ความท้าทายและแนวการปรับตำแหน่งทางการตลาดของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงใหม่: สภาพการณ์ ปัญหา และอุปสรรค สู่การยกระดับบทบาทในบริบท การท่องเที่ยวยุคดิจิทัลด้วยการสร้างทฤษฎีฐานรากแบบประกอบสร้างทางสังคม

Main Article Content

ธเนศ เกษรสิริธร
ระชานนท์ ทวีผล
พิทักษ์ ศิริวงศ์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีวิทยาการสร้างทฤษฎีฐานรากแบบการประกอบสร้างทางสังคม มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการณ์ ปัญหา และอุปสรรคในการดำเนินงานของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงใหม่ และ 2) สร้างทฤษฎีฐานรากรูปแบบความท้าทายในการปรับตำแหน่งทางการตลาดของพิพิธภัณฑ์เพื่อยกระดับบทบาทในบริบทการท่องเที่ยวยุคดิจิทัล ผู้วิจัยใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลหลัก 20 คน ประกอบด้วยกลุ่มผู้บริหารและบุคลากร 10 คน และกลุ่มผู้เยี่ยมชมและชุมชน 10 คน โดยวิเคราะห์ข้อมูลตามกระบวนการของ Charmaz ผลการวิจัยพบว่า พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงใหม่เผชิญความท้าทาย 5 มิติ ได้แก่ การสร้างศักยภาพองค์กร การบูรณาการนวัตกรรม
การสร้างความร่วมมือ กลยุทธ์การสร้างคุณค่า และการออกแบบประสบการณ์ผู้เยี่ยมชม นอกจากนี้ ผู้วิจัยได้พัฒนาโมเดล "CICVE" ที่สื่อถึงแนวคิดการสร้างคุณค่าและความร่วมมือผ่านกระบวนการพัฒนาองค์กรแบบบูรณาการ โดยเน้นความสำคัญของการปรับเปลี่ยนสู่ดิจิทัล การสร้างเครือข่าย และการออกแบบประสบการณ์เพื่อเพิ่มคุณค่าให้กับพิพิธภัณฑ์ ข้อเสนอแนะ ได้แก่ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัล
การฝึกอบรมบุคลากรให้มีทักษะด้านเทคโนโลยี และการสร้างความร่วมมือกับชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การวิจัยครั้งต่อไปควรมุ่งเน้นการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลและการพัฒนากลยุทธ์การตลาดที่เหมาะสมกับบริบทของพิพิธภัณฑ์ไทยในยุคดิจิทัล

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมศิลปากร. (2566). รายงานสถิติผู้เยี่ยมชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ประจำปี 2566. กรุงเทพฯ: กระทรวงวัฒนธรรม.

กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2566). รายงานสถานการณ์ท่องเที่ยวไทย ประจำปี 2566. กรุงเทพฯ: กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2566). รายงานแนวโน้มการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในจังหวัดเชียงใหม่. กรุงเทพฯ: ททท.

ศูนย์วิจัยด้านตลาดการท่องเที่ยว ททท. (2567). รายงานการวิเคราะห์พฤติกรรมนักท่องเที่ยวคุณภาพ. กรุงเทพฯ: การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.

สภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม พ.ศ. 2566-2570. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงบประมาณ. (2566). รายงานการจัดสรรงบประมาณด้านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้. กรุงเทพฯ: สำนักงบประมาณ.

Anderson, J. (2023). Digital Museum Ecology: Bridging Physical and Digital Spaces for Enhanced Visitor Experience. New York: Museum Innovation Press.

Black, T. (2022). Transformative Museum Management: Building Sustainability in the Digital Age. London: Routledge.

Charmaz, K. (2014). Constructing Grounded Theory. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2018). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

International Council of Museums (ICOM). (2022). Museum Definition and the Role of Museums in the 21st Century. https://icom.museum

Johnson, M., & Lee, S. (2024). Digital Museum Marketing Matrix: Strategies for Engaging New Audiences. London: Marketing Science Press.

Martinez, R., & Lee, S. (2024). Cultural Heritage Innovation and Museum Sustainability. Singapore: Academic Heritage Publishers.

McKinsey & Company. (2024). Trends in Digital-Age Tourism: Authentic Experiences in the Digital World. https://mckinsey.com

Porter, M. (2023). Cultural Institution Positioning: Strategic Approaches to Modern Museum Management. Boston, MA: Harvard Business School Press.

Thompson, R., Martinez, R., & Wilson, J. (2023). Sustainable Museum Management: Integrating Innovation and Community Engagement. London: Routledge.

UNESCO. (2024). Creative Economy Report: The Role of Museums in Cultural Development. https://unesco.org

Wilson, J. (2023). Museum Experience Design: Engaging Visitors through AR/VR and Storytelling. New York: Experience Press.