พุทธศิลป์ไทยในบริบทอาเซียน

บทคัดย่อ

บทบาทของงานพุทธศิลป์ไทยในอาเซียนนั้นแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ

ส่วนที่ 1 งานพุทธศิลป์ไทยที่รับมาจากประเทศอาเซียน
บทบาทของพุทธศาสนาจากประเทศเพื่อนบ้านที่มีต่องานศิลปกรรมไทยมากที่สุดได้แก่จากประเทศพม่า ศูนย์กลางทางพุทธศาสนา แบบเถรวาทรองลงมาจากศรีลังกา ศิลปะที่มีบทบาทมาก คือศิลปะพุกาม มีต่อศิลปะล้านนาและสุโขทัย ส่วนศิลปะจากประเทศอื่นๆ ปรากฏอยู่น้อยมาก เช่น ศิลปะชวาภาคกลางซึ่งเป็นมหายานปรากฏต่อสมัยศรีวิชัย ส่วนศิลปะเขมรมีบทบาทต่อรูปแบบศิลปกรรมกับคติความเชื่อที่ปรากฏในงานสถาปัตยกรรม เช่น เจดีย์ทรงปรางค์ พุทธศิลป์จากเวียดนามมีปรากฏหลักฐานเพียงเล็กน้อยเท่านั้น

ส่วนที่ 2 บทบาทของงานพุทธศิลป์ไทยต่อประเทศอาเซียน
งานพุทธศิลป์ไทยมีบทบาทอย่างมากต่อพุทธศิลป์ลาวและพุทธศิลป์เขมร ด้วยเหตุที่เป็นประเทศที่รับพุทธศาสนาแบบเถรวาทด้วยกัน มีอาณาเขตติดต่อกันและมีความสัมพันธ์ทางด้านภาษา วัฒนธรรมและการเมือง ส่วนบทบาทต่อพม่ามีอยู่น้อยมาก ปรากฏอยู่ในสมัยอยุธยาตอนปลายต่อรัตนโกสินทร์ตอนต้น จากชาวไทยที่ถูกกวาดต้อนไปในสมัยสงครามเสียกรุงครั้งที่ 2 ซึ่งเหลือหลักฐานอยู่เพียงเล็กน้อยเท่านั้น