ผู้นำต้นแบบเพื่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสุขภาวะชุมชน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหารูปแบบของภาวะผู้นำต้นแบบเพื่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสุขภาวะชุมชน และผลการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสุขภาวะชุมชนโดยผู้นำต้นแบบ ดำเนินการศึกษาโดยการวิจัยเชิงคุณภาพ  ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม ผู้นำท้องถิ่น แกนนำชุมชนและประชาชนในพื้นที่ 4 พื้นที่ที่เป็นพื้นที่ต้นแบบเรื่องการจัดการสุขภาวะ ได้แก่ ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ ตำบลควนรู อำเภอรัตภูมิ ตำบลปริก อำเภอสะเดา และตำบลชะแล้ อำเภอสิงหนคร  จังหวัดสงขลา  

ผลการศึกษาพบว่า ผู้นำมีบทบาทที่สำคัญได้แก่ 1) บทบาทในการเป็นต้นแบบและผู้ริเริ่มกระบวนการ  2) บทบาทในการบริหารจัดการคน 3) บทบาทในการกระตุ้น4) บทบาทในการแสวงหาความร่วมมือและการสร้างการมีส่วนร่วมจากทุกฝ่าย และคุณลักษณะของผู้นำได้แก่  คุณลักษณะด้านบุคลิกภาพของผู้นำ ซึ่งประกอบด้วย 1) ความอดทน เสียสละเพื่อส่วนรวมโดยไม่หวังผลตอบแทนหรือความมีจิตอาสา  2) มีความคิดเป็นระบบและเป็นผู้นำทางความคิดแบบเปลี่ยนแปลงในลักษณะการเริ่มต้น กระตุ้นและสร้างแรงบันดาลใจ  3) การมีวิสัยทัศน์  4) การเป็นที่ปรึกษาและให้ความช่วยเหลือ 5) การมีความสามารถในการเรียนรู้และใช้ความรู้เพื่อการพัฒนาให้เกิดประโยชน์ได้  และคุณลักษณะด้านทักษะของผู้นำ ได้แก่ 1) เข้าใจบริบทแลเข้าใจสภาพแวดล้อมภายนอกที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของท้องถิ่น 2) มีความสามารถวิเคราะห์สภาพแวดล้อมขององค์กรในด้านจุดแข็ง จุดอ่อน ข้อจำกัด และวางแผนปฏิบัติเพื่อพัฒนาประสิทธิภาพของท้องถิ่น 3) ประสานความร่วมมือกับองค์กรอื่น 4) มีความเข้าใจและสามารถคาดการณ์ผลกระทบการดำเนินงานและจัดการกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ