แนวคิดอหิงสาและการคุ้มครองสัตว์ในพุทธจริยศาสตร์เถรวาท
คำสำคัญ:
อหิงสา, เผ่าพันธุ์นิยม, การคุ้มครองสัตว์, พุทธจริยศาสตร์เถรวาทบทคัดย่อ
บทความนี้นําเสนอข้อโต้แย้งของพุทธจริยศาสตร์เถรวาทที่มีต่อนักสิทธิ สัตว์ชาวตะวันตกที่เสนอว่า พุทธจริยศาสตร์เถรวาทมีแนวคิดเผ่าพันธุ์นิยม มีการ ปฏิบัติกับสิ่งมีชีวิตอื่นเยี่ยงทรัพย์สินเงินทอง และเห็นว่าสัตว์มีสถานภาพทาง ศีลธรรมไม่เท่ากับมนุษย์ ยิ่งไปกว่านั้นพุทธจริยศาสตร์เถรวาทยังไม่มีคําสอนเรื่อง คุณค่าในตนเองของสิ่งชีวิตและเผ่าพันธุ์ต่างๆ แต่ให้ความสําคัญทางศีลธรรมเฉพาะ กับมนุษย์เท่านั้นโดยไม่คํานึงถึงสิ่งมีชีวิตอื่น
แนวคิดเผ่าพันธุ์นิยมคือ แนวคิดที่มีอคติหรือท่าทีที่เอนเอียงสู่ผล ประโยชน์ของสมาชิกในเผ่าพันธุ์ของตนเองและต่อต้านผลประโยชน์ของเผ่าพันธ์อื่น แต่พุทธจริยศาสตร์เถรวาทได้เสนอข้อโต้แย้งใน 3 ประเด็น คือ 1) พุทธจริย ศาสตร์เถรวาทไม่มีแนวคิดเผ่าพันธุ์นิยมหรือสนับสนุนการใช้สัตว์เป้นเครื่องมือ 2) พุทธจริยศาสตร์เถรวาทมีคําสอนเรื่องคุณค่าในตนเองของสิ่งมีชีวิต และ 3) พุทธจริยศาสตร์เถรวาทตัดสินคุณค่าการกระทําของมนุษย์และสัตว์เท่าเทียมกัน มีแนวคิดอหิงสาและการคุ้มครองสัตว์
Downloads
เอกสารอ้างอิง
คินสลีย์, เดวิด. (2551). นิเวศวิทยากับศาสนา: จิตวิญญาณแห่งนิเวศในมุมมองต่างวัฒนธรรม. แปลโดย ลภาพรรณ ศุภมันตรา. กรุงเทพมหานคร :สวนเงินมีมา.
เฉลิมวุฒิ วิจิตร, (2553). สถานะทางจริยธรรมของสัตว์ในทัศนะของพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต :บัณฑิตวิทยาลัย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ดาร์วิน, ชาร์ลส์. (2558). กําเนิดสปีชีส์. แปลโดย นําชัย ชีววิวรรธน์และคณะ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์สารคดี.
ดอว์สกิน, ริชาร์ด. (2559). ยีนเห็นแก่ตัว. พิมพ์ครั้งที่ 2. แปลโดย เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์. กรุงเทพมหานคร : มติชน.
ประพิมพ์พรรณ เงินทิพย์. (2529). มาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองสัตว์ตามหลักสวัสดิภาพสัตว์. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. สํานักหอสมุด.
ประเวศ อินทองปาน. (2560). พระพุทธศาสนากับสิ่งแวดล้อม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
พระพรหมบัณฑิต และปีเตอร์ ฮาร์วี. (2561). พระไตรปิฎกฉบับสากล : วิถีธรรมจากพุทธปัญญา. พระนครศรีอยุธยา : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์, (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 17. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมภาร พรมทา. (2548). มนุษย์ สังคม และปัญหาจริยธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 2.กรุงเทพฯ: ศยาม.
สมภาร พรมทา. (2547). กิน : มุมมองของพุทธศาสนา. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อํานาจ ครุธมฺโม, พระอธิการ. (2558). “การศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องอหิงสาของมหาตมะ คานธี กับแนวคิดเรื่องเมตตาของพุทธปรัชญาเถรวาทเป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่” วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม 2, 2 (กรกฎาคม – ธันวาคม).
อํานาจ ยอดทอง. 2555. แนวคิดว่าด้วยสิทธิสัตว์ในเบญจศีล-เบญจธรรม. บทความทางวิชาการ งานวิสาขบูชาโลกปี 2555. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Aquinas, ST.Thomas. (1989). “Differennces between Rational and Other Creatuers.” in Regan, Tom and Singer, Peter. Animal Rights and human obligations. New Jersey : Prentice Hall Englewood.
Avatamsaka Sutra : Taisho vol.10, text 293. Trans. T.T.S.& D.S..Full Trans Dharma Realm Buddhist University, The Flower Adornment Sutra (Buddhist Text Translation Society, 1982)
Bibles, Crossway. The Holy Bible, English Standard Version (with Cross-References): Old and New Testaments. (Kindle
Locations 616-619). Good News Publishers. Kindle Edition.
Singer, P. (1998). “All Animals Are Equal.” In Environmental Philosophy; From Animal Rights to Radical Ecology,
edited by Michael Zimmerman et. al, 26-40. New Jersey:Prentice Hall.
Singh, A. (2006). Animals in Early Buddhism. Eastern book Linkers. Delhi,
Waldau, P. (2002). The Specter of Speciesism; Buddhist and Christian View of Animals. Oxford: Oxford University Press,
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของศูนย์พุทธศาสน์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับศูนย์พุทธศาสน์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว