ศิลปะแห่งเสียงของ "โทนชาตรี-กลองชาตรี": การสืบทอดมรดกทางดนตรี บ้านเรืองนนท์

ผู้แต่ง

  • บุญสืบ เรืองนนท์ อาจารย์, สาขาวิชาดนตรีไทย ภาควิชานาฏดุริยางคศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
  • ฑีฆภัส สนธินุช นักวิชการ, คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

คำสำคัญ:

โทนชาตรี, กลองชาตรี, บ้านเรืองนนท์, ละครชาตรี

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษา "โทนชาตรี-กลองชาตรี" ในมิติของเทคนิคการบรรเลง การสืบทอดและการส่งเสริม และมิติการของการดำรงอยู่ในอนาคต ผ่านเครื่องดนตรีที่มีบทบาทสำคัญในการแสดงละครชาตรีของบ้านเรืองนนท์ โดยเครื่องดนตรีชนิดนี้มีบทบาทในการกำกับจังหวะของการแสดง และมีประวัติความเป็นมาตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ การสืบทอดทักษะการตีโทนชาตรี-กลองชาตรีในตระกูลเรืองนนท์ดำเนินการผ่านการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น รวมถึงการเปิดโอกาสให้ผู้สนใจจากภายนอกได้เรียนรู้ เพื่อสำรวจและวิเคราะห์เอกลักษณ์ทางดนตรี และบทบาทโทนชาตรี-กลองชาตรี บทความวิชาการนี้ชี้ให้เห็นถึงการปรับตัวของวงดนตรีจากการใช้วงโนราดั้งเดิมไปสู่การผสมผสานกับวงปี่พาทย์ และการปรับเปลี่ยนรูปแบบการแสดงจากพิธีกรรมแก้บนไปสู่การแสดงในเชิงวิชาการและการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยยังคงรักษาเอกลักษณ์ของศิลปะการแสดงดั้งเดิมผ่านการถ่ายทอดความรู้แบบตัวต่อตัวภายในครอบครัวรุ่นสู่รุ่นสืบไป

เอกสารอ้างอิง

โกเมศ จงเจริญ. (2555). ดนตรีประกอบการแสดง “ละครชาตรี” กรณีศึกษาคณะครูทองใบ เรืองนนท์. [วิทยานิพนธ์ระดับปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ].

จตุรงค์ ประสงค์ดี. (2565). กรรมวิธีการสร้างโทนชาตรีของช่างสุวรรณ โพธิปิน. วารสารมนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ. 17(2). น. 147-162.

จันทรา เนินนอก. (2562). การขับร้องละครชาตรีคณะกัญญาลูกแม่แพน. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 6(2). น. 22-30.

ชาคร ชะม้าย. (2563). แนวคิดการแสดงข้ามวัฒนธรรมในการสร้างสรรค์ละครชาตรีร่วมสมัย : กรณีศึกษาการกำกับการแสดง เรื่อง พายุพิโรธ. [วิทยานิพันธ์ระดับปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].

ผะอบ โปษะกฤษณะ. (2523). วรรณกรรมประกอบการละเล่นละครชาตรี. [โครงการเผยแพร่เอกลักษณ์ของไทย ๆ, กระทรวงศึกษาธิการ].

วิระสิทธิ์ สุขสมชิต. (2560). การศึกษาแนวทางการพัฒนาศิลปะการแสดงละครชาตรีในจังหวัดฉะเชิงเทรา. วารสารศิลปกรรมบูรพา. 19(2). น. 67-79.

สุนันทา โสรัจจ์. (2518). โขนละครฟ้อนรำภาคพิเศษ. พิฆเณศ.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-09-29

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ | Academic Article