สาเหตุของปัญหาในการขับเคลื่อนสวนยางพาราที่มีความหลากหลายระบบการผลิต: รากเหง้าของปัญหาและทางเลือกของเกษตรกรสวนยางพาราภายใต้ภาวะราคายางตกต่ำ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาการขับเคลื่อนนโยบายความหลากหมายของระบบการผลิตสวนยางพาราและนำเสนอทางเลือกในการขับเคลื่อนนโยบายความหลากหลายของระบบการผลิตสวนยางพาราเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน เกษตรกรชาวสวนยางพาราส่วนใหญ่เลือกใช้ระบบการผลิตสวนยางพาราเชิงเดี่ยว การขับเคลื่อนนโยบายความหลากหลายระบบการผลิตสวนยางพารามีความล่าช้า มีเกษตรกรสัดส่วนน้อยมากที่ทำสวนยางพาราแบบมีพืชร่วมหรือมีระบบการผลิตหลากหลาย มีสาเหตุหลัก 6 ประการ คือ (1) ขาดความชัดเจนของนโยบายเชิงรุกในภาพรวม (2) หน่วยงานที่เกี่ยวข้องขาดบทบาทนำในนโยบายส่งเสริมความหลากหลายของระบบการผลิตในสวนยาง (3) ช่วงราคายางขาขึ้น รัฐบาลมีเพียงโครงการการขยายพื้นที่เพาะปลูก (4) ในช่วงราคายางขาลง รัฐบาลกลับมีนโยบายหรือมาตรการแก้ปัญหาให้เกษตรกรมากเป็นพิเศษ แต่เน้นการแก้ปัญหาราคาเป็นหลัก (5) สถาบันวิจัยยางขาดความต่อเนื่องในงานวิจัยพืชร่วมยางในมิติต่างๆ และ (6) ปัญหาที่เกิดจากตัวเกษตรกรที่เลือกทำสวนยางพาราเชิงเดี่ยว ที่รอคอยความช่วยเหลือจากรัฐในภาวะราคายางตกต่ำ มากกว่าที่จะแก้ปัญหาแบบพึ่งพาตนเองด้วยการปลูกพืชร่วมยาง แนวทางการขับเคลื่อนเพื่อเพิ่มความหลากหลายของระบบการผลิตยางพารา 4 แนวทาง ได้แก่ (1) ใช้นโยบายพืชร่วมยางเป็นแกนควบคู่กับการพัฒนายางพารา (2) สร้างสำนึกรักพืชร่วมยางให้กับประชาชน นักเรียน และเจ้าหน้าที่รัฐ (3) ให้ความรู้แก่เกษตรกรและขับเคลื่อนการปลูกพืชร่วมยาง และ (4) สนับสนุนการศึกษาวิจัยและการจัดการความรู้ด้านพืชร่วมยาง
Article Details
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำบทความทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อ หรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
การยางแห่งประเทศไทย. (2558). สถิติยางพาราไทย. กรุงเทพ: การยางแห่งประเทศไทย.
การยางแห่งประเทศไทย. (2560). สถิติยางพาราไทย. กรุงเทพ: การยางแห่งประเทศไทย.
การยางแห่งประเทศไทย. (2561). สถิติยางพาราไทย. กรุงเทพ: การยางแห่งประเทศไทย.
ไชยยะ คงมณี และอรอนงค์ ลองพิชัย. (2559). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ การรับรู้ความเสี่ยงและกลยุทธ์จัดการความเสี่ยงของเกษตรกรสวนยางในภาคใต้ ประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
บัญชา สมบูรณ์สุข. (2554). การจัดการฟาร์มเกษตรกรชาวสวนยางขนาดเล็กในจังหวัดสงขลา. สงขลา: ภาควิชาพัฒนาการเกษตร คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
บัญชา สมบูรณ์สุข ประวัติ เวทย์ประสิทธิ์ ไชยยะ คงมณี กนกพร ภาชีรัตน์ และ Benedict Chambon. (2555). ระบบกรีดยางพาราและการจัดการแรงงานกรีดของครัวเรือนเกษตรกรชาวสวนยางพารา: เปรียบเทียบระหว่างเขตนิเวศการทำสวนยางพาราในจังหวัดสงขลา. วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ (สังคมศาสตร์), 33(1), 92-105.
บัญชา สมบูรณ์สุข ประวัติ เวทย์ประสิทธิ์ ปุรวิชญ์ พิทยาภินันท์ และวิโชติ จงรุ่งโรจน์. (2558). ศักยภาพและการจัดการของแรงงานครัวเรือนในระบบการผลิตยางพาราขนาดเล็ก: กรณีศึกษาพื้นที่ปลูกยางพาราดั้งเดิมในภาคใต้ของประเทศไทย. วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ (สังคมศาสตร์), 36(2), 258-270.
บัญชา สมบูรณ์สุข วันชัย ธรรมสัจการ ปริญญา เฉิดโฉม อรอนงค์ ลองพิชัย และปุรวิชญ์ พิทยาภินันท์. ( 2558). ศักยภาพ ความสามารถและการพัฒนาแรงงานจ้าง ในระบบผลิตยางพาราขนาดเล็ก: บทเรียนจากพื้นฐานที่ปลูกยางพาราดั้งเดิม. วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ (สังคมศาสตร์), 36(1), 74-87.
วาสนา ประสมศรี. (2555). ลักษณะการปฏิบัติงานของแรงงานจ้างในการทำสวนยางพาราของครัวเรือนเกษตรกรชาวสวนยางในจังหวัดสงขลา. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, สงขลา.
สมบูรณ์ เจริญจิระตระกูล และไชยยะ คงมณี (2560) รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ การจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายพืชร่วมยางที่เกิดจากการจัดสมัชชาสุขภาพระดับพื้นที่. สงขลา: คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
สมบูรณ์ เจริญจิระตระกูล พลากร สัตย์ซื่อ และอริสรา ร่มเย็น. (2557). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ การวิเคราะห์ทางเศรษฐกิจในการเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้ระบบสวนยางพารา. สงขลา: คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
สมยศ ทุ่งหว้า และศิริจิต ทุ่งหว้า. (2538). ถาวรภาพของระบบสังคมเกษตรการผลิตยางพารา อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง. สงขลา: ภาควิชาพัฒนาการเกษตร คณะทรัพยากรธรรมชาติมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2560). สถานการณ์สินค้าเกษตรที่สำคัญและแนวโน้ม ปี 2560. กรุงเทพฯ: สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร
Intraskul, S., & Somboonsuke, B. (2016). ASEAN Economic Community: Opportunity and Feasibilities of Thailand’s Rubber Industry Investment. Journal of Agricultural Technology, 12(4), 579-589.
Somboonsuke, B. (2002). Recent Evolution of Rubber-based Farming Systems in Thailand. Kasetsart Journal: Social Science, 23(1), 61-74.
Somboonsuke, B., Prommee, P., Cherdchom, P., & Petcharat, J. (2003). The Sustainable Livelihood of Rubber Small Holder: A Case Study of Rubber – Fruit Tree Farming System in Kao Phra Community, the Southern Thailand. Kasetsart Journal: Social Science, 24(2), 156 – 168.
Somboonsuke, B., & Wettayaprasit P. (2013). Agricultural System of Natural Para Rubber Smallholding Sector in Thailand: System, Technology, Organization, Economy, and Policy Implication. Songkla: Department of Agricultural Development, Prince of Songkla University.
Somboonsuke, B., Wettayaprasit, P., Cherdchom, P., & Pacheerat, K. (2011). Diversification of smallholding rubber agroforestry system (SRAS) Thailand. Kasetsart Journal (Social Sciences), 32(2), 327–339.
Somboonsuke, B., Wettayaprasit P., & Pacheerat, K. (2009). A Socio-economic Simulation of Smallholding Rubber-base Farming System in Southern, Thailand. Humanity Chiang Mai University Journal: Social Science, 3(3), 113-134.
