Bodhisattva and Past Buddhas in the Mūlasāsanā: Relationship with Literature and Diverse Buddhist Beliefs
Keywords:
Mūlasāsanā, Bodhisattva, Past Buddhas, Buddhist literature, Buddhist BeliefsAbstract
Mūlasāsanā is a Lanna Buddhist history literature. The first part of the story contains content about Bodhisattvas and many past Buddhas. This content does not appear in the Pali Buddhist history literature of Sri Lanka. This research article therefore aims to study the Bodhisattvas and many past Buddhas by analyzing and comparing to see the relationship with other Buddhist literature and analyzing to see the relationship with Diverse Buddhist beliefs.
The results of the study found that Mūlasāsanā is related to the Pali literature of Sri Lanka, Sotatthaki Maha Nidana, which may have been influenced or shared the same concept with the Buddhist literature of Northern India. And the concept of Bodhisattvas and many past Buddhas is accepted as part of the history of Buddhism. These beliefs may have appeared in Sri Lankan Buddhist culture in Thailand since the Dvaravati period or may have been accepted through the Sri Lankan monks in Lanna.
Downloads
References
ชนินท์ สุขเกษี และประสิทธิ์ แสงทับ. (ผู้แปล). เชียงใหม่ปัณณาสชาดก. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.
ชะเอม แก้วคล้าย (ผู้แปล). (2558). สุวรรณประภาโสตมสูเตรนทรราชสูตร. กรุงเทพฯ: คณะสงฆ์จีนนิกายแห่งประเทศไทย.
ชานป์วิชช์ ทัดแก้ว. (2563). กาลครั้งหนึ่งในสมัยพระรัตนศิขินพุทธเจ้า. ใน เอกสารประกอบการสัมมนาทางวิชาการ วิชาแห่งบูรพา พระศรีอริย เมตไตรย พระโพธิสัตว์ไมเตรยะ. กรมศิลปากร.
บรรจบ บรรณรุจิ. (2548). โสตัตถกีมหานิทาน: การชำระและการศึกษาวิเคราะห์. คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
บัณฑิต ลิ่วชัยชาญ และคณะ. (2553).การประดิษฐานพระพุทธศาสนาจากลังกาทวีปในดินแดนไทยสมัยวัฒนธรรมทวารวดี. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.
บำเพ็ญ ระวิน (ปริวรรต). (2538). มูลสาสนา สำนวนล้านนา. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
บำเพ็ญ ระวิน (ผู้ตรวจชำระและปริวรรต). (2535). โสตัตถกี สำนวนล้านนา. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ประคอง นิมานเหมินท์. (2509). ลักษณะวรรณกรรมภาคเหนือ. (วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
ปุ้ย แสงฉาย (ผู้แปล). (2557). พระคัมภีร์ทีปวงศ์: ตำนานว่าด้วยการประดิษฐานพระพุทธศาสนาในลังกาทวีป (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนัก วรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.
พระมหาพจน์ สุวโจ (ผู้แปล/เรียบเรียง). ประวัติศาสตร์คณะสงฆ์ศรีลังกายุคกลาง. นครปฐม: สาละการพิมพ์.
พระราชธรรมเมธี (วิสูติ ปญฺญฃาทีโป). (2560). คัมภีร์สัมภารวิบาก : การปริวรรต การแปล และการศึกษาวิเคราะห์. (วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต, มหาจุฬา ลงกรณราชวิทยาลัย).
พสิษฐ์ วันทอง. (2565). การศึกษาวิเคราะห์วรรณกรรมบาลีเรื่อง “มหาพิวํส”. (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิตม, มหาวิทยาลัยศิลปากร.
มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2561). พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย พุทธวงศ์ ภาค 2 เล่ม 2. (พิมพ์ครั้งที่ 13). นครปฐม: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์.
วอลเดมาร์ ซี. ไซเลอร์. (2526). คำนำ. ใน โสตัตถกีมหานิทาน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มิตรสยาม.
ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี. (2560). วิเคราะห์ตำนานมูลศาสนาฉบับวัดสวนดอก. วารสารวิจิตรศิลป์, 8(1). 106-164.
สรัสวดี อ๋องสกุล. (2561). ประวัติศาสตร์ล้านนา ฉบับสมบูรณ์ (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพฯ: อมรินทร์.
สุเทพ พรมเลิศ (ผู้แปล). (2553). คัมภีร์มหาวงศ์ ภาค 1. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สุภาพรรณ ณ บางช้าง. (2526). วิวัฒนาการวรรณคดีบาลีสายพระสุตตันตปิฎกที่แต่งในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุภาพรรณ ณ บางช้าง. (2529). วิวัฒนาการงานเขียนภาษาบาลีในประเทศไทย: จารึก ตำนาน พงศาวดาร สาส์น ประกาศ. กรุงเทพฯ: มูลนิธิมหามกุฏ ราชวิทยาลัย.
เสมอชัย พูลสุวรรณ. (2559). จิตรกรรมพุทธศาสนาสมัยพุกาม 1 ตัวบท. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
แสง มนวิทูร (ผู้แปล). (2540). วรรณกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ เล่ม 4 (หมวดศาสนจักร) ชินกาลมาลีปกรณ์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: วัดโสธรวราราม.
สำเนียง เลื่อมใส (ผู้แปล). (2561). มหาวัสตุอวทานเล่ม 3. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสันสกฤตศึกษา ในพระบรมราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี.
หลวงรัชฏการโกศล (ผู้แปล). (2541). ชาดกมาลา (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. (2559).ชินกาลมาลินีและจามเทวีวงส์: ตำนานบ้านเมือง ล้านนา ตำนานพระศาสนาห้าพัน. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุน สนับสนุนการวิจัย (สกว).
อภิลักษณ์ เกษมผลกูล. (2561). มูลศาสนา. ใน วรรณคดีแห่งชาติ : เล่ม 2 สมัย อยุธยา. กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. หน้า 195-211
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2546). วรรณกรรมล้านนา. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุน สนับสนุการวิจัย (สกว.).
Schmake, J. (2023). Lines of Buddhas in the Pali tradition: Introduction to the Sotatthakīmahānidāna.Materials for the Study of the Tripiṭaka Volume 18 (pp. 373-400). Lumbini: Fragile Palm-leaves Foundation.
Skilling, P. (2010). Note On the Bhadrakalpika-sūtra. Annual Report of the International Research Institute for Advanced Buddhology at Soka University (pp. 195– 230). Tokyo: Soka University.
vyāghrī-jātakam. Retrieved from https://www.dsbcproject.org/canon-text/content/22/224
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Chulalongkorn University Centre for Buddhist Studies

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของศูนย์พุทธศาสน์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับศูนย์พุทธศาสน์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว