การออกแบบบรรจุภัณฑ์สำหรับข้าวเจ๊กเชย เสาไห้ จ.สระบุรี

Abstract

         งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อการศึกษาองค์ประกอบต่าง ๆ ในการใช้ออกแบบบรรจุภัณฑ์ข้าวเจ๊กเชยเสาไห้ และพัฒนาการออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อช่วยให้กลุ่มเกษตรกรมีบรรจุภัณฑ์สำหรับผลิตภัณฑ์ข้าวเจ๊กเชยเสาไห้ที่มีเอกลักษณ์ เพื่อเพิ่มศักยภาพของตนเองและกลุ่มในการจัดจำหน่ายข้าว อันเป็นแนวทางเพิ่มขีดความสามารถทางเศรษฐกิจของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวเจ๊กเชยเสาไห้ โดยออกแบบบรรจุภัณฑ์ข้าวเจ๊กเชยเสาไห้ให้มีสอดคล้องกับความต้องการของกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย

           จากผลการวิจัยพบว่า แบบที่ได้คะแนนจากแบบสอบถามสูงที่สุด คือบรรจุภัณฑ์แบบที่ 3 เพราะมีลักษณะแปลกตา มีความคิดสร้างสรรค์แสดงถึงความเป็นท้องถิ่นจากการใช้ถุงกระสอบ สามารถสื่อถึงความเป็นข้าวได้ดีอีกด้วย, อีกทั้งบรรจุภัณฑ์แบบที่ 3 นี้สามารถสร้างความแตกต่างชัดเจน เพิ่มมูลค่าสินค้าได้ สามารถซื้อเป็นของฝากได้ เพราะดูสวยงาม มีความร่วมสมัยไม่เชย วัสดุที่ใช้ทำบรรจุภัณฑ์ก็เป็นสิ่งที่หาง่าย เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม สามารถนำถุงไปใช้ได้ต่อไปอีกด้วย

           จากผลการสัมภาษณ์กลุ่มของผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบบรรจุภัณฑ์ข้าวเจ๊กเชยเสาไห้ มีข้อเสนอแนะว่าด้านโครงสร้างและรูปแบบของบรรจุภัณฑ์แบบที่ 3 มีความแปลกตา มีความคิดสร้างสรรค์ในเลือกวัสดุที่สัมพันธ์กับตัวผลิตภัณฑ์ แปลกใหม่จากการที่นำถุงกระสอบมาใช้เป็นวัสดุในการทำบรรจุภัณฑ์ แต่การบรรจุค่อนข้างซับซ้อนมีหลายขั้นซึ่งในอนาคตถ้ามีการสั่งซื้อข้าวในจำนวนมากอาจทำให้เกิดปัญหาได้ ควรปรับดีไซน์สายคาดถุงกระสอบเป็นการสกรีนสายคาดบนกระสอบเพื่อความสามารถในผลิตได้ง่ายขึ้น ออกแบบทำโลโก้ให้เป็นรูปอาแป๊ะเจ๊กเชยเพื่อสร้างการจดจำ ในส่วนการใช้ถุงกระสอบสื่อถึงความเป็นข้าวได้ดี, สื่อสารวิถีวัฒนธรรมความเป็นสินค้าทางการเกษตรได้ดี, ศึกษาแนวคิดการออกแบบจากที่มาของจังหวัดสระบุรีต้นกำเนิดข้าวเจ๊กเชยเสาไห้ เพิ่มลงไปบนบรรจุภัณฑ์ เพื่อสร้างเอกลักษณ์ทำให้เกิดการจดจำและประทับใจในการนำไปเป็นของฝากในเทศกาลพิเศษต่างๆได้ เพราะออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่มีการบ่งชี้ถึงประวัติความเป็นมาของผลผลิตข้าวเจ๊กเชยเสาไห้จะช่วยให้กลุ่มเกษตรกรมีผลิตภัณฑ์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น เพื่อเพิ่มศักยภาพของตนเอง และกลุ่มในการจัดจำหน่ายข้าว อันเป็นแนวทางเพิ่มขีดความสามารถทางเศรษฐกิจของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว เจ๊กเชยเสาไห้ จังหวัดสระบุรี

The Appropriate Packaging Design for Jekchuy Saohai Rice of Saraburi Province,Thailand

    The objective of the research was to investigate various design methods, elements, and executions in search of suitable packaging for the Jekchuy Saohai rice from Saraburi province. The focus of this research was not only to create a unique rice package that reflects core characteristics of the rice itself, but also to design packaging that could help increase the number of sales to enhance local rice farmers income.

      The research, which included literature review, questionnaires, and in-depth expert interviews, showed that package number 3 was the most appropriate one for the rice because of the interesting design, the creative material usage, and the useful function of the packaging. Moreover, package number 3 stood out among other rice packages on the market for its contemporary approach, aesthetically pleasing design, and eco-friendly material choice. The clear and unique design of the product logo also helps to reflect the quality of the product and represents the local wisdom and way of life. The result of the research not only helped to improve the package design of Jekchuy Saohai rice from Saraburi province, but also led to the improvement of other local rice packages for a variety of types of rice from different parts of the country.