นิพพานในชีวิตประจำวันในทัศนะของพุทธทาสภิกขุ

บทคัดย่อ

นิพพานตามทัศนะของท่านพุทธทาสภิกขุหมายถึง ภาวะที่จิตดับเย็น เพราะว่างจากกิเลสคือตัวกู-ของกูไม่เกิดขึ้นมาในขณะนั้นซึ่งเป็นลักษณะของ ความว่างทางปัญญาหรือว่างทางวิญญาณ ไม่ใช่ความว่างทางวัตถุหรือว่างทางจิต ท่านพุทธทาสภิกขุได้แบ่งนิพพานออกเป็น 3 ระดับคือ ตทังคนิพพาน วิกขัมภน นิพพาน และสมุจเฉทนิพพาน ทั้งสามระดับนี้สามารถสรุปย่นย่อลงเป็นนิพพาน 2 ระดับคือนิพพานชั่วคราวและนิพพานที่แท้ ตทังคนิพพานและวิกขัมภนนิพพาน จัดเป็นนิพพานชั่วคราว ส่วนสมุจเฉทนิพพานเป็นนิพพานที่แท้ซึ่งได้แก่นิพพานธาตุ ทั้งสอง ส่วนหลักเกณฑ์ที่ใช้แบ่งนิพพานออกเป็นสามระดับนั่นคือแนวคิดเรื่องจิต ประภัสสรตามหลักคำสอนของพระพุทธศาสนาเถรวาท