พฤติกรรมการบริโภคอาหารพื้นบ้านล้านนาเพื่อสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ ในชุมชนเวียงท่ากาน-ยุหว่า อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่

Main Article Content

กฤติยา วงษ์แปง Krittiya Wongpang
สามารถ ใจเตี้ย Samart Jaitae

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมและปัจจัยพยากรณ์พฤติกรรมการบริโภคอาหารพื้นบ้านล้านนาเพื่อสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยครั้งนี้เป็นผู้สูงอายุ จำนวน 300 คน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 12 คน ในพื้นที่ชุมชนเวียงท่ากาน-ยุหว่า อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ รวบรวมข้อมูลโดยแบบสอบถาม การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบเส้นตรง และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า ค่าเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคอาหารพื้นบ้านล้านนาของผู้สูงอายุอยู่ในระดับปานกลางค่าเฉลี่ย 3.10 ± 0.45 โดยผู้สูงอายุบริโภคอาหารประเภทน้ำพริก ร้อยละ 39.8 บริโภคอาหารประเภทแกง ร้อยละ 37.8 และบริโภคอาหารประเภทขนม/ของหวาน ร้อยละ 24.8 เมื่อวิเคราะห์อำนาจการพยากรณ์พฤติกรรมการบริโภคอาหารพื้นบ้านล้านนาของผู้สูงอายุ มีตัวแปรที่สามารถอธิบายความผันแปรพฤติกรรมการบริโภคของผู้สูงอายุ 1 ตัวแปรย่อย คือ ความชอบในการบริโภคอาหาร (Bata = 0.345, p = < .01) ซึ่งเขียนเป็นพยากรณ์ได้ดังนี้ Yi = 2.123 + 0.345  โดยร่วมกันพยากรณ์พฤติกรรมการบริโภคอาหารพื้นบ้านล้านนาของผู้สูงอายุได้ร้อยละ 25.5 ทั้งนี้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้พยายามส่งเสริมการบริโภคอาหารพื้นบ้านล้านนาในกลุ่มประชาชนโดยการจัดตลาดนัดชุมชนอันเป็นแนวทางในการเรียนรู้และส่งเสริมการสร้างรายได้ให้กับประชาชน

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กิตดนัน กังแฮร์. (2558). สมุนไพรกับโรคความดันโลหิตสูง. ค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2565, จาก https://thaiembdc.org/th/

ปิยฉัตร ดีสุวรรณ และคณะ. (2564). การพัฒนาเมนูอาหารพื้นบ้านยิดนิยมตามหลักโภชนาการ เพื่อเสริมสร้างสุขภาพของผู้สูงอายุเขตภาคเหนือตอนบน. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 30 (3), 415-423.

พิมพ์เพ็ญ พรเฉลิมพงศ์. (2557). อาหารพื้นบ้าน. ค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2565, จาก https://www.foodnetwork.com/wiki/word/2558/

มโนลี ศรีเปารยะ เพ็ญพงษ์. (2560). พฤติกรรมการบริโภคอาหารส่งผลต่อสุขภาพของผู้สูงอายุในจังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารศรีวนาลัยวิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 7 (2), 90-101.

สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์. (2559). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย.

สามารถ ใจเตี้ย. (2558). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการบริโภคอาหารพื้นบ้านของผู้สูงอายุในเขตเมือง. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ, 31 (2), 1-8.

สามารถ ใจเตี้ย. (2563). ปัจจัยพยากรณ์พฤติกรรมการบริโภคอาหารพื้นบ้านล้านนาของผู้สูงอายุ เทศบาลตำบลสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารหาดใหญ่วิชาการ, 18 (1), 103-115.

สามารถ ใจเตี้ย และดารารัตน์ จำเกิด. (2555). พฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุในเขตเมือง. ราชภัฏเพชรบูรณ์สาร, 14 (2), 107-112.

สุพรรณี พฤกษา และวรัชญา สุขประเสริฐ. (2561). พฤติกรรมการบริโภคอาหารและภาวะโภชนาการของผู้สูงอายุ ตำบลนาอ้อ อำเภอเมือง จังหวัดเลย. สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น, 25 (3), 67-74.

สุพัตรา ศรีวณิชชากร. (2555). การจัดการโรคเรื้อรังในชุมชน. ค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2565, จาก https://kb.hsri.or.th/

อัญชลี จูฑะพุทธิ. (2556). ผักสมุนไพร ช่วยลดเบาหวาน. ค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2565, จาก https://www.thaihealth.or.th/

Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16 (3), 297-334.

Daniel, W. W. (2010). Biostatistics: Basic concepts and methodology for the health sciences (9th ed.). New York: John Wiley & Sons.

Forouzanfar, M. H. et al. (2015). Global, regional, and national comparative risk assessment of 79 behavioural, environmental and occupational, and metabolic risks or clusters of risks in 188 countries, 1990-2013. Retrieved 8 March 2023, from http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(15)00128-2

Freire, W. B. et al. (2014). The double burden of undernutrition and excess body weight in Ecuador. American Journal of Clinical Nutrition, 100 (6), 1636S-1643S.

Hedberg, R. C., II, & Zimmerer, K. S. (2020). What’s the market got to do with it? Social-ecological embeddedness and environmental practices in a local food system initiative. Geoforum, 110 (1), 35-45.

Joshi, A. et al. (2015). Likert scale: Explored and explained. British Journal of Applied Science & Technology, 7 (4), 396-403.

Kathy, D. (2006). Elder abuse in context of poverty and deprivation and emergency department care. Australasian Emergency Nursing Journal, 10 (4), 169-177.

Matthew, B. M. & Michael, A. H. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). California: SAGE Publications.

Shekar, M. & Barry, P. (2020). Obesity: Health and economic consequences of an impending global challenge. Retrieved 22 November 2021, from https://doi.org/10.1596/978-1-4648-1491-4

Skallerud, K. & Wien, A. H. (2019). Preference for local food as a matter of helping behavior: Insights from Norway. Journal of Rural Studies, 67 (1), 79-88.