คราส: ปฏิบัติการภัณฑารักษ์การแสดงแตรวงชาวบ้านร่วมสมัย

ผู้แต่ง

  • ขจิตธรรม พาทยกุล นิสิตระดับปริญญาเอก หลักสูตรศิลปกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิต คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • กมล เผ่าสวัสดิ์ ศาสตราจารย์, หลักสูตรศิลปกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิต คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • พรประพิตร์ เผ่าสวัสดิ์ รองศาสตราจารย์ ดร., หลักสูตรศิลปกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิต คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

คราส, ภัณฑารักษ์, ปฏิบัติการภัณฑารักษ์ดนตรี, แตรวงชาวบ้าน, ศิลปะร่วมสมัย

บทคัดย่อ

บทความนี้เสนอแนวคิดปฏิบัติการภัณฑารักษ์การแสดงของแตรวงชาวบ้าน  โดยใช้ “คราส” (Eclipse) เป็นอุปลักษณ์ (Metaphor) ด้วยการตีความใหม่ บทความนี้มุ่งศึกษาอัตลักษณ์การแสดงของแตรวงชาวบ้านในแง่ของการมีปฏิสัมพันธ์เชิงพื้นที่ (Spatial Thinking) พิจารณามิติของเสียงที่ส่งผลต่อการรับรู้ของผู้ชมผ่านการสร้างและการย่นย่อปฏิสัมพันธ์กับพื้นที่ แสดงให้เห็นการเคลื่อน การกลืนกิน และการเปลี่ยนพื้นที่อย่างไหลลื่นของ แตรวงชาวบ้าน เกิดการตีความใหม่ของคราสอันหมายถึงการรวมเข้าไป (Inclusion) และการสร้างอาณาเขตใหม่ (Composite) เผยให้เห็นโมนาด (Monad) แก่นอารมณ์ความรู้สึก (Sentiment) ที่ออกมาจากเสียงของแตรวงซึ่งนำไปสู่แนวทางปฏิบัติการภัณฑารักษ์ในการสร้างสรรค์ศิลปะการแสดง “คราส”

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2557). มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ ประจำปีพุทธศักราช 2557. กรมส่งเสริมวัฒนธรรม.

จิตร์ กาวี. (2562). มาร์ชหมายเลข 1 เพลงแตรวงปริศนาจากบทกวีเยอรมันจนถึงแตรวงชาวบ้าน. วารสารมนุษยศาสตร์วิชาการ. 26(2). น. 37-62.

ณัชยา นัจจนาวากุล. (2555). ดนตรีฝรั่งในกรุงสยาม: พัฒนาการดนตรีตะวันตกในสังคมไทย ระหว่าง พ.ศ. 2384-2484. [วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (ดนตรี), มหาวิทยาลัยมหิดล].

ปริตตา เฉลิมเผ่า กออนันตกูล. (2541). เผยร่าง พรางกาย : ทดลองมองร่างกายในศาสนา ปรัชญาการเมือง ประวัติศาสตร์ ศิลปะ และมานุษยวิทยา. โครงการจัดพิมพ์คบไฟ.

ปรีดีโดม พิพัฒน์ชูเกียรติ. (2553). บทสำรวจเบื้องต้นว่าด้วยการศึกษาแนวคิดเรื่อง “คาร์นิวัล” ของมิคาอิล บัคติน สำหรับนักสังคมศาสตร์. รวมบทความและบทเสวนาจากการประชุมประจำปี ครั้งที่ 8 เรื่อง ผู้คน ดนตรี ชีวิต เล่ม 1 เสียงของโลกศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. น. 265-318.

พูนพิศ อมาตยกุล และณัฐชยา นัจจนาวากุล. (2559). แตรสยาม. อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิซชิ่ง.

ภัทรวดี ภูชฎาภิรมย์. (2550). วัฒนธรรมบันเทิงในชาติไทย : การเปลี่ยนแปลงของวัฒนธรรมความบันเทิงในสังคมกรุงเทพฯ พ.ศ. 2491-2500. มติชน.

ภัทรวดี ภูชฎาภิรมย์. (2536). สถานภาพของนักปี่พาทย์ในสังคมไทย พ.ศ. 2411-2468. [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].

สธน โรจนตระกูล. (2559). แตรวง. โอเดียนสโตร์.

อภินันท์ โปษยานนท์. (2555). ไทยท้องถิ่น ไทยอินเตอร์ ศิลปะสมัยรัชกาลที่ 9 นิทรรศการ ศิลปะไทยเท่ จากท้องถิ่นสู่อินเตอร์. อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิซชิ่ง.

Deleuze, G. (1993). The Fold: Leibniz and the Baroque. University of Minnesota Press.

Kaminski, J. S. The Theory of Folk Brass Bands in the Modern World: A Twenty-first Century Perspective. International Review of the Aesthetics and Sociology of Music. 2(53). p. 401-422.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-09-29

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย | Research Article