ย้อนอดีต มองปัจจุบัน กำหนดอนาคต: ทิศทางการจัดการท่องเที่ยวเมืองเก่าตะกั่วป่าผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน Reflecting on the past, Looking at the Present, and Determining the Future: Directions for Tourism Management in Takua Pa Old Town through the of Community Participation

Abstract

                การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทิศทางการจัดการท่องเที่ยวในชุมชนเมืองเก่าตะกั่วป่า ผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมสะท้อนมุมมองจากอดีต ปัจจุบันและอนาคต เก็บข้อมูล 3 วิธี คือ การสัมภาษณ์ผู้รู้เรื่องประวัติศาสตร์ กลุ่มการจัดกิจกรรมการท่องเที่ยว จำนวน 14 คน จัดเวทีกระบวนการกลุ่มกับคณะกรรมการชุมชน คนในชุมชน นักวิชาการ และกลุ่มหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จำนวน 27 คน การสังเกตแบบมีส่วนร่วมเละไม่มีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการจำแนกหมวดหมู่ และสร้างข้อสรุปผลด้วยการพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้  1) ย้อนอดีต บทบาทสำคัญในการจัดกิจกรรมเป็นหน่วยงานภายนอกส่วนใหญ่ ชุมชนเป็นส่วนเสริมในการจัดการท่องเที่ยวระดับการมีส่วนร่วมยังน้อย  2) มองปัจจุบัน การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนอาศัยทั้งกลุ่มภายในและหน่วยงานภายนอกการประสานทั้งพื้นที่ เครือข่าย และการบูรณาการผ่านการแลกเปลี่ยนมีการจัดตั้งกลุ่ม มีแหล่งวัฒนธรรมเรียนรู้เพิ่มขึ้น ขับเคลื่อนเป็นการท่องเที่ยวการยกระดับความคิด (Concept) ชุมชนมีส่วนร่วมมากขึ้น  3) กำหนดอนาคต ชุมชนสามารถกำหนดทิศทาง ผลกระทบ การตอบสนองและแผนในการรวมกลุ่มของการท่องเที่ยว เพื่อบริหารจัดการด้วยตนเอง อีกทั้งการสร้างความตระหนักร่วมในการอนุรักษ์ รื้อฟื้นเมืองเก่าขับเคลื่อนใช้กลไกกระบวนการมีส่วนร่วมผ่านการท่องเที่ยวเป็นเครื่องมือที่สำคัญ

               This qualitative research aimed to study directions for tourism management in Takua Pa Old Town through the participation process which involved exploring views from the past, present, and future. Data were collected through three processes: interviews with 14 participants consisting of history experts and tourism activity organizers; a group process stage involving 27 participants consisting of a community forum, people in the community, academics and related agencies; and participant and non-participant observation. The data were analyzed, categorized, and interpreted. The results were summarized using descriptive statistics. The results were as follows. First, reflecting on the past, external agencies mostly take major roles in organizing activities. The community is an additional part of tourism management with little participation. Second, looking at the present, tourism management by the community relies on both internal and external groups, network coordination, and integration through exchanges. There are more resources for culture learning driven to a tourism concept. Community participation is increased. Third, determining the future, communities can determine directions, impacts, responses, and plans for the integration of tourism for self-management as well as raise an awareness of the conservation and revival of the old town through participant processes using tourism as an important tool.