (2nd ed.). Routledge.

Borsarello, J. F. (2004). Military: Dazzle. In H. Blechman (Ed.), Disruptive pattern material: an encyclopedia of camouflage (pp. 164). Firefly Books.

Bouton, B. (2012). Distractive markings [Photograph]. Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=64518304

Bubmann, S. (2020, August 5). Kara Walker: 5 Facts to Know [Photograph]. Bby’s Magazine. https://www.barnebys.co.uk/blog/kara-walker-5-facts-to-know

Burke, E. (2015). Unsettling Space: Trauma and Architecture in Contemporary Art [Master’s thesis, University of Tasmania]. UTAS Research Repository. https://figshare.utas.edu.au/articles/thesis/Unsettling_space_trauma_and_architecture_in_contemporary_art/23239058?file=40955873

Butler, J. (1990). Gender trouble: Feminism and the Subversion of Identity. Routledge.

Cane, H. (2024, October 14). How Andy Warhol's Campbell's Soup Cans Harnessed the Consumerist Zeitgeist [Photograph]. Widewalls. https://www.widewalls.ch/magazine/andy-warhol-campbells-soup-cans

Chantavanich, S. (2016). Theory of Sociology (7th ed.). Chulalongkorn University Press. [in Thai]

Demos, T. J. (2013). The Migrant Image: The Art and Politics of Documentary during Global Crisis. Duke University Press.

Duchamp, M. (1917). Fountain (Duchamp) [Photograph]. Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Fountain_(Duchamp)#/media/File:Marcel_Duchamp,_1917,_Fountain,_photograph_by_Alfred_Stieglitz.jpg

Farrell, T. (2022). Digitize or Die: The Quixotic Battle for Camouflage Patterns in the United States Military. Washington University Law Review, 100(2), 517-544. https://ssrn.com/abstract=4252775

Forbes, P. (2009). Dazzled and Deceived: Mimicry and Camouflage. Yale University Press.

Foster, H. (2013). The Art-Architecture Complex. Verso.

Gonzalez, A. L. (2020). Stellar Transfigurations of Disabled Bodies: Wangechi Mutu and Afrofuturism [Master’s thesis, Montclair State University]. Montclair State University Digital Commons. https://digitalcommons.montclair.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1482&context=etd

Hall, S. (1997). Representation: cultural representations and signifying practices. Sage Publications.

Hans, M. (2020). Nottingham’s Anti-Racism Protest in Photos [Photograph]. LetLion. https://leftlion.co.uk/features/2020/06/nottingham-black-lives-matter-protest-photo-gallery/

Hutcheon, L. (1988). A Poetics of Postmodernism: History, Theory, Fiction. Routledge.

Jaarsma, M. (1999). Hi Inlander [Online image]. https://mellajaarsma.com/installation/coba-misal-ini-tahun-2021/

_____. (2002). The Follewer [Online image]. https://mellajaarsma.com/installation/the-follower/

_____. (2003). The Warrior, The Healer, The Feeder [Online image]. https://mellajaarsma.com/installation/the-warrior-the-healer-the-feeder/

_____. (2005). Shelter Me [Online image]. https://mellajaarsma.com/installation/shelter-me/

_____. (2012a). Lords of the Tea I and II [Online image]. https://mellajaarsma.com/installation/lords-of-the-tea-i-and-ii/

_____. (2012b). Tea Men [Online image]. https://mellajaarsma.com/installation/tea-men/

Kaffer, L. (2007). Panthera pardus pardus [Photograph]. Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2650050

Krishnappa, Y. S. (2005). Camouflage [Photograph]. Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=21284364

Kunavichayanont, S. (2018). Modern & Contemporary Art: The Western World and Thailand. Art Theory Book Project, Art Theory Department, Faculty of Painting, Sculpture and Graphic Arts. [in Thai]

_____. (2023). Camouflage (Thailand and Her Neighbors) No.2 [Acrylic on linen]. La Lanta Fine Art, Bangkok.

_____. (2024a). Conceal : Maps, Boundary , Camouflage and Power [Acrylic on linen-cotton canvas on plastwood]. La Lanta Fine Art, Bangkok.

_____. (2024b). The New World Order 2024 [Acrylic on linen canvas on plastwood]. La Lanta Fine Art, Bangkok.

Kuzmin, V. V. (2012). U.S. Woodland [Photograph]. Wikimedia Commons https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27869774

Ling, R. (2005). Hyastenus elatus [Photograph]. Wikimedia Commons https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1887190

Liu, B. (2011a). Hiding in the City [Archival pigment print]. Eli Klein Gallery. https://www.galleryek.com/artists/liu-bolin/series/hiding-in-the-city?view=slider#26

_____. (2011b). Hiding in the City [Archival pigment print]. Eli Klein Gallery. https://www.galleryek.com/artists/liu-bolin/series/hiding-in-the-city?view=slider#22

_____. (2011c). Hiding in the City [Archival pigment print]. Eli Klein Gallery. https://www.galleryek.com/artists/liu-bolin/series/hiding-in-the-city?view=slider#20

_____. (2011d). Hiding in the City [Archival pigment print]. Eli Klein Gallery. https://www.galleryek.com/artists/liu-bolin/series/hiding-in-the-city?view=slider#15

_____. (2011e). Hiding in the City [Archival pigment print]. Eli Klein Gallery. https://www.galleryek.com/artists/liu-bolin/series/hiding-in-the-city?view=slider#37

Lu, C. Y. (2010, Semtember 1). The Artist as Activist: Ai Wei Wei [Photograph]. Tate. https://media.tate.org.uk/aztate-prd-ew-dg-wgtail-st1-ctr-data/images/ai-2.width-840.jpg

Mirzoeff, N. (2011). The Right to Look: A Counterhistory of Visuality. Duke University Press.

Neshat, S. (1994). Women of Allah [Photograph]. The Metropolitan Museum of Art (The MET). https://www.metmuseum.org/art/collection/search/486834

Radio Papasse. (2010). Doris Salcedo-Where hope resides [Photograph]. https://www.radiopapesse.org/en/archive/interviews/doris-salcedo-where-hope-resides

Rayanil, R. (2020, May 22). Anonymity. Faculty of Psychology, Chulalongkorn University. https://www.psy.chula.ac.th/th/feature-%20%20articles/anonymity/ [in Thai]

Schipor-Baban, R. (2021). The Issue of Cultural Memory in Postcolonial Art. History and Recontextualization in El Anatsui’s Creation. Învăţământ, Cercetare, Creaţie, 7(1), 491-498. https://icc-online.arte-ct.ro/vol_07/52.pdf

Sherbrooke, W. (2003). Introduction to horned lizards of North America. University of California Press.

Shonibare, Y. (2003). Scramble for Africa [Photograph]. https://yinkashonibare.com/artwork/scramble-for-africa-2003/

Sims, J. (2004). Culture, Fashion: Military Styling. In H. Blechman (Ed.), Disruptive pattern material: an encyclopedia of camouflage (pp. 404-407). Firefly Books.

Spalding, J. (2018, November 14). Warhol: From A to B and Back Again. Studio International. https://www.studiointernational.com/andy-warhol-from-a-to-b-and-back-again-review-whitney-museum-new-york

Stevens, M., & Merilaita, S. (2009). Defining disruptive coloration and distinguishing its functions. Philosophical transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological sciences, 364(1516), 481–488. https://doi.org/10.1098/rstb.2008.0216

Warhol, A. (1986a). Statue of Liberty [Silkscreen ink and acrylic on canvas]. Sotheby’s. https://www.sothebys.com/en/buy/auction/2020/contemporary-art-evening-auction-3/andy-warhol-statue-of-liberty

_____. (1986b). Camouflage Self-Portrait (1986) [Silkscreen ink and acrylic on canvas]. Internet Archive. https://archive.org/details/andywarhol_202103

Wikimedia Commons. (1918). Dazzle camouflage [Photograph]. https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=18552961

Winichakul, T. (1994). Siam Mapped: A History of the Geo-Body of a Nation. University of Hawaii Press.

Wohlgemuth, J. (2022). Why Could I Have Done? What Should I Have Done?. The Veteran: Vietnam Veterans Against the War, 52(1), 1-32. https://www.vvaw.org/pdf/v52n1.pdf

Yunu, I. [@aimron.studio]. (2007a). Self portrait [Online image]. Instagram. https://www.instagram.com/p/Cp7ezKhp0Br/

_____. (2007b). shout [Online image]. Instagram. https://www.instagram.com/p/Cp9wj_EpP0c/?img_index=1

_____. (2024a). Home [Online image]. Instagram. https://www.instagram.com/p/C_nAcBaSm4V/

_____. (2024b). Acrylic on canvas [Online image]. Instagram. https://www.instagram.com/p/C_pDOEAyPnw/

Zhou Yan Contemporary Chinese Art Archive. (n.d.) A Study of Perspective (Selection) [Photograph]. Digital Kenyon https://digital.kenyon.edu/zhou/593/