การปรับทัศนคติ: เครื่องมือจำกัดเสรีภาพในการแสดงออกของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ
Main Article Content
บทคัดย่อ
นับตั้งแต่มีการรัฐประหารในปี 2557 โดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ประชาชนที่แสดงออกทางการเมือง รวมทั้งสื่อมวลชนที่นำเสนอข่าวในเชิงตรวจสอบรัฐบาลถูกเรียกรายงานตัว และควบคุมตัวไว้ในค่ายทหาร การกระทำในลักษณะนี้ถูกเรียกขานกันในสังคมว่า “การปรับทัศนคติ” (Attitude Adjustment) การเรียกบุคคลไปปรับทัศนคติอาศัยความชอบธรรมทางกฎหมาย ผ่านกฎอัยการศึก และคำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 3/2558 และ 13/2559 ที่ให้อำนาจ คสช. ควบคุมตัวประชาชนได้ถึง 7 วัน บทความวิจัยนี้ศึกษากระบวนการปรับทัศนคติของ คสช. และผลกระทบที่เกิดจากการปรับทัศนติ ของ คสช. ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) ผู้ถูกปรับทัศนติและนักวิชาชีพด้านกฎหมายและสื่อมวลชน ผลการศึกษาพบว่า ในกระบวนการปรับทัศนคติของ คสช. มี 8 ขั้นตอนที่สำคัญ ได้แก่ (1)การเรียกรายงานตัว/ควบคุมตัว (2)การเดินทาง (3)การตรวจร่างกาย/ทำประวัติ (4)การควบคุมตัวในค่ายทหาร (5)การรับประทานอาหาร (6)การพูดคุย/การสอบสวน (7)การปล่อยตัว (8)หลังการปล่อยตัว ในประเด็นด้านผลกระทบที่เกิดจากการปรับทัศนคติของ คสช. พบว่า การปรับทัศนคติส่งผลกระทบที่สำคัญ 3 ด้าน ได้แก่ การละเมิดสิทธิมนุษยชนต่อผู้ถูกปรับทัศนคติ เสรีภาพในการแสดงออกทางการเมืองถูกจำกัด และส่งผลกระทบต่อระบบยุติธรรม
Article Details
ข้อความและความเห็นในวารสารนิเทศศาสตร์และนวัตกรรม นิด้า เป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน มิใช่ของคณะนิเทศศาสตร์และนวัตกรรมการจัดการ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
ชูวัส ฤกษ์ศิริสุข (สัมภาษณ์) 31 พฤษภาคม 2561.
ประจักษ์ ก้องกีรติ. (2558). ประชาธิปไตยในยุคเปลี่ยนผ่าน. กรุงเทพฯ: ฟ้าเดียวกัน.
พจนานุกรมศัพท์การเมืองไทยร่วมสมัย. (23 พฤษภาคม 2558). ความหมายปรับทัศนคติ. สืบค้นจาก https://www.facebook.com/thaipolitictionary/photos/a.289028981118666.72492.28301 2088387022/1044980875523469/?type=3&theater.
มติชนออนไลน์. (1 มิถุนายน 2559). คสช.แจงไม่เรียกปรับทัศนคติแล้ว ขอเลิกใช้คำนี้ เปลี่ยนเป็น‘พูดคุยทำความเข้าใจ’. สืบค้นจากhttps://www.matichon.co.th/politics/news_156317.
ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ (สัมภาษณ์) 25 พฤษภาคม 2561
ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน. (01 เมษายน 2559). 1 ปี คําสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบ แห่งชาติ ที่ 3/2558 : “อำนาจพิเศษ” ในสถานการณ์ปกติ. สืบค้นจาก http://www.tlhr2014.com/ th/?p=1157.
ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน. (20 มิถุนายน 2561). นิติรัฐที่พังทลาย: รายงาน 4ปี สิทธิมนุษยชนภายใต้ คสช. และผลพวงรัฐประหารต่อสังคมไทย ตอนที่ 3. สืบค้นจาก http://www.tlhr2014.com/th/?p=7861.
อรุณ ขยันหา. (2559). จากการปรับทัศนคติสู่วิกฤตการณ์การมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชน. วารสารร่มพฤกษ์ มกราคม - เมษายน 2559.
แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล. (15 พฤษภาคม 2561). สิทธิมนุษยชนคืออะไร?. สืบค้นจาก https://www.amnesty.or.th/latest/blog/62/.
โอฬาร เลิศรัตนดํารงกุล. (2559). ความคิดเห็นเกี่ยวกับการควบคุมการปฏิบัติงานของผู้สื่อข่าว ในยุครัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติ. คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ไอลอว์. (13 พฤษภาคม 2558). รวมผลงาน การใช้อํานาจมาตรา 44 ตามรัฐธรรมนูญชั่วคราว. สืบค้น จาก https://www.ilaw.or.th/node/3679.
ไอลอว์. (10 เมษายน 2559). คำสั่งหัวหน้า คสช. ฉบับที่ 3/2558 กับ 13/2559: บทเรียนปัญหา อํานาจนอกระบบที่ตรวจสอบถ่วงดุลไม่ได้. สืบค้นจาก https://ilaw.or.th/node/4085.
ไอลอว์. (3 ธันวาคม 2560). ประกาศ คสช., คำสั่ง คสช. และคำสั่งหัวหน้า คสช. ต่างกันอย่างไร?. สืบค้นจาก https://ilaw.or.th/node/4690.
ไอลอว์. (10 มกราคม 2561). Attitude Adjusted?: "เหมือนจะทําให้เราบ้า” เจ็ดวันในค่ายทหาร ของวัยรุ่นที่ถูกกล่าวหาเป็น "แฮกเกอร์". สืบค้นจาก https://freedom.ilaw.or.th/blog/ attitude-adjusted-เหมือนจะทําให้เราบ้า”-เจ็ดวันในค่ายทหาร-ของวัยรุ่นที่ถูกกล่าวหาเป็น-แฮกเกอร์.