การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวคิดการเรียนรู้จากประสบการณ์เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง สำหรับนักเรียนประถมศึกษาตอนต้น

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวคิดการเรียนรู้จากประสบการณ์ เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งของนักเรียนประถมศึกษาตอนต้น และศึกษาประสิทธิผลของกิจกรรมดังกล่าว การวิจัยนี้ เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยใช้ระเบียบวิธีแบบผสมผสาน กลุ่มเป้าหมายคือ นักเรียนประถมศึกษาตอนต้นในโรงเรียนขนาดเล็ก จำนวน 10 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ แบบประเมินสมรรถนะการเป็นพลเมือง 4 ด้าน (ความรับผิดชอบ การมีส่วนร่วม การเคารพสิทธิ และความเป็นประชาธิปไตย) แบบสังเกตพฤติกรรม และแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ขั้นตอนการวิจัยประกอบด้วย 4 ขั้น คือ ศึกษาข้อมูล ออกแบบกิจกรรม ทดลองใช้ตามรูปแบบ Single-Subject Research Design (A-B-A) และการประเมิน/ปรับปรุง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติพรรณนา การทดสอบ Wilcoxon Signed-Rank Test และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่ากิจกรรมจำนวน 8 แผน ที่พัฒนาขึ้นสามารถส่งเสริมสมรรถนะการเป็นพลเมืองได้ครบทุกด้านตามแนวคิดของ Kolb โดยได้รับการประเมินความเหมาะสมในระดับ “มาก” (ค่าเฉลี่ย 4.44 จาก 5.00) และมีประสิทธิผล   ในการเสริมสร้างสมรรถนะการเป็นพลเมืองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) พร้อมมีแนวโน้มของการคงอยู่ของพฤติกรรมเป้าหมายหลังการทดลอง สะท้อนให้เห็นถึงศักยภาพของแนวคิดการเรียนรู้จากประสบการณ์ในการพัฒนาความเป็นพลเมืองของนักเรียนในบริบทโรงเรียนขนาดเล็ก