การพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอมือบนฐานภูมิปัญญาของชุมชนบ้านต้ายสวรรค์ อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาภูมิปัญญาผ้าทอมือของชุมชนบ้านต้ายสวรรค์ อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี 2) เพื่อศึกษาการออกแบบผลิตภัณฑ์ผ้าทอมือบนฐานภูมิปัญญาของชุมชนบ้านต้ายสวรรค์ อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน 3) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอมือบนฐานภูมิปัญญาของชุมชนบ้านต้ายสวรรค์ อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 15 คน โดยการคัดเลือกแบบเจาะจงมีหลักเกณฑ์ในการคัดเลือกคือ มีความรู้ทางด้านการผ้าทอมือและเป็นชาวบ้านที่อยู่ในชุมชนและหน่วยงานภาครัฐที่มีความเกี่ยวข้องกับชุมชนโดยทำการวิเคราะห์เนื้อหาแบบอุปนัยนำข้อมูลมาสรุปตีความ  
ผลการวิจัยพบว่า 
1) ผ้าทอมือของบ้านต้ายสวรรค์มีเอกลักษณ์จากลวดลายและเทคนิคการทอแบบดั้งเดิมที่สืบทอดกันมา เช่น ลายขิดและลายไห ซึ่งสะท้อนถึงอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ไทพวน 2) ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์บนฐานภูมิปัญญาผ้าทอมือ เป็นปัจจัยสำคัญที่ขับเคลื่อนความสำเร็จทั้งด้านวัฒนธรรมและเศรษฐกิจ การผสมผสานลวดลายขิดดั้งเดิมเข้ากับลายเรขาคณิตสมัยใหม่ และใช้เทคโนโลยีในการออกแบบให้ทันสมัยมากขึ้น 3) พัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอมือ 2 ประเภทหลัก ได้แก่ ผ้าถุง ผ้าทอมือ ผ้าถุงที่พัฒนาขึ้นใช้ลายขิดแบบดั้งเดิมผสมผสานกับลายเรขาคณิตสมัยใหม่ โดยย้อมด้วยสีจากกลีบดอกบัว ซึ่งให้สีชมพูอ่อนและน้ำตาลแดงตามธรรมชาติ เพื่อสร้างมมูลค่าและขยายช่องทางการตลาดให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น