วิเคราะห์คุณค่าเสขิยวัตรที่มีหลักพุทธธรรมมาสนับสนุนพระสงฆ์ในสังคมไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาเสขิยวัตรในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่สนับสนุนเสขิยวัตร และ 3) เพื่อวิเคราะห์คุณค่าเสขิยวัตรที่มีหลักพุทธธรรมมาสนับสนุนพระสงฆ์ในสังคมไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท และเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ เรียบเรียง สรุปผลการวิจัยในลักษณะพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า

1) เสขิยวัตรคือธรรมเนียมเกี่ยวกับมารยาทเพื่อให้พระสงฆ์สำรวมกาย วาจา ใจ เรียบร้อย งามสง่า มี 75 สิกขาบท ได้แก่ (1) หมวดสารูป 26 สิกขาบทว่าด้วยกิริยาที่ประพฤติ (2) หมวดโภชนปฏิสังยุต 30 สิกขาบทว่าด้วยกิริยาในการรับบิณฑบาต และการฉัน (3) หมวดธัมมเทสนาปฏิสังยุต 16 สิกขาบท ว่าด้วยกิริยาในการแสดงธรรม 4) หมวดปกิณณกะ 3 สิกขาบทว่าด้วยเรื่องทั่วไป

 2) หลักพุทธธรรมที่สนับสนุนเสขิยวัตร ได้แก่ ปาริสุทธิศีล 4 คือ (1) สำรวมในพระปาฏิโมกข์ (2) สำรวมอินทรีย์ 6 (3) หลักเลี่ยงการเลี้ยงชีพที่ผิด (4) การพิจารณาปัจจัย 4 จีวร บิณฑบาต เสนาสนะ ยารักษาโรค หลักสันโดษ 3 ได้แก่ (1) ยินดีตามที่ได้ (2) ยินดีตามกำลัง (3) ยินดีตามสมควร และหลักพระธรรมกถึก 5 ประการ คือ (1) แสดงธรรมโดยลำดับ (2) อ้างเหตุผล (3) ตั้งจิตเมตตาปรารถนาให้เป็นประโยชน์ (4) ไม่แสดงธรรมเพราะเห็นแก่ลาภ (5) ไม่แสดงธรรมกระทบตนและผู้อื่น

3) วิเคราะห์คุณค่าเสขิยวัตรที่มีหลักพุทธธรรมมาสนับสนุนพระสงฆ์ในสังคมไทย ได้แก่ พระสงฆ์มีอาจาระ และโคจรที่ดีไม่ล่วงละเมิดอาบัติ 7 กอง มีการสำรวมอินทรีย์ สำรวมการนุ่งห่ม ไม่เลี้ยงชีวิตที่ไม่สมควร และใช้สอยปัจจัย 4 เป็นต้น ได้รับการยกย่องให้เป็นผู้นำในสังคมไทย และสังส่งเสริมให้พระพุทธศาสนามั่นคง