องค์ประกอบสำหรับการออกแบบโปสเตอร์ภาพยนตร์ไทย

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบด้านการออกแบบโปสเตอร์ภาพยนตร์ไทย ตั้งแต่ยุคเริ่มต้น ในปี พ.ศ. 2466 จนถึง พ.ศ. 2533 ก่อนที่กระบวนการออกแบบสื่อสิ่งพิมพ์จะเปลี่ยนไปใช้คอมพิวเตอร์แทนการวาดด้วยมือ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบสื่อสิ่งพิมพ์ 5 คน กลุ่มตัวอย่าง คือ โปสเตอร์ภาพยนตร์ไทยที่อยู่ในช่วงดังกล่าว จำนวน 100 ชิ้น ผลการวิจัยพบว่า องค์ประกอบหลักของการออกแบบโปสเตอร์ภาพยนตร์ไทย ประกอบด้วย 1) ภาพประกอบ 2) ชื่อเรื่องและข้อความ 3) โทนสี 4) กราฟิกและลวดลายประดับ

แนวทางการออกแบบโปสเตอร์ภาพยนตร์ไทย แบ่งตามเทคโนโลยีในแต่ละช่วงเวลาได้ 3 แนวทาง ดังนี้ 1) ยุคแรก ใช้เทคนิคภาพถ่ายตัดต่อ นิยมใช้แม่สีปฐมภูมิ 2) ยุคที่ 2 ใช้ภาพวาด และตัวอักษรแบบประดิษฐ์ 3) ยุคที่ 3 ใช้ภาพถ่ายตกแต่งและตัวอักษรจากโปรแกรมสำเร็จรูป

รูปแบบการจัดองค์ประกอบภาพของโปสเตอร์ภาพยนตร์ไทย ตั้งแต่ยุคแรกจนยุคที่ 3 สรุปได้ดังนี้ 1) จัดให้เป็นรูปทรงสามเหลี่ยม 2) จัดให้มีจุดนำสายตาแบบเฉียง 3) จัดให้องค์ประกอบต่าง ๆ เกาะกลุ่มกัน 4) จัดให้มีลักษณะเป็นสามมิติ 5) จัดภาพให้ดูเหนือความจริง 6) จัดให้มีอัตลักษณ์ของท้องถิ่นไทย 7) จัดให้มีรูปทรงเรขาคณิต 8) ใช้ตัวอักษรเป็นจุดเด่นของงาน 9) ใช้กรอบประดับตกแต่ง และ 10) แบ่งภาพเป็นส่วน ๆ

นอกจากนี้ การออกแบบตัวอักษรสำหรับชื่อเรื่อง มีแนวคิด ดังนี้ 1) ออกแบบตัวอักษรให้มีลักษณะดูเป็นภาพ  2) ออกแบบภาพประกอบให้เป็นตัวอักษร 3) ออกแบบภาพให้เป็นส่วนหนึ่งของตัวอักษร และ 4) ออกแบบข้อความให้ดูเป็นภาพ