7 การพัฒนาจัดการการเงินลานมันชุมชนผ่านกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ด้วยกลไกไตรภาคี เพื่อการเติบโตที่ยั่งยืน กรณีศึกษา ลานมันชุมชนท่าพระ จังหวัดขอนแก่น
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทที่เกี่ยวข้องกับการจัดการการเงิน และเพื่อพัฒนาและทดลองใช้กระบวนการจัดการการเงินของลานมันกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่าพระจังหวัดขอนแก่น พื้นที่เป้าหมายที่ศึกษา ได้แก่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรแปลงใหญ่บ้านหนองแวงสักหลักและกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรแปลงใหญ่บ้านห้วยเตย ตำบลท่าพระ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น กลุ่มเป้าหมายที่ศึกษา ประกอบด้วย ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชน คณะกรรมการบริหารวิสาหกิจชุมชนและสมาชิกวิสาหกิจชุมชนชุมชนในพื้นที่ตำบลท่าพระ อำเภอมือง จังหวัดขอนแก่น จำนวน 42 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ และการจัดเวทีการประชุมวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ การสัมภาษณ์ เชิงลึก และการประชุมเชิงปฏิบัติการ การวิเคราะห์ข้อมูล โดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า 1) พื้นที่วิจัยเป็นลานมันที่ดำเนินงานโดย กลุ่มผู้ปลูกมันสำปะหลังในพื้นที่ 2 กลุ่มหลัก ได้แก่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรแปลงใหญ่บ้านหนองแวงสักหลัก มีสมาชิกรวม 38 รายและกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรแปลงใหญ่บ้านห้วยเตยมีสมาชิกรวม 33 ราย จดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมเมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2563 นับตั้งแต่จดทะเบียนจัดตั้งกลุ่มเป็นวิสาหกิจชุมชนเกษตรแปลงใหญ่ โดยทั้งสองกลุ่มดำเนินงานขับเคลื่อนกิจกรรมสำคัญของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนไปด้วยกัน โดยเฉพาะการจัดการห่วงโซ่อุปทานของการปลูกมันสำปะหลังในพื้นที่ ได้แก่ การจัดหาต้นพันธุ์ การบันทึกพื้นที่ปลูก การบำรุงดิน การบริหารจัดการต้นทุนการผลิต การเก็บเกี่ยว การนำผลผลิตมันสำปะหลังสดมาขาย รวมจนถึงการบริหารลานมันกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่าพระ 2) การพัฒนากระบวนจัดการการเงินลานมันชุมชนผ่านกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยกลไกไตรภาคเพื่อการเติบโตที่ยั่งยืน ประกอบด้วย การออกแบบโครงสร้างกลุ่ม การวางระบบจัดเก็บเอกสารการเงิน การประยุกต์ใช้โปรแกรมสำเร็จรูปประเภทตารางคำนวณ และโปรแกรมสำเร็จรูปในการบันทึกรายการรับซื้อมันที่หน้าลาน โดยผลการทดสอบกระบวนการดังกล่าว ช่วยให้เกิดประสิทธิภาพในการจัดการการเงินของกลุ่มโดยเฉพาะการติดตามตรวจสอบรายการเงินสดและค่าใช้จ่ายจากการดำเนินงานของลานมันวิสาหกิจชุมชน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
พล.ต.จักรพงษ์ นวลชื่น. (2560). แนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนให้ยั่งยืนด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดนครพนม และจังหวัดสกลนคร. ปริญญานิพนธ์ หลักสูตรการป้องกันราชอาณาจักร รุ่นที่ 60 ประจำปีการศึกษา พุทธศักราช 2560-2561
ณัฐนิชา ประสาทเขตวิทย์ , รุจ ศิริสัญลักษณ์, จุฑาทิพย์ เฉลิมผล และ มาโนช โพธาภรณ์. (2562). ปัจจัย ที่มีผลต่อความต่อเนื่องของวิสาหกิจชุมชนในตำบลห้วยสัก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย. แก่นเกษตร 47 ฉบับพิเศษ 1.
ณัฐภาณี บัวดี และอดิเรก ฟั่นเขียว. (2562). แนวทางการพัฒนาศักยภาพการดำเนินงานของกลุ่ม วิสาหกิจชุมชนแปรรูปผลิตภัณฑ์จากกล้วย ในอำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก. วารสารศรี วนาลัยวิจัย, 9(1), 15-24.
ทิบดี ทัฬหกรณ์ และ ประสพชัย พสุนนท์ (2561). การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เพื่อการ พัฒนาศักยภาพ ผู้ประกอบการเชิงสร้างสรรค์. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัย ลักษณ์, 11(2), 46-76
ทิพย์วรรณ จันทรา และคณะ. (2565). การพัฒนาวิสาหกิจชุมชน แบบยั่งยืนของกลุ่มอาชีในเขตพื้นที่ บ้านดอนโรง ตำบลเขาพระบาท อำเภอเชียรใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 9(4), 418-435.
นงคราญ ไชยมิ่ง. (2564). การพัฒนาประสิทธิผลของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปผลิตภัณฑ์จากลำไย จังหวัดลำพูน. วารสารวิชาการเครือข่ายบัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ, 12 (1), มกราคม–มิถุนายน, 35-50.
นพดล จิตรมั่น. (2554).ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการดำเนินธุรกิจลานมันสำปะหลังในจังหวัด กำแพงเพชร. การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองหลักสูตรปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ปรารถนา ปรารถนาดี, จิรชัย พุทธกุลสมศิริ, เจริญชัย โขมพัตราภรณ์ และ ชุมพล มณฑาทิพย์สกุล. (2552). รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่อง การจัดการโซ่อุปทานและโลจิสติกส์ของ ผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังในประเทศไทย. สำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา.
ปิยะดา พิศาลบุตร. (2561). กลยุทธ์การบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชน ในจังหวัดปราจีนบุรี. วารสาร อิเล็กทรอนิกส์การเรียนรู้ทางไกลเชิงนวัตกรรม (e-jodi)l, 8(1), 105-1120.
พุทธมน สุวรรณอาสน์. (2556). การพัฒนาศักยภาพด้านบัญชีการเงินของวิสาหกิจชุมชน กลุ่มตัดเย็บ บ้านดอกแดง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพ ชีวิต, 1(1), 43-52.
มัลลิกา คง แก้ว. (2553). การวิจัยและพัฒนาระบบบัญชีของวิสาหกิจชุมชน: กรณีศึกษากลุ่มทอผ้า บ้าน ตรอกแค ตำบลขอนหาด อำเภอชะอวด จังหวัดนครศรีธรรมราช. วิชชาวารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 29(1), 9-16.
วันธณี สุดศิริ และ ภัทราพร ปุณะตุง และ วารี ศรีสุรพล. (2563). แนวทางการพัฒนาศักยภาพการ วางแผนทางการเงิน สำหรับสมาชิกวิสาหกิจชุมชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสาร บริหารธุรกิจศรีนครินทรวิโรฒ. 11( 2 ) กรกฎาคม -ธันวาคม 2563, 18-34
สมาคมการค้ามันสําปะหลังไทย. (2558). รายงานประจําปี 2557 ปริมาณการส่งออก ผลิตภัณฑ์มัน สําปะหลัง ปี 2526-2557. สมาคมการค้ามันสําปะหลังไทย.
สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2557). ข้อมูลพื้นฐานเศรษฐกิจการเกษตร ปี 2564. กรุงเทพฯ : ประเทศ ไทย.
อุกฤษฏ์ พรรณะ, วีระกิตติ์ เสาร่ม และ ธนัณชัย สิงห์มาตย์. (2564). รูปแบบการบริหารจัดการและ นวัตกรรมเพื่อสร้างองค์กรแห่งการ เรียนรู้ สู่ความยั่งยืนของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสมุนไพร ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ. 6 (10),148-164.
Kaehler, B., & Grundei, J. (2018). HR Governance: A Theoretical Introduction. Springer.
Kerdpitak, C. (2022). Business performance model of herbal community enterprise in Thailand. Uncertain Supply Chain Management, 10(2), 345-352.
Mulyono, A., & Ika, S. R. (2021, March). Empowering Coconut Farmer Community for Poverty Alleviation in Kulon Progo, Yogyakarta: A Study of Triple Helix Model. In The 3rd International Conference on Banking, Accounting, Management and Economics (ICOBAME 2020) (pp. 96-100). Atlantis Press.