มโนทัศน์เรื่องพุทธภาวะในฐานะรากฐานทางจริยธรรมในพุทธปรัชญามหายาน

บทคัดย่อ

แนวคิดเรื่องพุทธภาวะเป็นแนวคิดสำคัญในพระพุทธปรัชญามหายาน ตามความเชื่อนี้สรรพสัตว์ล้วนแล้วแต่มีพุทธภาวะอญุ่ในตน พุทธภาวะนี้เมื่อมีอยู่ในสิ่งใดย่อมทำให้สิ่งนั้นมีความสามารถที่จะบรรลุได้ สรรพสัตว์เมื่อพิจารณาจากภายนอกอาจดูแตกต่างกัน แต่เนื่องจากทุกคนมีพุทธภาวะอยู่ภายในเหมือนกัน และเนื่องจากพุทธภาวะนี้เป็นแก่นแท้ของบุคคล ดังนั้นเพื่อพิจารณาจากพุทธภาวะสรรพสัตว์ก็ไม่แตกต่างกัน ความเชื่อเรื่องพุทธภาวะข้างต้นนี้เป็นความเชื่อทางด้านอภิปรัชญา ซึ่งมีผลโดยตรงต่อหลักการทางจริยศาสตร์ของพุทธปรัชญามหายาน งานวิจัยนี้พบว่าหลักการทางจริยธรรมของฝ่ายมหายานเน้นหนักที่การบำเพ็ญโพธิสัตวธรรม อันหมายถึงการมีความเมตตาการุณช่วยเหลือสรรพสัตว์ให้พ้นทุกข์ และได้วิเคราะห์ให้เห็นว่าหลักการทางจริยศาสตร์ดังกล่าวนี้เกี่ยวโยงกลับไปสู่ความเชื่อพุทธภาวะข้างต้น จึงสรุปได้ว่าความเชื่อเรื่องพุทธภาวะถือเป็นรากฐานทางจริยศาสตร์ของมหายาน