การออกแบบและพัฒนาเพื่อเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ผ้าขาวม้าของชุมชนผ้าฝ้ายทอมือในเขตพื้นที่ภาคกลาง

บทคัดย่อ

การออกแบบและพัฒนาเพื่อเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ผ้าขาวม้าของชุมชนผ้าฝ้ายทอมือในเขตพื้นที่ภาคกลาง เป็นการวิจัยพัฒนาทดลองและการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) ที่เน้นการออกแบบเพื่อพัฒนาโครงสร้างสีผ้าทอของผ้าขาวม้าและมาตรฐานการย้อมด้วยสีธรรมชาติจากวัสดุภายในท้องถิ่นในเขตพื้นที่ภาคกลาง ออกแบบผลิตภัณฑ์ชุมชนผ้าฝ้ายทอมือและถ่ายทอดองค์ความรู้ให้แก่กลุ่มเป้าหมาย โดยแบ่งการวิจัยออกเป็น 2 ส่วน ส่วนที่ 1 เป็นการออกแบบและพัฒนาโครงสร้างสีผ้าทอของผ้าขาวม้า โดยผ่านการถ่ายทอดองค์ความรู้ในย้อมสีธรรมชาติให้สมาชิกกลุ่มเป้าหมาย ผลจากการทดลองย้อมสีและทดสอบความคงทนของสีต่อการซักตามมาตรฐานการทดสอบ AATCC Test Method 61-2010 พบว่า เส้นด้ายเรยอนที่ย้อมได้ส่วนใหญ่มีความคงทนต่อการซักในระดับ 4 โดยเฉพาะสีที่ย้อมจากใบขี้เหล็ก ผลหม่อน ฝักเพกา เปลือกมะพูด ดอกดาวเรือง เปลือกสะเดา และหมาก ส่วนสีที่ได้จากการย้อมด้วยแก่นฝาง ครั่ง และใบมะม่วง ให้สีที่มีความคงทนต่อการซักต่ำในระดับ 1-2 ส่วนผลการทดสอบความคงทนของสีต่อเหงื่อตามมาตรฐานการทดสอบ AATCC Test Method 15-2010 พบว่า เส้นด้าย เรยอนย้อมสีธรรมชาติส่วนใหญ่มีความคงทนของสีต่อเหงื่อในระดับปานกลางถึงดีมากและไม่มีสีตกติดผ้ามัลติไฟบอร์ ยกเว้นเส้นด้ายที่ย้อมด้วยแก่นฝางที่มีความคงทนของสีต่อเหงื่ออยู่ในระดับต่ำที่สุด ส่วนที่ 2 พัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายทอมือ โดยนำผลการทดสอบการย้อมสีธรรมชาติที่ได้ไปกำหนดโครงสร้างสีและจัดชุดสีเส้นด้ายของผ้าทอ โดยใช้วิธีการสอบถามแบบเฉพาะเจาะจง เลือกแบบลายในกลุ่มเป้าหมายและถ่ายทอดองค์ความรู้ในการออกแบบจัดชุดสีเส้นด้ายให้สมาชิก เพื่อพัฒนารูปแบบของผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายทอมือ