การพัฒนาโปรแกรมและกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศแบบมีส่วนร่วมของชุมชนตำบลเขาดิน อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

บทนำ: ตำบลเขาดิน อำเภอบางปะกง มีสถานที่ท่องเที่ยวและกิจกรรมทางการท่องเที่ยวน้อยมาก แต่ในตำบลเขาดินมีความพร้อมและเป็นพื้นที่ที่มีทรัพยากรทางธรรมชาติและผลผลิตทางการเกษตรที่หลากหลาย จึงได้ทำการศึกษาโดยเน้นไปที่การท่องเที่ยวเชิงนิเวศตามบริบทของพื้นที่ชุมชนตำบลเขาดิน วัตถุประสงค์ของการวิจัย: 1. เพื่อศึกษาและสำรวจด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศของตำบลเขาดิน 2. เพื่อประเมินศักยภาพด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศของชุมชนตำบลเขาดิน และ 3. เพื่อนำเสนอโปรแกรมและกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศสำเร็จรูปที่เหมาะสมให้กับชุมชนตำบลเขาดิน ระเบียบวิธีวิจัย: งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 20 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลภาคสนาม แบบประเมินศักยภาพด้านการท่องเที่ยว และแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง มีการควบคุมคุณภาพโดยวิธีการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้าและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการวิจัย: ชุมชนตำบลเขาดิน มีสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่เอื้อต่อการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในชุมชน ผลการประเมินศักยภาพด้านการท่องเที่ยวของชุมชนตำบลเขาดิน คิดเป็นร้อยละ 66.38 ซึ่งถือว่าผ่านเกณฑ์การประเมินศักยภาพด้านการท่องเที่ยวตามหลักเกณฑ์ที่กรมการท่องเที่ยวกำหนดไว้ สรุป: ชุมชนตำบลเขาดินสามารถพัฒนาโปรแกรมและกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศแบบไปกลับวันเดียวเป็น 4 โปรแกรมการท่องเที่ยว ได้แก่ 1. โปรแกรมศึกษาและเรียนรู้การทำนาแบบ นาขาวัง 2. โปรแกรมเที่ยวชมและศึกษาเส้นทางป่าชายเลนและป่าจาก 3. โปรแกรมเที่ยวชมวัดเขาดินและสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญ และ 4. โปรแกรมเรียนรู้การทำอาหารจากวัตถุดิบในชุมชน โดยมีกิจกรรมทางการท่องเที่ยวที่โดดเด่นคือ เที่ยวชมศึกษาเส้นทางป่าชายเลนและป่าจาก เรียนรู้การทำนาแบบ นา ขา วัง การเลี้ยงปูทะเล และการทำอาหารจากวัตถุดิบในชุมชนบ้านเขาดิน