ประวัติศาสตร์ทังกา

Abstract

จิตรกรรมทังกาในความหมายของชาวทิเบต เป็นสาสน์แห่งบันทึกไปสู่ผู้ฝึกจิตปฏิบัติตน ช่วยนำพระธรรมคำสอนของพระพุทธศาสนาไปถึงจิตสมาธิของผู้ปฏิบัติให้บรรลุธรรม เป็นดั่งสะพานเชื่อมจิตใจของผู้มองไปสู่พระพุทธเจ้าและมณฑลแห่งพระพุทธศาสนา ผ่านทางรูปลักษณ์ของภาพจิตรกรรมที่มิใช่การมองเพียงดวงตาจากกายเนื้อ แต่เป็นการมองภาพทังกาด้วยดวงจิตอันกระจ่าง

“ทังกา” จึงเป็นวัฒนธรรมหนึ่งของทิเบตที่มีประวัติศาสตร์และตำนานเล่าขานมาอย่างยาวนานนับพันปี ประวัติศาสตร์ของทังกาสามารถแบ่งการพัฒนารูปแบบทางศิลปะภาพทังกาเป็น 2 ระยะ ได้แก่

1. ระยะแรกเริ่มประมาณช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 7 ซึ่งเป็นช่วงแรกรับอิทธิพลพระพุทธศาสนาจากเนปาลและจีน

2. ระยะที่สองเริ่มประมาณช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 11 ซึ่งเป็นช่วงศาสนจักรในทิเบตเฟื่องฟู เป็นสมัยที่มีการสร้างวัดวาอารามอย่างแพร่หลาย ภายใต้การอุปถัมภ์ของนิกายต่างๆ ในทิเบต

ต่อมา ได้มีการศึกษาเพื่อจำแนกรูปแบบภาพทังกา โดยแบ่งตามสกุลจิตรกรรมของช่างวาดและประเพณีนิยม รวม 6 แบบ ได้แก่ 1. สกุลจิตรกรรมกาดัมภายใต้การอุปถัมภ์ของอาณาจักรกูเก รับอิทธิพลรูปแบบศิลปะแบบคุปตะและศิลปะแบบปาละ 2. สกุลจิตรกรรมปัลรี หรือ สกุลจิตรกรรมเนปาล สะท้อนให้เห็นถึงอิทธิพลแบบแผนจิตรกรรมประเพณีนิยมเนปาล 3. สกุลจิตรกรรมเมนรีภายใต้ความอุปถัมภ์ของนิกายเกลุกปะ โดยประยุกต์รูปแบบจากศิลปะจีนและมองโกล 4. สกุลจิตรกรรมเคียนรี ภายใต้ความอุปถัมภ์ของนิกายสาเกียปะและเกลุกปะ มีเอกลักษณ์แบบเฉพาะตัวและสีสันสวยงามเป็นพิเศษ 5. สกุลจิตรกรรมการ์มา กาดรี ภายใต้ความอุปถัมภ์ของนิกายกาจูร์ปะและญิงมาปะ แพร่หลายแถบทิเบตตะวันออกทางแคว้นคาม และ 6. สกุลจิตรกรรมโดปัล ภายใต้ความอุปถัมภ์ของนิกายเกลุกปะ แพร่หลายความนิยมตั้งแต่สมัยขององค์ดาไลลามะที่ 5 เป็นต้นมา โดยรูปแบบสกุลจิตรกรรมทั้ง 6 แบบสามารถสะท้อนให้เห็นถึงประวัติศาสตร์และพัฒนาการของจิตรกรรมทังกา และยังเป็นแนวทางในการเรียนรู้เพื่อศึกษาถึงคติและความหมายที่แฝงเร้น

History of Thangka

Thangka meaning of Tibetans is recorded message to Buddhist spiritual practice. Help bring Dhamma the teaching in Buddhism meditation to spiritual practice enlightenment like a bridge connect mind to the Buddha and Buddhism Mandala. Pass out painting images forms, Not only eyes of a physical body, But also look at the Thangka with a clear mind.

Thangka is the culture of Tibetan have long history and legend more than 1,000 years. Can divided Thangka develop is two period such as :

1. The First period began around 7^th Century is an influence in Buddhism from Nepal and China.

2. The Second period began around 11^th Century is Tibetan Buddhism flourishing and building many temples in Tibet patronage by lineages of Tibetan Buddhism.

Later have been studies to identify Thangka divided 6 types by painting school and traditional painting. 1) The Kadam Painting School patronage by Guge Kingdom influence in Gupta style and Pala style. 2) The Palri or Nepalese Painting School influence pattern of Napali traditional paintings. 3) The Menri Painting School patronage by Gelug lineages and applied style form Chinese and Mongolian. 4) The Khyenri school patronage by Sakya lineages and Gelug lineages have identity and fully colors. 5) Karma Gardri Painting School patronage by Kagyu lineages and Nyingma lineages widespread in Kham region or Eastern Tibet. 6) The Dopal Painting School patronage by Gelug lineages and widespread around Tibet begin at 5^th Dalai Lama onwards.