การตั้งครรภ์ของภิกษุณี: ความไม่สอดคล้องระหว่างเรื่องเล่ากับบทบัญญัติในครุธรรม

ผู้แต่ง

  • ธนสิทธิ์ ฉัตรสุวรรณ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

ภิกษุณี, สิกขมานา, ครุธรรม, การบวช, พระวินัย

บทคัดย่อ

บทความนี้ต้องการเสนอแนวทางแก้ไขข้อสงสัยบางประการเกี่ยวกับ สิกขมานาและบทบัญญัติครุธรรมโดยอ้างหลักฐานหลายแห่งที่ชี้ให้เห็นว่า พระพุทธเจ้า ทรงยืดหยุ่นในการใช้ระเบียบเกี่ยวกับสิกขมานาในบางกรณี จากการศึกษาเรื่อง เล่าเกี่ยวกับกรณีการตั้งครรภ์ของภิกษุณีที่ปรากฏในคัมภีร์พระไตรปิฎกและอรรถ กถาได้พบคำถามบางประการต่อสถานะของสิกขมานา ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญที่ พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติสำหรับสตรีที่ประสงค์จะบวชเป็นภิกษุณีในพุทธศาสนา บทบัญญัติที่วางให้สตรีต้องผ่านสิกขาสมมติเป็นสิกขมานาปรากฏอยู่ในครุธรรมข้อ 6 ซึ่งได้กำหนดให้สิกขมานาต้องถือศีล 6 ข้อเป็นเวลา 2 ปีก่อนที่จะได้รับการพิจารณา ให้บวชเป็นภิกษุณีนั้น เป็นเหมือนเครื่องมือป้องกันไม่ให้เกิดกรณีการตั้งครรภ์และ การคลอดขึ้นในขณะเป็นภิกษุณี เรื่องเล่ากรณีการตั้งครรภ์ของภิกษุณีในคัมภีร์ พระไตรปิฎกและอรรถกถาจึงดูเหมือนลักลั่นหรือขัดแย้งต่อบทบัญญัติดังกล่าว ทำให้เกิดข้อสงสัยในบทบัญญัติเกี่ยวกับการเป็นสิกขมานาที่ปรากฏในครุธรรม ข้อที่ 6 นั้นว่ามีการบังคับใช้มาก่อนหรือหลังการบวชสตรีกลุ่มแรก

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏก 2500. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2535.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2539.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สมนฺตปาสาทิกาย นาม วินยปิฏกฏฐกถาย สฆาทิเสสาทิกณฺฑวณฺณนา (มหาวิภงฺค วณฺณนา). กรุงเทพมหานคร : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2534.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. อรรถกถาภาษาไทย พระวินัยปิฎก สมันตปาสาทิกา ภาค 2. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2550.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ภิกฺขุ-ภิกฺขุนิปาติโมกฺขปาฬยา สวณฺณนาภูตากงฺขาวิตรณีอฏฐกถา. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2539.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. อรรถกถาภาษาไทย พระวินัยปิฎก กังขาวิตรณีอรรถกถา. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2559.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ขุทฺทกนิกายฏฐกถาย ธมฺมปทฏฐกถาวณฺณนาทุติโย ภาโค. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2549.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. อรรถกถาภาษาไทย พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ธรรมบท ภาค 2. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2556.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ปรมตฺถทีปนิยา นาม ขุทฺทกนิกายฏฐกถาย เถรีคาถาวณฺณนา. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2533.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. อรรถกถาภาษาไทย พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกายเถรีคาถา. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2556.

นาวาเอกทองย้อย แสงสินชัย. ไขปริศนาการบวชภิกษุณี. กรุงเทพมหานคร: บริษัทสหธรรมิก จำกัด, 2544.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 27. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2559.

ผศ.ดร.สมิทธิพล เนตรนิมิต. ภาพชีวิตของพระสงฆ์ในอริยวินัย. กรุงเทพมหานคร: บริษัท นีโอ ดิจิตอล, 2553.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-04-23

รูปแบบการอ้างอิง

ฉัตรสุวรรณ ธ. (2019). การตั้งครรภ์ของภิกษุณี: ความไม่สอดคล้องระหว่างเรื่องเล่ากับบทบัญญัติในครุธรรม. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 26(1), 90–118. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jbscu/article/view/169376

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ