ค่าวเสิกโลกธีสองแลเจ้าแผ่นดินตนชื่อเจ้าหม่อมผาคางนอรแรแลเสิกยิ่วล้อ: บันทึกประวัติศาสตร์สิบสองปันนาสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2

Abstract

เอกสารพื้นเมืองที่ปัญญาชนชาวไทลื้อเก็บสะสมไว้สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการศึกษาประวัติศาสตร์ สังคม และวัฒนธรรมสิบสองปันนาได้อย่างดียิ่งบันทึกของเจ้ามหาขันธวงศ์ปัญญาชนชาวไทลื้อเกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่สอง การสิ้นพระชนม์ของเจ้าหม่อมสุวรรณผาคราง และกบฏผีบุญชาวจีเนอะให้ข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับประวัติศาสตร์สิบสองปันนาในระหว่างสงครามสิบสองปันนาในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองนั้นเหมือนถูกผีซ้ำดำพลอย บ้านเมืองถูกโจมตีโดยฝูงบินของญี่ปุ่น ชาวบ้านต้องเสียเงินและแรงงานสนับสนุนกองทัพจีนที่ยกเข้ามาเพื่อต่อต้านญี่ปุ่น มิหนำซ้ำเมื่อผู้นำคือเจ้าหม่อมสุวรรณผาครางสิ้นพระชนม์ ทำให้เกิดความขัดแย้งในการแต่งตั้งกษัตริย์พระองค์ใหม่แสดงให้เห็นการแย่งชิงอำนาจในหมู่เจ้านายสิบสองปันนาและข้าราชการทหารจีนที่ถูกส่งมาควบคุม

การเข้ามายึดอำนาจการปกครองของขุนนางข้าราชการจีนทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครองของสิบสองปันนา มีการจัดระบบภาษีใหม่ที่สร้างความเดือดร้อนให้กับประชาชนที่ยากจน โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวเขาที่ไม่มีเงินเสียภาษี พวกนี้เดิมได้รับการยกเว้นภาษีจากเจ้านายผู้ปกครองชาวลื้อ

เมื่อถูกบีบคั้นจากทางการเมืองจึงได้ก่อการกบฏขึ้นและถูกปราบปรามอย่างรุนแรง การส่งกองทัพจีนเข้ามาปราบกบฏทำให้เจ้านายลื้อสูญเสียอำนาจในการปกครองไพร่บ้านพลเมืองของตน ปรากฏการณ์เช่นนี้เหมือนกับสมัยการปฏิรูปการปกครองที่รัฐบาลกรุงเทพฯ เข้ามาจัดระบบการเก็บภาษีใหม่ทำให้เกิดกบฏพญาปราบและกบฏเงี้ยวเมืองแพร่ในล้านนา รวมถึงกบฏผีบุญในภาคอีสาน

The Sibsongpanna Chronicle during World War II.

The local documents that Tai Lue people have collected can be used for studying on the history, society and culture of Sibsongpanna region. The chronicle recorded by Chao Maha Khanthawong, a well-educated Tai Lue man, tells the stories of World War II, the departure of Chao Mom Suwanphakhrang and the Gi Noh Rebellion. This chronicle provides many interesting information about Sibsongpanna’s history during the war. During World War II, Sibsongpanna faced with many crises that came simultaneously.

It was attacked the Japanese Flying Squads, people put their money and efforts to support the Chinese troops that came to fight Japanese invaders. At the same time, Chao Mom Suwanphakhrang, the governor, perished, which caused a conflict concerning the consecration of the new king of the region. Many high ranking royal family members of Sibsongpanna Dynasty had conflict with each other because they wanted to seize the power. Also, some military officers were sent from China to take control over the situation.

The seizure of power by Chinese officers caused changes in Sibsongpanna’s politics. The new taxation systems caused troubles to poor people, especially the hill tribe people who did not have money. These people had been given tax exempts by Thai Lue governors. Having faced with political oppression, these people rebelled against Chinese governors. Chinese troops therefore came to suppress the rebels and Thai Lue high ranking officials lost their authorities to govern their people. This incident is similar to the incident during the political reform in Bangkok when the governor of Bangkok changed taxation systems leading to the outbreaks of Phaya Prab Rebel and Ngio Mueng Phrae (Phrae Province) Rebel in Lan Na, and Phi Bun Rebel in the Northeastern of Thailand.