รูปแบบการจัดการโซ่คุณค่าเพื่อลดความสูญเปล่าสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนของเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดในเขตพื้นที่จังหวัดเลย
คำสำคัญ:
การจัดการโซ่คุณค่า, ความสูญเปล่า, การพัฒนาที่ยั่งยืน, เศรษฐกิจหมุนเวียน, สินค้าเกษตรบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาระดับการดำเนินงานตามหลักโซ่คุณค่า ความสูญเปล่า การพัฒนาที่ยั่งยืน การประยุกต์ใช้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (2) ศึกษาอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อมของตัวแปร และ ตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลสมการโครงสร้างของรูปแบบการจัดการโซ่คุณค่าเพื่อลดความสูญเปล่าสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนของเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดในเขตพื้นที่จังหวัดเลย กลุ่มตัวอย่าง คือ เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดจังหวัดเลย จำนวน 380 ราย ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน โดยแบ่งออกเป็น 14 อำเภอ ใช้การสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ประกอบด้วย สถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์สมการโครงสร้าง ผลการวิเคราะห์สมการโครงสร้าง พบว่า (1) ระดับการจัดการโซ่คุณค่า การความสูญเปล่า แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนและการพัฒนาที่ยั่งยืนอยู่ในระดับค่าเฉลี่ยสูง ( = 4.02) (2) การจัดการโซ่คุณค่า การจัดการความสูญเปล่า และแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนมีอิทธิพลทางตรงเชิงบวกต่อการพัฒนาที่ยังยืน ร้อยละ 82.2 และ (3) ผลการวิเคราะห์สมการโครงสร้างสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (Chi-Square = 99.536, df = 80, Relative Chi-square = 1.244, p-value = 0.069, GFI = 0.977, AGFI = 0.926, RMSEA = .025, RMR = .007) ทั้งนี้ยังพบว่าเกษตรกรต้องการบูรณาการห่วงโซ่คุณค่าเศรษฐกิจหมุนเวียนเชิงกลยุทธ์ที่มุ่งเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการทรัพยากรให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด การพัฒนาคุณภาพให้ได้ตามมาตรฐานและผลผลิตตามที่ต้องการ พัฒนาประสิทธิภาพการบริหารจัดการการเพาะปลูกและกิจกรรมหลังการเก็บเกี่ยวเพื่อลดต้นทุนและเพิ่มมูลค่าผลผลิต รวมถึงการประยุกต์หลักทฤษฎีใหม่ หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และหลักเศรษฐกิจหมุนเวียนในการดำเนินงานเพื่อการขอการรับรองคุณภาพมาตรฐานสินค้าเกษตรและการจัดการสิ่งแวดล้อม
References
Barua, P., Rahman, S. H., & Barua, M. (2021). Sustainable management of agriculture products value chain in responses to climate change for South-Eastern coast of Bangladesh. Modern Supply Chain Research and Applications, 3(2), 98-126.
Bressanelli, G., Perona, M., & Saccani, N. (2019). Challenges in supply chain redesign for the Circular Economy: A literature review and a multiple case study. International Journal of Production Research, 57(23), 7395-7422.
Carter, C. R., & Rogers, D. S. (2008). A framework of sustainable supply chain management: moving toward new theory. International journal of physical distribution and logistics management, 38(5), 360-387.
Cronbach, L. J. (1984). A research worker's treasure chest. Multivariate behavioral research, 19(2-3), 223-240.
de Moura, G. B., & Saroli, L. G. (2021). Sustainable value chain management based on dynamic capabilities in small and medium-sized enterprises (SMEs). The International Journal of Logistics Management, 32(1), 168-189.
Department of Agricultural Extension, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (2021). 5-Year Operational Plan of the Department of Agricultural Promotion (2023 - 2027). Plan DOAE. http://www.plan.doae.go.th/project/Plan_Policy/userfiles/DOAE5YEARPLAN(66-70).pdf [In Thai]
Fernando, Y., Shaharudin, M. S., & Abideen, A. Z. (2022). Circular economy-based reverse logistics: dynamic interplay between sustainable resource commitment and financial performance. European Journal of Management and Business Economics, 32(1), 91-112.
Ganeshkumar, C., Jena, S. K., Sivakumar, A., & Nambirajan, T. (2023). Artificial intelligence in agricultural value chain: review and future directions. Journal of Agribusiness in Developing and Emerging Economies, 13(3), 379-398.
Geissdoerfer, M., Savaget, P., Bocken, N. M., & Hultink, E. J. (2017). The Circular Economy– A new sustainability paradigm. Journal of cleaner production, 143, 757-768.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis: A global perspectives. Pearson Education, International.
Krishnan, R., Yen, P., Agarwal, R., Arshinder, K., & Bajada, C. (2021). Collaborative innovation and sustainability in the food supply chain-evidence from farmer producer organisations. Resources, Conservation and Recycling, 168, 105253.
Kuptawatin, A., Pomsapetch, P., Chommalil, W., & Phothongsaengarun, P. (2018). Guidelines for Reducing Logistics Costs: A Case Study of Tapioca Farmers in Ban Kho Subdistrict, Mueang District, Khon Kaen Province. Journal of Humanities and Social Sciences, 9(2), 48-74. [In Thai]
Kwarteng, A., Simpson, S. N. Y., & Agyenim-Boateng, C. (2022). The effects of circular economy initiative implementation on business performance: the moderating role of organizational culture. Social Responsibility Journal, 18(7), 1311-1341.
Netsangsee, R., (2022). A Model for Developing Competence and Supply Chain Collaboration To Build Competitiveness of Pineapple Farmers in Loei Province. Journal of Logistics and Supply Chain College, 8(2), 112-125. [In Thai]
Office of Agriculture and Cooperatives, Loei Province. (2022). Basic Information on Agriculture and Cooperatives in Loei Province, Fiscal Year 2021. [In Thai]
Office of Agricultural Economics, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (2020). Action plan for the development of agricultural logistics systems 2020 - 2022 (reviewed version). Office of Agricultural Economics. [In Thai]
Office of Agricultural Economics, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (2022). Plan for the Development of Agricultural Sector Logistics System (2023 - 2027). Office of Agricultural Economics. https://www.oae.go.th/assets/portals/1/files/jounal/2565/logisticplan66-70FINAL(1).pdf [In Thai]
Office of the National Economic and Social Development Council (NESDC). (2022). The 13th National Economic and Social Development Plan (2023-2027). http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2565/E/258/T_0001.PDF [In Thai]
Pigage, L. C., & Tucker, J. L. (1954). Motion and time study (Institute of Labor and Industrial Relations. Bulletin No. 24). University of Illinois Bulletin, 51(73).
Porter, M. E. (1985). Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. The Free Press.
Rattanamahapaisan, N., & Suraraksa, J. (2021). Value Chain Analysis of Pineapple Farmers in Klaeng, Rayong Province. Rajabhat Rambhai barni Research Journal, 15(3), 116-127. [In Thai]
Rodríguez-Espíndola, O., Cuevas-Romo, A., Chowdhury, S., Díaz-Acevedo, N., Albores, P., Despoudi, S., ... & Dey, P. (2022). The role of circular economy principles and sustainable-oriented innovation to enhance social, economic and environmental performance: Evidence from Mexican SMEs. International Journal of Production Economics, 248, 108495.
Saksri, J., & Weerabunkit, S. (2021). Value Chain and Development Guidelines for Uttaradit Long Lab-Lae Durian Certified Geographical Indication. Journal of Management Science Pibulsongkram Rajabhat University, 3(2), 41-60. [In Thai]
Singh, C. S., Soni, G., & Badhotiya, G. K. (2019). Performance indicators for supply chain resilience: review and conceptual framework. Journal of Industrial Engineering International, 15(1), 105-117.
Sriphong, C., Esor, A., & Kachonkitiya, N. (2022). Value Chain Management and Business Performance of One Tambon One Product Businesses in the Southernmost Province of Thailand. Journal of Positive School Psychology, 8706-8720.
Seuring, S., & Müller, M. (2008). From a literature review to a conceptual framework for sustainable supply chain management. Journal of cleaner production, 16(15), 1699-1710.
Sungkaew, P., & Kaewjaroenpisan, T. (2018). Management on chain value of fruit: the case of Khao Kho district Phetchabun province. Ramkhamhaeng University Journal Humanities Edition, 21(2), 24-35. [In Thai]
Thaisamak, S., & Maneerattanarungrot, C. (2023). The Influence of Supply Chain Integration on the Sustainable Performance of Handwoven Silk Entrepreneurs. Journal of Business Administration The Association of Private Higher Education Institutions of Thailand, 12(2), 31-47. [In Thai]
Thangarajoo, Y., & Smith, A. (2015). Lean thinking: An overview. Industrial Engineering & Management, 4(2), 2169-0316.
Yurarach, S. (2016). Writing a research report in social sciences and humanities. 1st printing. Vision Prepress. [In Thai]
Watabaji, M. D., Molnar, A., Dora, M. K., & Gellynck, X. (2016). The influence of value chain integration on performance: an empirical study of the malt barley value chain in Ethiopia. International Food and Agribusiness Management Review, 19(4), 79-94.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารวิชาการบริหารธุรกิจ สมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวิชาการบริหารธุรกิจ สมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทยต้องเป็นบทความที่ไม่เคยได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ หรืออยู่ระหว่างการพิจารณาตีพิมพ์ในวารสารอื่นๆ การละเมิดลิขสิทธิ์เป็นความรับผิดชอบของผู้ส่งบทความโดยตรง
