วิเคราะห์การปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในกิงสุโกปมสูตร

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาเนื้อหาและหลักธรรมสำคัญในกิงสุโกปมสูตร 2) เพื่อวิเคราะห์การปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในกิงสุโกปมสูตร การศึกษาวิจัยนี้ เป็นการศึกษาวิจัยเชิงเอกสาร โดยการศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท คือ พระไตรปิฎก อรรถกถา ปกรณวิเสส และเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง นำมาวิเคราะห์เรียบเรียง สรุปผลการวิจัยเชิงพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า 1) เนื้อหาและหลักธรรมสำคัญในกิงสุโกปมสูตร กล่าวถึงภิกษุ 4 รูปผู้เป็นพระขีณาสพ ได้แสดงถึงวิธีการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา โดยนำเอาหลักธรรมสำคัญ 4 ประการ คือ 1. ผัสสายตนะ 6 2. อุปาทานขันธ์ 5 3. มหาภูตรูป 4 และ 4. ความเกิดดับของธรรมทั้งปวง ซึ่งเมื่อปฏิบัติตามหลักธรรมที่สำคัญนี้แล้ว จะสามารถเข้าถึงความเป็นผู้มีทัศนะหมดจดดี 2) วิเคราะห์การปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในกิงสุโกปมสูตร พบว่า การปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในกิงสุโกปมสูตร เน้นการนำหลักสติปัฏฐาน 4 มาปฏิบัติ ด้วยการเจริญสติเพ่งพินิจพิจารณาสภาพธรรม อันเป็นไปในกาย เวทนา จิต และธรรม โดยรู้ชัดถึงความเกิดและความดับของ ผัสสายตนะ 6 อุปาทานขันธ์ 5 มหาภูตรูป 4 ตามความเป็นจริง เกิดปัญญาญาณเห็นแจ้งความเกิดดับของรูปนาม อย่างต่อเนื่อง จนจิตหยั่งถึงธรรมชาติของความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และความเป็นอนัตตาของธรรมทั้งปวง เมื่ออินทรีย์แก่กล้าสมดุลได้ที่ วิปัสสนาญาณเจริญขึ้นจนมรรคญาณ ผลญาณ ปรากฏ จึงได้บรรลุธรรมเป็นพระอริยบุคคลไปตามลำดับ