ความสัมพันธ์ระหว่างอยุธยาและญี่ปุ่น ตั้งแต่ พ.ศ.2149 ถึง พ.ศ.2310

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างอยุธยาและญี่ปุ่น ตั้งแต่ พ.ศ.2149 จนถึง พ.ศ.2310 ซึ่งเป็นสมัยสมเด็จพระเอกาทศรถจนสิ้นสมัยอยุธยา วิธีการศึกษาเป็นการศึกษาจากเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น เอกสาร บันทึก พงศาวดาร หนังสือ บทความ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และนำเสนอข้อมูลในภาพแนวราบตามลำดับเหตุการณ์ ควบคู่กับการวิเคราะห์เชิงพรรณนาตามวิธีการทางประวัติศาสตร์

ผลการศึกษาพบว่า ความสัมพันธ์ระหว่างอยุธยากับญี่ปุ่นได้เริ่มต้นอย่างเป็นทางการใน พ.ศ.2149 ตรงกับรัชสมัยสมเด็จพระเอกาทศรถด้วยการทูตและการค้าสำเภา และมีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิดในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม โดยมีชาวญี่ปุ่นที่มียศขุนนางไทย คือ ออกญาเสนาภิมุข หรือยามาดานากามาสะ เป็นผู้เชื่อมสัมพันธไมตรีระหว่างสองอาณาจักร ซึ่งการติดต่อระหว่างอยุธยาและญี่ปุ่นในยุคนี้ ให้ความสำคัญเรื่องการค้าทางเรือสำเภา และการทูต อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์ระหว่างอยุธยากับญี่ปุ่นเริ่มเสื่อมคลายลงในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททองเป็นต้นมา เนื่องจากผู้นำอาณาจักรอยุธยามีนโยบายกำจัดชาวต่างชาติ เพราะเกรงว่าจะเข้ามาแทรกแซงกิจการภายในอยุธยา ในขณะที่ฝ่ายญี่ปุ่นก็มีนโยบายปิดประเทศ คือห้ามคนญี่ปุ่นเดินทางออกนอกประเทศ และห้ามชาวต่างชาติเดินทางเข้ามาในญี่ปุ่น ดังนั้นความสัมพันธ์ระหว่างอยุธยากับญี่ปุ่น จึงค่อย ๆ ยุติลงไปตราบจนสิ้นสมัยอยุธยา