เครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุ ตามรอยพ่อ (ในหลวงรัชกาลที่ ๙): กรณีศึกษา ครูพัฒนา สุขเกษม

ผู้แต่ง

  • วิชญ์ บุญรอด คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

คำสำคัญ:

เครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุ, ตามรอยพ่อ, พัฒนา สุขเกษม

บทคัดย่อ

          การวิจัยในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดการสร้างเครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุ ตามรอยพ่อ ของครูพัฒนา สุขเกษม และ 2) เพื่อศึกษาวิธีการสร้างและคุณประโยชน์ของเครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุตามรอยพ่อของครูพัฒนา สุขเกษม โดยผู้วิจัยจะใช้รูปแบบการศึกษาเฉพาะกรณี (Case Study) และใช้วิจัยเชิงคุณภาพในการเก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ผล และตอบวัตถุประสงค์การวิจัย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง (Semi-structured Interview) เพื่อศึกษาใน 3 ประเด็น ดังนี้ 1) แนวคิดการสร้างเครื่องดนตรี 2) วิธีการสร้างเครื่องดนตรี และ 3) คุณประโยชน์ของเครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุ ตามรอยพ่อ
          ผลการวิจัย พบว่า 1) แนวคิดการสร้างเครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุ ตามรอยพ่อ ของครูพัฒนา สุขเกษม เกิดจากแนวคิดที่ต้องการจะสร้างสรรค์เครื่องดนตรีที่มีความเหมาะสมและตอบสนองกับกลุ่มผู้สูงอายุเป็นสำคัญ โดยคำนึงถึงความสะดวกในการพกพา สามารถปฏิบัติได้ง่าย มีวิธีการเรียนรู้และเข้าถึงเครื่องดนตรีโดยใช้เวลาอันสั้น 2) ผลการศึกษาวิธีการสร้างเครื่องดนตรี พบว่า ครูพัฒนาได้นำวัสดุจากสิ่งของเหลือใช้หรือวัสดุจากธรรมชาติมาเป็นส่วนประกอบหลักของเครื่องดนตรี ตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง โดยเครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุ ตามรอยพ่อ จะสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่ เครื่องดนตรีประเภทเครื่องเคาะและเครื่องทำนอง ซึ่งจะใช้บันไดเสียง ซี เมเจอร์ เพนทาโทนิก (C major Pentatonic Scale) เพื่อเป็นฐานที่ใช้ในการขับเคลื่อนบทเพลงทั้งหมด และ 3) คุณประโยชน์ของเครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุของครูพัฒนา เป็นเครื่องดนตรีที่สามารถใช้ในการเสริมสร้างพัฒนาการของผู้สูงอายุได้หลากหลายด้าน อย่างเช่น เสริมสร้างการบริหารปอด กล้ามเนื้อมัดเล็กและข้อมือ เสริมสร้างความสามัคคีและการมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกับผู้อื่น ช่วยเพิ่มสมาธิและเสริมสร้างความจำ รวมถึงยังสร้างความเพลิดเพลินและความสุขในขณะที่ได้เล่นเครื่องดนตรี
          จากผลของการวิจัยดังกล่าว เครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุ ตามรอยพ่อ (ในหลวงรัชกาลที่ 9) จึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการนำมาใช้เพื่อเสริมสร้างและพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ รวมทั้งยังสามารถนำแนวคิดหรือวิธีการไปปรับใช้ต่อยอดในการสร้างสรรค์เครื่องดนตรีหรือกิจกรรมดนตรีอื่น ๆ เพื่อเป็นประโยชน์ให้กับสังคมได้

เอกสารอ้างอิง

กรมการพัฒนาชุมชน. รูปแบบการดำเนินงานเชิงธุรกิจของกลุ่มอาชีพพัฒนาชุมชน. กรุงเทพฯ : เพาเวอร์พริ้นท์, 2543.

ณัฏฐพงศ์ พรหมพงศธร. “โครงการออกแบบเครื่องดนตรีประเภทเครื่องเคาะ: อูดู.” วิทยานิพนธ์ระดับปริญญาศิลปมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2551.

บุษกร บิณฑสันต์. ดนตรีบำบัด. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2553.

พัฒนา สุขเกษม. “แนวคิดในการพัฒนาเครื่องดนตรี ตามรอยพ่อ.” สัมภาษณ์โดย วิชญ์ บุญรอด. 6 มีนาคม 2563.

เล็ก สมบัติ และคณะ. “ภาวะสูงวัยอย่างมีคุณประโยชน์กับการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจในประเทศไทย.” รายงานวิจัย, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2554.

วิชญ์ บุญรอด. “นวัตกรรมเครื่องดนตรีสำหรับผู้สูงอายุและการศึกษาประสบการณ์การเข้าร่วมกิจกรรมดนตรีเพื่อผู้สูงอายุ.” วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2560.

สุรกานต์ รวยสูงเนิน. “การพัฒนากรอบแนวคิดในการออกแบบเครื่องเรือนตามความต้องการของผู้สูงอายุ ในชุมชนภาคตะวันออก เฉียงเหนือในประเทศไทย.” วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ปีที่ 6 เล่มที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2557): 201-223.

สัญญา สมประสงค์. “การศึกษาการทำเครื่องดนตรีพื้นบ้านอีสาน: กรณีศึกษาหมู่บ้านท่าเรือ ตำบลท่าเรือ อำเภอนาหว้า จังหวัดนครพนม.” ปริญญานิพนธ์, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 2555.

เอกชัย เพียรศรีวัชรา. รายงานการสำรวจสุขภาวะผู้สูงอายุไทย ปี 2556 ภายใต้แผนงานส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุและผู้พิการ. นนทบุรี : กลุ่มอนามัยผู้สูงอายุ สำนักส่งเสริมสุขภาพกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข, 2556.

Adrian C. North, David J. Hargreaves, Jon J. Hargreaves. "Uses of music in everyday life." Music Perception 22, no.1 (September 2004): 41–77.

Aline Moussard, Patrick Bermudez, Claude Alain, William Tays and Sylvain Moreno. "Life-long music practice and executive control in older adults: an event-related potential study." Brain Res 1, no.1642 (July 2016): 146-153.

Barnetta Lesta and Peter Petocz, "Familiar group singing: Addressing mood and social be haviour of residents with dementia displaying sundowning." Australian Journal of Music Therapy 17, (January 2006): 2–17.

Helen J. Streubert and Dona R. Carpenter. Qualitative Research in Nursing: Advancing the Humanistic Imperative. 5th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2011.

Jennifer Reijnders, Caroline van Heugten and Martin van Boxtel. "Cognitive interventions in healthy older adults and people with mild cognitive impairment: A systematic review." Ageing Research Reviews 12, no.1 (January 2013) 263–275.

Po-Ju Chang, Linda Wray and Yeqiang Lin. "Social relationships, leisure activity, and health in older adults." Health Psychol 33, no.2 (June 2014): 516-523.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-01-27

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย | Research Article