รูปแบบการออมของเกษตรกรผู้มีรายได้น้อยก่อนเข้าสู่วัยสูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการออม และปัจจัยที่ส่งผลต่อการออมของเกษตรกรผู้มีรายได้น้อยก่อนเข้าสู่วัยสูงอายุ กลุ่มตัวอย่าง คือ เกษตรกรผู้มีรายได้น้อย ที่มีอายุ 18 -55 ปี จำนวน 1,100 คน ที่สุ่มแบบหลายขั้นตอนจากเกษตรกรผู้มีรายได้น้อยใน 5 อำเภอ ของจังหวัดนครพนม เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้แบบจําลองสมการถดถอยโลจิสติกแบบทวิภาค (Binary Logistic Regression) กำหนดนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05  พบว่า รูปแบบการออมส่วนใหญ่ ออมกับสถาบันการเงิน รองลงมา ออมผ่านกลุ่มออมในชุมชน โดยปัจจัยที่ส่งผลต่อการออมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทางบวก ได้แก่ สถานภาพสมรส สถานภาพหย่า/หม้าย การศึกษาระดับประถมศึกษา จำนวนสมาชิกครัวเรือน 6 คนขึ้นไป รายได้ครัวเรือนเฉลี่ย 15,000 บาท – 20,000 บาท รายได้จากภาคการเกษตร ภาระหนี้สิน การรับรู้ข้อมูลข่าวสารกองทุนออมแห่งชาติ การเข้าถึงระบบการออม และ การมีภูมิคุ้มกัน ส่วนปัจจัยที่ส่งผลทางลบต่อการออม คือ อายุ 41 - 55 ปี  จำนวนสมาชิกที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง 3-4 คน และ การถือครองทรัพย์สิน ดังนั้น รัฐบาลควรให้ความรู้การวางแผนการเงิน การออม การจัดทำบัญชีครัวเรือน ตามช่วงอายุ และระดับการศึกษา และส่งเสริมให้เกษตรกรผู้มีรายได้น้อยออมผ่านกลุ่มออมในชุมชน และกองทุนออมแห่งชาติ เพื่อให้เกิดความมั่นคงทางการเงิน รายได้ และมีคุณภาพชีวิตที่ดีเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ