การตั้งครรภ์ของภิกษุณี: ความไม่สอดคล้องระหว่างเรื่องเล่ากับบทบัญญัติในครุธรรม
คำสำคัญ:
ภิกษุณี, สิกขมานา, ครุธรรม, การบวช, พระวินัยบทคัดย่อ
บทความนี้ต้องการเสนอแนวทางแก้ไขข้อสงสัยบางประการเกี่ยวกับ สิกขมานาและบทบัญญัติครุธรรมโดยอ้างหลักฐานหลายแห่งที่ชี้ให้เห็นว่า พระพุทธเจ้า ทรงยืดหยุ่นในการใช้ระเบียบเกี่ยวกับสิกขมานาในบางกรณี จากการศึกษาเรื่อง เล่าเกี่ยวกับกรณีการตั้งครรภ์ของภิกษุณีที่ปรากฏในคัมภีร์พระไตรปิฎกและอรรถ กถาได้พบคำถามบางประการต่อสถานะของสิกขมานา ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญที่ พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติสำหรับสตรีที่ประสงค์จะบวชเป็นภิกษุณีในพุทธศาสนา บทบัญญัติที่วางให้สตรีต้องผ่านสิกขาสมมติเป็นสิกขมานาปรากฏอยู่ในครุธรรมข้อ 6 ซึ่งได้กำหนดให้สิกขมานาต้องถือศีล 6 ข้อเป็นเวลา 2 ปีก่อนที่จะได้รับการพิจารณา ให้บวชเป็นภิกษุณีนั้น เป็นเหมือนเครื่องมือป้องกันไม่ให้เกิดกรณีการตั้งครรภ์และ การคลอดขึ้นในขณะเป็นภิกษุณี เรื่องเล่ากรณีการตั้งครรภ์ของภิกษุณีในคัมภีร์ พระไตรปิฎกและอรรถกถาจึงดูเหมือนลักลั่นหรือขัดแย้งต่อบทบัญญัติดังกล่าว ทำให้เกิดข้อสงสัยในบทบัญญัติเกี่ยวกับการเป็นสิกขมานาที่ปรากฏในครุธรรม ข้อที่ 6 นั้นว่ามีการบังคับใช้มาก่อนหรือหลังการบวชสตรีกลุ่มแรก
Downloads
เอกสารอ้างอิง
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2539.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สมนฺตปาสาทิกาย นาม วินยปิฏกฏฐกถาย สฆาทิเสสาทิกณฺฑวณฺณนา (มหาวิภงฺค วณฺณนา). กรุงเทพมหานคร : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2534.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. อรรถกถาภาษาไทย พระวินัยปิฎก สมันตปาสาทิกา ภาค 2. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2550.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ภิกฺขุ-ภิกฺขุนิปาติโมกฺขปาฬยา สวณฺณนาภูตากงฺขาวิตรณีอฏฐกถา. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2539.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. อรรถกถาภาษาไทย พระวินัยปิฎก กังขาวิตรณีอรรถกถา. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2559.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ขุทฺทกนิกายฏฐกถาย ธมฺมปทฏฐกถาวณฺณนาทุติโย ภาโค. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2549.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. อรรถกถาภาษาไทย พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ธรรมบท ภาค 2. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2556.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ปรมตฺถทีปนิยา นาม ขุทฺทกนิกายฏฐกถาย เถรีคาถาวณฺณนา. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2533.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. อรรถกถาภาษาไทย พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกายเถรีคาถา. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2556.
นาวาเอกทองย้อย แสงสินชัย. ไขปริศนาการบวชภิกษุณี. กรุงเทพมหานคร: บริษัทสหธรรมิก จำกัด, 2544.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 27. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2559.
ผศ.ดร.สมิทธิพล เนตรนิมิต. ภาพชีวิตของพระสงฆ์ในอริยวินัย. กรุงเทพมหานคร: บริษัท นีโอ ดิจิตอล, 2553.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของศูนย์พุทธศาสน์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับศูนย์พุทธศาสน์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว