จะเข้ในบริบทสังคมไทย

Abstract

การศึกษาจะเข้ในบริบทสังคมไทย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์เครื่องดนตรีจะเข้ในการดำรงอยู่กับสังคมไทย และศึกษากรรมวิธีและกระบวนการประดิษฐ์จะเข้ในประเทศไทย โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีการศึกษาจากเอกสาร (Documentary Research) การเก็บข้อมูลภาคสนาม (Field Study) ในช่วง พ.ศ.2551-2557 การสังเกตแบบมีส่วนร่วม (Participant Observation) การสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informant Interview) และการวิเคราะห์ประมวลผลข้อมูล เพื่ออธิบายการเปลี่ยนแปลงรูปแบบ บริบท และความเชื่อเกี่ยวกับจะเข้ที่สัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ การเมืองการศึกษา และวัฒนธรรม

จากการศึกษาข้อมูลกรรมวิธีการประดิษฐ์จะเข้ของช่างทำจะเข้ จำนวน 9 แหล่ง พบว่ามีแนวคิดและหลักการสร้างที่แตกต่างกัน โดยที่ช่างทำจะเข้จะได้รับอิทธิพลจากนักดีดจะเข้ในการสร้าง และเกิดความนิยมต่อนักดีดจะเข้ในระดับปัจเจกมากขึ้น ซึ่งในยุคปัจจุบันจะเข้ได้มีพัฒนาการด้านรูปแบบ เพื่อเกิดการดำรงอยู่ของช่างทำจะเข้ ซึ่งเกิดจากการผลิตด้วยกรรมวิธีประดิษฐ์แบบโบราณสู่การใช้เทคโนโลยีผลิตเพื่อการตลาด และพบว่าสัดส่วนของจะเข้ในสังคมไทยมีการสร้างอยู่ 10 ขนาด ขนาดเล็กมีความกว้าง 21 เซนติเมตร และขนาดใหญ่ความกว้าง 30 เซนติเมตร ขนาดที่เป็นที่นิยม คือ ความกว้าง 26-28 เซนติเมตร โดยยุคแรกจะเข้นิยมมีกระพุ้งเป็นทรงใบมะยม แต่ปัจจุบันนิยมกระพุ้งทรงใบขนุน ส่วนวัสดุที่สร้างเป็นไม้วงศ์ขนุน (Artocarpus) ร่วมกับไม้วงศ์อื่นๆ ที่หลากหลาย โดยช่างหาสัดส่วนของจะเข้จากประสบการณ์ และมีการปรับเปลี่ยนวัสดุเพื่อสร้างกลยุทธการขายเพื่อการดำรงอยู่ของช่าง

Ja-Khay : Context of Thai society

The study of Ja-Khay: Context of Thai society aims to study the history of Ja-Khay, the invention process of musical instrument and existence in Thailand. The methodology of qualitative research methods are documentary research, field study during the year of 2008–2014, participatory observation and key informant interview and the analysis and data processing which to explain the context and beliefs are associated with changes in social, economic, political, educational and cultural.

The result found that Ja-Khay model have developed the artisan for existence in today’s society with traditional invention process step to the time by using technology technique to marketing. Data collecting from 9 sources found that the concepts and principles of invention are different because of the technicians have been influenced by musicians and created musical instrument to be a popular amongst musician more individual. The study of proportion and size of musical instrument showed that there are 10 sizes invention (The smallest Ja-Khay is 21 centimeters-width and the largest Ja-Khay is 30 centimeters-width) the size of the popular width is 26-28 centimeters. In the previous age, the Ja-Khay bulge was gooseberry leaves shape (Ma-Yom) but the jackfruit leaves shape is more popular in nowadays. The main material for Ja-Khay invention is not Moraceae family but also variety wood family throughs the artisan will use their experience to determine the ratio and change material to create sales strategies for their existence.