การยกระดับผลิตภัณฑ์วัฒนธรรม จากทุนสู่โอกาสทางเศรษฐกิจ พื้นที่ชุมชน บ้านแม่ลอยหลวง อำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย
คำสำคัญ:
ทุนทางวัฒนธรรม, ผลิตภัณฑ์วัฒนธรรม, บ้านแม่ลอยหลวง, อำเภอเทิง, จังหวัดเชียงรายบทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง การยกระดับผลิตภัณฑ์วัฒนธรรม จากทุนสู่โอกาสทางเศรษฐกิจ พื้นที่ชุมชนบ้านแม่ลอยหลวง อำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพสังคม วัฒนธรรม ประเพณี และผลิตภัณฑ์ของชุมชน รวมทั้งออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ของชุมชนจากทุนทางวัฒนธรรมให้เกิดการเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ การวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงคุณภาพ ดำเนินการในพื้นที่ชุมชนบ้านแม่ลอยหลวง อำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย โดยเครื่องมือการวิจัย ได้แก่ แบบสำรวจ แบบสัมภาษณ์ แบบวิเคราะห์ ข้อมูลการสนทนากลุ่ม และการจัดประชุมระดมความคิดเห็นจากกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญและช่างฝีมือท้องถิ่นในชุมชน จำนวน 3 คน และประชาชนในชุมชนบ้านแม่ลอยหลวง จำนวน 55 คน โดยมีวิธีดำเนินการวิจัยเริ่มจากการลงพื้นที่เพื่อศึกษาและเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงลึก จากนั้นนำข้อมูลที่ได้มา วิเคราะห์ SWOT เพื่อใช้ในการพัฒนาแบบร่างผลิตภัณฑ์ และส่งให้ผู้เชี่ยวชาญประเมินและคัดเลือกแบบที่เหมาะสม แล้วสร้างต้นแบบผลิตภัณฑ์เพื่อนำไปทดลองใช้จริง ปรับปรุงแก้ไข และจัดจำหน่ายในตลาดท้องถิ่น
ผลการศึกษาพบว่า พื้นที่ชุมชนบ้านแม่ลอยหลวงมีทุนทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ได้แก่ คติความเชื่อ ภูมิปัญญา และองค์ความรู้ที่สืบทอดจากบรรพบุรุษที่สะท้อนวัฒนธรรมร่วมกันของกลุ่มคน ล้านนาเชียงแสนและชาติพันธุ์ไทลื้อ ส่วนทุนทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ ได้แก่ งานหัตถกรรมพื้นบ้าน เช่น งานจักสาน งานไม้ งานทอผ้า และผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น จากกระบวนการสนทนากลุ่มและการระดมความคิดเห็นร่วมกับชุมชน พบว่า มีผลิตภัณฑ์ที่มีความเหมาะสมสำหรับการพัฒนา 2 ประเภท ได้แก่ “แตะดอกไม้” ซึ่งใช้เป็นเครื่องสักการะบูชา ได้ค่าความสำคัญ 372 คะแนน โดยออกแบบร่วมกับชุมชนจำนวน 2 รูปแบบ และผลิตภัณฑ์กระเป๋า ได้ค่าความสำคัญ 404 คะแนน โดยผู้วิจัยได้จัดทำแบบ ร่างผลิตภัณฑ์กระเป๋า จำนวน 23 รูปแบบ นำเสนอให้ผู้เชี่ยวชาญประเมินเพื่อคัดเลือกรูปแบบผลิตภัณฑ์ ใหม่ที่เหมาะสมในการผลิตและสอดคล้องกับอัตลักษณ์ชุมชน พบว่า แบบร่างที่ 15 และ 16 ได้แก่ กระเป๋าคล้องมือและกระเป๋าถือมีผลการประเมินสูงสุด จึงถูกนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ต้นแบบ โดยใช้ผ้าทอของชุมชนเป็นวัสดุหลักและผ่านการทดลองใช้จริง ผลลัพธ์ของการวิจัยชี้ให้เห็นว่าการบูรณาการองค์ความรู้ทางวัฒนธรรมกับการออกแบบผลิตภัณฑ์ร่วมสมัย สามารถยกระดับทุนทางวัฒนธรรมของชุมชนสู่การสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
Boonthawee, A. & Nuangjumnong, J. (2022). Development for Value Addition of Loincloth Products to Creative Economy of Women Sewing Group at Ban Nayao Village, Sanam Chai Khet District, Chachoengsao Province. Journal of Humanities and Social Social Science Review (JHSSR), 24(1). https://so05.tci-thaijo.org/index.php/hspbruacthjournal/article/view/259463
Bourdieu, Pierre. (1986). The Forms of Capital. Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education. Edited by J.G Richardson. New York: Greenwood Press.; 241-258. Interaction Design Foundation. Participatory Design. https://www.interaction-design.org/literature/topics/participatory-design
Kaewkomon. K et al. (2024). Manipulation of Cultural Capital for Sustainable Community Development. Journal of Humanities and Social Sciences Nakhon Pathom Rajabhat University, 11(1), 75-91. Retrieved from https://so07.tci-thaijo.org/index.php/HUSOJ/article/view/1031
Lertkanjanaporn, T. (2019). Lesson Learned on Community Participation in Design Thinking Process : A Case Study of Community Conservation and Renewal Project at Taladnoi District, Bangkok Metropolis. [Unpublished Theses and Dissertations] Chulalongkorn University. https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/9410/
Murnpho, S. & Unaromlert T. (2018). Potential Development for Community Enterpreneurs based on the Concept of Creative Economy. Silpakorn Education Research Journal, 10(1). https://so05.tcithaijo.org/index.php/suedureasearchjournal/article/view/68865
Naksorn, A. (2015). The Art of Industrial Crafts Design. (1st ed.). Triple Group Co.,Ltd.
Padungchewit, J. (2007). Culture, Communication, and Identity. Bangkok: Chulalongkorn University Press.
Saributr, U. (2006). Industrial Industrial Design Technology. (1st ed.). Odeonstore.
Sunkanaporn, W. (2016). Cultural Capital of Sanpatong District’s Study for Guidelines with Creative Economy Thinking. E-Journal, Silpakorn University, 9(3). https://he02.tcithaijo.org/index.php/Veridian-EJournal/article/view/74083
Suwanthada P. & Sikka S. (2018). Community Product Design and Development Applying the Cultural Capital and Wisdom : in the Upper Northeastern
Region. Art and Architecture Journal Naresuan University 9(2), 137-155. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/ajnu/article/view/163918
The Office of National Higher Education science. (2021). Take Thailand's economy to the international stage. https://www.nxpo.or.th/th/9440/
Thongprasarn, B. (1988). The concept of community culture in development work. (1st ed.). Caritas Thailand.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของคณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
