สัมพันธบททางการสื่อสารของศิลปะ: กรณีศึกษา การถ่ายโยงรูปแบบและเนื้อหาผลงานของถวัลย์ ดัชนี
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะการถ่ายโยงการสื่อสารรูปแบบและเนื้อหาผลงานจิตรกรรมสู่ตัวบทปลายทางของผลงานศิลปะของถวัลย์ ดัชนี รวมทั้งเหตุผลที่เป็นเช่นนั้น รูปแบบของงานวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยใช้วิธีการวิเคราะห์เอกสาร การวิเคราะห์ตัวบท การเก็บข้อมูลภาคสนาม และการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลหลักที่เกี่ยวข้องในการเก็บรวบรวมข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า ตัวบทปลายทางที่เกิดขึ้น แบ่งออกได้เป็น 3 แบบ โดยตัวบทปลายทางแต่ละแบบมีระยะที่ห่างจากตัวบทต้นทางจากน้อยไปหามาก ตามลำดับ คือ ตัวบทปลายทางแบบเลียนแบบ ตัวบทปลายทางแบบขยายความ/ตัดทอน และตัวบทปลายทางแบบดัดแปลง ซึ่งปรากฏตัวบทปลายทางที่เคารพในตัวบทต้นทางเท่านั้น ทั้งนี้ มีทั้งตัวบทปลายทางที่เป็นทัศนศิลป์ โสตศิลป์ และโสตทัศนศิลป์ ที่สามารถผลิตซ้ำได้อย่างไม่รู้จบอย่างกลมกลืนกับบริบทที่ร่วมสมัย เพื่อให้ผลงานของถวัลย์ ดัชนียังมีลมหายใจอยู่เสมอ ทำให้เกิดการขยายจำนวนผู้รับสารมากขึ้น แม้รัศมีของตัวบทปลายทางจะเปลี่ยนแปลงไป
Article Details
ข้อความและความเห็นในวารสารนิเทศศาสตร์และนวัตกรรม นิด้า เป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน มิใช่ของคณะนิเทศศาสตร์และนวัตกรรมการจัดการ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา แก้วเทพ. (2554). สื่อสารมวลชน: ทฤษฎีและแนวทางการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: ภาพพิมพ์.
กาญจนา แก้วเทพ. (2557). ศาสตร์แห่งสื่อและวัฒนธรรมศึกษา. กรุงเทพมหานคร: ภาพพิมพ์.
กาญจนา แก้วเทพ, และสมสุข หินวิมาน. (2553). สายธารแห่งนักคิดทฤษฎีเศรษฐศาสตร์การเมืองกับสื่อสารศึกษา. กรุงเทพมหานคร: ภาพพิมพ์.
กีรติ บุญเจือ. (2545). ปรัชญาหลังนวยุค แนวคิดเพื่อการศึกษาแผนใหม่. กรุงเทพมหานคร: ดวงกมล (2520).
คอบลีย์, พอล. (2558). สืบสัญศาสตร์ [Introducing semiotics] (อธิป จิตตฤกษ์, ผู้แปล). กรุงเทพมหานคร: มิชชั่น อินเตอร์ พริ้นท์. (ต้นฉบับพิมพ์ปี 1997).
จันทนี เจริญศรี. (2545). โพสต์โมเดิร์นกับสังคมวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: วิภาษา.
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2560). บทแนะนำสกุลความคิดหลังโครงสร้างนิยม (Introducing poststructuralism) (พิมพ์ครั้งที่ 2). นนทบุรี: ภาพพิมพ์.
นพพร ประชากุล. (2552ก). ยอกอักษร ย้อนความคิด 1. กรุงเทพมหานคร: วิภาษา.
นพพร ประชากุล. (2552ข). ยอกอักษร ย้อนความคิด 2. กรุงเทพมหานคร: วิภาษา.
สุรพงษ์ โสธนะเสียร. (2552). การแสวงหาความรู้แบบนวสมัย. กรุงเทพมหานคร: ประสิทธิ์ภัณฑ์ แอนด์ พริ้นติ้ง.
สุรสม กฤษณะจูฑะ. (2549). “สัมพันธบท” และการเข้าถึงความจริงกรณีปัญหาเขื่อนปากมูล. ใน ความจริงในมนุษยศาสตร์ (น. 205-233). กรุงเทพมหานคร: สามลดา.
อรรถสิทธิ์ สิทธิดำรง และพิพัฒน์ พสุธารชาติ. (2558). กลิ่นไอ การเมือง และภาพยนตร์ อ่าน “งานศิลปะในยุคของการผลิตซ้ำแบบจักรกล” ของวอลเตอร์ เบนยามิน. กรุงเทพมหานคร: วิภาษา.
แอพพายเนซิ, ริชาร์ด, และซาร์ดาร์, เซียอูดิน. (2548). สู่โลกหลังสมัยใหม่ [Introducing postmodernism]. (นพพร ประชากุล, และชูศักดิ์ ภัทรกุลวณิชย์, ผู้แปล). กรุงเทพมหานคร: สามลดา. (ต้นฉบับพิมพ์ปี ค.ศ. 2005).
กฤติยา โพธิ์ทอง. ผู้รับสารเป้าหมายที่มีความรู้เกี่ยวกับผลงานของถวัลย์ ดัชนี. สัมภาษณ์. 26 ตุลาคม 2563. ดอยธิเบศร์ ดัชนี. เจ้าของลิขสิทธิ์และเป็นผู้ผลิตตัวบทปลาย
ทางผลงานของถวัลย์ ดัชนีรายหลัก. สัมภาษณ์, 10 มิถุนายน 2563.
ปรีชา เถาทอง. ตัวแทนนักวิชาชีพ ผู้เคยเห็นทั้งตัวบทต้นทางและปลายทางของถวัลย์ ดัชนี. สัมภาษณ์, 12 สิงหาคม 2563.