แก้วกับการสื่อสารในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการตาย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวความคิดและวิธีการแสดงออกของการสร้างศิลปะจัดวางเฉพาะที่ของศิลปินที่นำเสนอประเด็นเกี่ยวกับการตาย โดยนำความใสและความเปราะบางของแก้วแสดงสภาวะความสัมพันธ์ของวัสดุกับพื้นที่เพื่อสร้างปฏิสัมพันธ์ของผู้ชมในการพิจารณาความเคลื่อนไหวทางกายและใจด้วยสติซึ่งบริบทของผลงานทำให้ผู้ชมสร้างพื้นที่การชมผลงาน ทั้งนี้ได้นำผลงานและแนวคิดของศิลปิน 3 ท่าน ได้แก่ 1) มิคะ อะโอะคิ ผลงานชื่อ Aquarium of Life and Death (2010) 2) เคโกะ มุคะอิเดะ ผลงานชื่อ The Memory of Place (2007) และ 3) เฮดดี้ ริทเทอร์แมน ผลงานชื่อ In My Mother’s House (2021) ประเด็นที่ผู้เขียนให้ความสนใจคือศักยภาพความโปร่งใสของแก้วสามารถแสดงออกถึงการตายและความบริสุทธิ์ในแก่นแท้ของคำสอนพุทธองค์ได้อย่างไรโดยการศึกษาครั้งนี้ใช้วิธีการตีความเชิงปรัชญาพุทธศาสนา

จากการศึกษาพบว่า 1) ผลงานของมิคะ อะโอะคิ สามารถสร้างพื้นที่การแสดงออกถึงการเกิดการดับในสังสารวัฏซึ่งเป็นความจริงหนึ่งในหลักปฏิจจสมุปบาท โดยแสดงออกด้วยความโปร่งใสและความเปราะบางของแก้วเชื่อมโยงกับความงามของแสงกับเงาสะท้อน รายละเอียดอันซับซ้อนของสิ่งมีชีวิตที่ต้องการแทนที่การตายซึ่งเหล่านี้เป็นวัฏจักรของการเวียนว่ายตายเกิดในมิติอันทับซ้อนของกาลเวลา 2) เคโกะ มุคะอิเดะ สามารถเชื่อมโยงความแตกต่างทางวัฒนธรรมกับความเชื่อทางศาสนาหลอมรวมกันด้วยการสนทนาระลึกถึงการตาย โดยแก้วสะท้อนแสงเชื่อมโยงผ่านกระแสน้ำหลอมรวมทุกสรรพสิ่งให้เป็นหนึ่งเดียว ถ้วยแก้วโอบรับแสงเทียนเปรียบเสมือนดวงแก้วมณีแห่งความผุดผ่องของจิตนำสู่หนทางความสงบ ระลึกถึงผู้ตายในห้วงความทรงจำอันงดงาม และ
3) เฮดดี้ ริทเทอร์แมน ผลงานแสดงถึงความไม่จีรังของสรรพสิ่งและมองเห็นการตายเป็นทุกข์ ทบทวนให้เกิดปัญญาเห็นแจ้งความจริงของชีวิตในหลักของไตรลักษณ์ แก้วถูกนำมาเสนอโดยอาศัยคุณสมบัติความแข็งแกร่งและความเปราะบางผสานเข้ากับเงาที่ทาบผ่านผนัง เป็นการแสดงการโต้ตอบความไม่ยั่งยืนของชีวิต แก้วที่ห้อยลงจากเพดานแสดงถึงความไม่แน่นอนในชีวิตและเตือนให้นึกถึงการใช้ชีวิตอย่างมีสติ