การสร้างความยั่งยืนของเขตเศรษฐกิจลำไยในพื้นที่ใหม่ ท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์ : กรณีศึกษา จังหวัดจันทบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการก่อรูปเศรษฐกิจลำไยในพื้นที่ใหม่ และปัจจัยด้านกระแสโลกาภิวัตน์ที่มีต่อการก่อรูปของเศรษฐกิจลำไยในพื้นที่ใหม่ และเพื่อเสนอแนะแนวทางการสร้างความยั่งยืนของเศรษฐกิจลำไยในพื้นที่ใหม่ของจังหวัดจันทบุรี ท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์ การวิจัยในดุษฎีนิพนธ์ใช้แนวทางการวิจัยแนวสหวิทยการแบบข้ามพ้นสาขา     ซึ่งตั้งอยู่บนฐานคิดแบบองค์รวม วิธีการวิจัยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพแนวมานุษยวิทยาเชิงพื้นที่ (Area-based study) เป็นการศึกษาเอกสารทั้งเอกสารชั้นต้นและเอกสารชั้นรอง รวมถึงการสัมภาษณ์ทั้งการสัมภาษณ์ประวัติศาสตร์จากคำบอกเล่า และการสัมภาษณ์เจาะลึกจากผู้ให้ข้อมูลหลักที่เป็นเกษตรกรผู้ปลูกลำไย ผู้ประกอบการล้งรับซื้อลำไย เจ้าของร้านขายปุ๋ย ยา และชนชั้นนำท้องถิ่น ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลในเชิงคุณภาพแนวประวัติศาสตร์เชิงชาติพันธุ์วรรณา เพื่อสร้างข้อสรุปของการศึกษา

ผลการวิจัยพบว่า

การก่อรูปและปัจจัยด้านกระแสโลกาภิวัตน์ที่มีผลต่อการก่อรูปของเศรษฐกิจลำไยในพื้นที่ใหม่ของจังหวัดจันทบุรี คือการค้นพบสารโพแทสเซียมคลอเรตที่ทำให้ลำไยออกดอกนอกฤดูการโดยไม่ต้องพึ่งอากาศหนาวเย็น และการเข้ามาของทุนจีนภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์เศรษฐกิจแบบทุนนิยม ซึ่งทำให้เศรษฐกิจลำไยในพื้นที่ใหม่เกิดความไม่ยั่งยืน ดังนั้นจึงควรมีแนวทางในการสร้างความยั่งยืนของเศรษฐกิจลำไยใหม่ในจันทบุรีผ่านกลไก 3 กลไก คือ กลไกชุมชน คือ การสร้างความยั่งยืนของเศรษฐกิจลำไยบนฐานการเป็นเกษตรกรรายย่อย กลไกรัฐ คือ  การแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับเรื่องการทำสัญญาซื้อขายลำไยระหว่างชาวสวนลำไยและล้งให้มีความเป็นธรรม และกลไกการตลาด คือ การขยายตลาดภายในเพื่อกระตุ้นให้เกิดการบริโภคลำไยมากขึ้น