แนวคิดอหิงสาและการคุ้มครองสัตว์ในพุทธจริยศาสตร์เถรวาท

ผู้แต่ง

  • พระสมุห์อดิเรก อาทิจฺจพโล โลกะนัง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์นครพนม

คำสำคัญ:

อหิงสา, เผ่าพันธุ์นิยม, การคุ้มครองสัตว์, พุทธจริยศาสตร์เถรวาท

บทคัดย่อ

บทความนี้นําเสนอข้อโต้แย้งของพุทธจริยศาสตร์เถรวาทที่มีต่อนักสิทธิ สัตว์ชาวตะวันตกที่เสนอว่า พุทธจริยศาสตร์เถรวาทมีแนวคิดเผ่าพันธุ์นิยม มีการ ปฏิบัติกับสิ่งมีชีวิตอื่นเยี่ยงทรัพย์สินเงินทอง และเห็นว่าสัตว์มีสถานภาพทาง ศีลธรรมไม่เท่ากับมนุษย์ ยิ่งไปกว่านั้นพุทธจริยศาสตร์เถรวาทยังไม่มีคําสอนเรื่อง คุณค่าในตนเองของสิ่งชีวิตและเผ่าพันธุ์ต่างๆ แต่ให้ความสําคัญทางศีลธรรมเฉพาะ กับมนุษย์เท่านั้นโดยไม่คํานึงถึงสิ่งมีชีวิตอื่น

แนวคิดเผ่าพันธุ์นิยมคือ แนวคิดที่มีอคติหรือท่าทีที่เอนเอียงสู่ผล ประโยชน์ของสมาชิกในเผ่าพันธุ์ของตนเองและต่อต้านผลประโยชน์ของเผ่าพันธ์อื่น แต่พุทธจริยศาสตร์เถรวาทได้เสนอข้อโต้แย้งใน 3 ประเด็น คือ 1) พุทธจริย ศาสตร์เถรวาทไม่มีแนวคิดเผ่าพันธุ์นิยมหรือสนับสนุนการใช้สัตว์เป้นเครื่องมือ 2) พุทธจริยศาสตร์เถรวาทมีคําสอนเรื่องคุณค่าในตนเองของสิ่งมีชีวิต และ 3) พุทธจริยศาสตร์เถรวาทตัดสินคุณค่าการกระทําของมนุษย์และสัตว์เท่าเทียมกัน มีแนวคิดอหิงสาและการคุ้มครองสัตว์

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

ขจิตพรรณ อมรปาน. (2552). การศึกษาความคิดจริยศาสตร์ตะวันตก พุทธศาสนา(เถรวาท) และ นักวิทยาศาสตร์ไทยกับการใช้สัตว์ทดลอง. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.

คินสลีย์, เดวิด. (2551). นิเวศวิทยากับศาสนา: จิตวิญญาณแห่งนิเวศในมุมมองต่างวัฒนธรรม. แปลโดย ลภาพรรณ ศุภมันตรา. กรุงเทพมหานคร :สวนเงินมีมา.

เฉลิมวุฒิ วิจิตร, (2553). สถานะทางจริยธรรมของสัตว์ในทัศนะของพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต :บัณฑิตวิทยาลัย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ดาร์วิน, ชาร์ลส์. (2558). กําเนิดสปีชีส์. แปลโดย นําชัย ชีววิวรรธน์และคณะ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์สารคดี.

ดอว์สกิน, ริชาร์ด. (2559). ยีนเห็นแก่ตัว. พิมพ์ครั้งที่ 2. แปลโดย เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์. กรุงเทพมหานคร : มติชน.

ประพิมพ์พรรณ เงินทิพย์. (2529). มาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองสัตว์ตามหลักสวัสดิภาพสัตว์. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. สํานักหอสมุด.

ประเวศ อินทองปาน. (2560). พระพุทธศาสนากับสิ่งแวดล้อม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

พระพรหมบัณฑิต และปีเตอร์ ฮาร์วี. (2561). พระไตรปิฎกฉบับสากล : วิถีธรรมจากพุทธปัญญา. พระนครศรีอยุธยา : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์, (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 17. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมภาร พรมทา. (2548). มนุษย์ สังคม และปัญหาจริยธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 2.กรุงเทพฯ: ศยาม.

สมภาร พรมทา. (2547). กิน : มุมมองของพุทธศาสนา. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อํานาจ ครุธมฺโม, พระอธิการ. (2558). “การศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องอหิงสาของมหาตมะ คานธี กับแนวคิดเรื่องเมตตาของพุทธปรัชญาเถรวาทเป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่” วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม 2, 2 (กรกฎาคม – ธันวาคม).

อํานาจ ยอดทอง. 2555. แนวคิดว่าด้วยสิทธิสัตว์ในเบญจศีล-เบญจธรรม. บทความทางวิชาการ งานวิสาขบูชาโลกปี 2555. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

Aquinas, ST.Thomas. (1989). “Differennces between Rational and Other Creatuers.” in Regan, Tom and Singer, Peter. Animal Rights and human obligations. New Jersey : Prentice Hall Englewood.

Avatamsaka Sutra : Taisho vol.10, text 293. Trans. T.T.S.& D.S..Full Trans Dharma Realm Buddhist University, The Flower Adornment Sutra (Buddhist Text Translation Society, 1982)

Bibles, Crossway. The Holy Bible, English Standard Version (with Cross-References): Old and New Testaments. (Kindle
Locations 616-619). Good News Publishers. Kindle Edition.

Singer, P. (1998). “All Animals Are Equal.” In Environmental Philosophy; From Animal Rights to Radical Ecology,
edited by Michael Zimmerman et. al, 26-40. New Jersey:Prentice Hall.

Singh, A. (2006). Animals in Early Buddhism. Eastern book Linkers. Delhi,

Waldau, P. (2002). The Specter of Speciesism; Buddhist and Christian View of Animals. Oxford: Oxford University Press,

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-07-02

รูปแบบการอ้างอิง

โลกะนัง พ. อ. (2019). แนวคิดอหิงสาและการคุ้มครองสัตว์ในพุทธจริยศาสตร์เถรวาท. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 26(2), 1–27. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jbscu/article/view/177748

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย