การวิเคราะห์โครงสร้างต้นทุนการผลิตของเกษตรกรแปลงใหญ่ทุเรียนอำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี

บทคัดย่อ

จังหวัดจันทบุรีเป็นจังหวัดที่มีสามารถผลิตทุเรียนได้มากที่สุดในประเทศ แต่เกษตรกรผู้ผลิตทุเรียนในจังหวัดจันทบุรีส่วนใหญ่เป็นเกษตรกรรายย่อยที่ต้องประสบกับปัญหาต้นทุนการผลิตที่มีแนวโน้มที่สูงขึ้น การรวมกลุ่มกันตามระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่เป็นปัจจัยหนึ่งที่สนับสนุนให้เกษตรกรสามารถลดต้นทุนการผลิตและมีผลผลิตเพิ่มขึ้น การศึกษานี้
มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการผลิตของเกษตรกรกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่ทุเรียนอำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี และวิเคราะห์ต้นทุน
การผลิตของเกษตรกรกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่ทุเรียนอำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์
เชิงลึก (In-depth interview) จากเกษตรกรที่เข้าเป็นสมาชิกกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่ทุเรียนหมู่ 5 ตำบลแสลง อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี จำนวน 25 รายเกี่ยวกับการผลิต และต้นทุนการผลิตทุเรียน ในปีการผลิต 2565/2566 โดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง (Structured interview)

ผลการศึกษาพบว่า

การผลิตและการดูแลบำรุงรักษาทุเรียน เกษตรกรมีกิจกรรมหลักได้แก่ การให้น้ำ การตัดแต่งกิ่ง การใส่ปุ๋ย การกำจัดวัชพืชซึ่งเกษตรกรนิยมใช้วิธีการตัดหญ้า ส่วนการกำจัดศัตรูพืชเกษตรกรส่วนใหญ่ใช้สารเคมีในกรณีที่มี
การระบาดของศัตรูพืช สำหรับทุเรียนที่ให้ผลผลิตแล้วเกษตรกรจะเน้นในเรื่องของการเตรียมต้นให้มีความสมบูรณ์ซึ่งเกษตรกร
แต่ละรายมีการดูแลทุเรียนที่แตกต่างกันไป โดยเกษตรกรมีปริมาณผลผลิตเฉลี่ยรายละ 1,303.28 กิโลกรัมต่อไร่

เกษตรกรมีต้นทุนในการผลิตทุเรียนเท่ากับ 223,177.22 บาทต่อไร่ แบ่งออกเป็นต้นทุนคงที่ 142,254.79 บาทต่อไร่ คิดเป็นร้อยละ 63.76 โดยมีค่าเสียโอกาสการใช้ที่ดินในสัดส่วนสูงที่สุด และเป็นต้นทุนผันแปร 80,862.44 บาทต่อไร่ คิดเป็นร้อยละ 36.24 โดยมีค่าเสียโอกาสของตัวเกษตรกรในสัดส่วนสูงที่สุด ซึ่งต้นทุนการผลิตทุเรียนส่วนใหญ่เป็นต้นทุน
ที่มองไม่เห็น ซึ่งมีค่าเท่ากับ 186,303.84 บาทต่อไร่ คิดเป็นร้อยละ 83.50 เป็นต้นทุนที่มองเห็นเท่ากับ 36,813.38 บาทต่อไร่ คิดเป็นร้อยละ 16.50