ชาลีกัณหาอภิเสกกัณฑ์ ฉบับภาษาบาลีของวัดบวรนิเวศวิหาร: การศึกษาต้นฉบับ การปริวรรต และการแปล

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาชาลีกัณหาอภิเสกกัณฑ์ฉบับใบลานของวัดบวรนิเวศวิหารฉบับเดียว เพื่อปริวรรตอักษรขอมเป็นอักษรไทย และแปลภาษาบาลีเป็นภาษาไทย จากการศึกษาพบว่าวรรณกรรมเรื่องนี้แต่งขึ้นในประเทศไทย ไม่ระบุชื่อผู้แต่ง และสมัยที่สร้าง เนื้อหาว่าด้วยชาวเมืองเทวลังกาเชิญพระชาลีและพระกัณหาชินาให้ร่วมอภิเษกแล้วเชิญเสด็จไปครองเมืองเทวลังกา โดยแต่งเพิ่มเติมจากเวสสันดรชาดกกัณฑ์ที่ 13 และมีเนื้อหาว่าด้วยอานิสงส์การฟังเทศน์มหาชาติทั้ง 13 กัณฑ์แทรกเข้ามาด้วย ในส่วนของต้นฉบับมีร่องรอยการเกษียนข้อความแทรกเข้ามา การใช้สัญลักษณ์เน้นข้อความและการแก้ไขคำ ภาษาบาลีมีข้อบกพร่องทางไวยากรณ์ทั้งคัดลอกผิดพลาดและตกหล่น แต่กระนั้น วรรณกรรมเรื่องนี้ก็นับว่ามีคุณค่าอย่างยิ่ง เพราะเป็นหลักฐานสำคัญที่แสดงให้เห็นภูมิปัญญาและศรัทธาในพุทธศาสนาของคนในอดีตที่เกี่ยวเนื่องกับประเพณีการฟังเทศน์มหาชาติ จนถึงขนาดแต่งวรรณกรรมภาษาบาลีที่มีเนื้อหาเชื่อมต่อจากเวสสันดรชาดกขึ้นมาเองในท้องถิ่นของตน