การข้ามพ้นวัฒนธรรมกับการเปลี่ยนแปลงความหมายของงิ้วในประเทศไทย
Main Article Content
Abstract
This article studies the relationship between transculturation and the change of “Ngiew” or Chinese opera meaning in Thailand by using theory of transculturalism and meaning construction. The research methodology employed in-depth interview, observation, document analysis and textual analysis.
The findings revealed that “Ngiew” has meanings in 7 dimensions which included:
- Religious beliefs,
- The monarchy and the Royal Court,
- Links with China,
- The economic driver,
- Education,
- Politics and government, and
- Mass media and information technology.
Since the first introduction from China, besides traditional practices, “Ngiew” in Thailand has evolved and has been adapted to suit with Thai culture. Political Ngiew and Thai Ngiew are examples of the new Ngiew evolution. Furthermore, interaction between Ngiew in China and Thailand has performed.
Article Details
Section
Articles
References
ภาษาไทย
กรรชิง โชติกเสถียร. (มปป). ชาวจีนในประเทศไทยหรือชนสองสัญชาติ.
กาญจนา แก้วเทพ. (2549). ศาสตร์แห่งสื่อและวัฒนธรรมศึกษา. กรุงเทพฯ : เอดิสันเพรส.
กาญจนาคพันธุ์. (2523). 80 ปีในชีวิตของข้าพเจ้า. หนังสืออนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพขุนวิจิตรมาตรา (สง่า กาญนาคพันธุ์)
งิ้วเซ็นเตอร์. (2556). (http://www.ngiewcenter.com Retrieved 2556-10-11 “งิ้วธรรมศาสตร์’19” เรื่อง เปาบุ้นจิ้น ตอนสะสางคดี 6 ศพ. (2556). กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
เจริญ ตันมหาพราน. (2547). ศาลเจ้าจันศักดิ์สิทธิ์ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: วันชนะ.
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2512). จดหมายเหตุพระราชกิจรายวันในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. หนังสืออนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ หลวงประเสริฐไมตรี (วงศ์ โชติกเสถียร).
จุลจักรพงษ์, พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้า. (2536). เจ้าชีวิต. กรุงเทพฯ: ริเวอร์บุ๊คส์.
ชัวซีย์. (2516). จดหมายเหตุรายวันการเดินทางไปสู่ประเทศสยามในปีค.ศ.1685 และ 1686. แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร. กรุงเทพฯ : ก้าวหน้า.
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯกรมพระยา. (2500). ตำนานเลิกอากรบ่อนเบี้ยและหวย. พระนคร: กรมศิลปากร.
ต้วนลี่เซิง, และบุญยิ่ง ไร่สุขสิริ. (2543). ความเป็นมาของวัดจีนและศาลเจ้าจีนในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการศาสนาเพื่อการพัฒนา.
ทิพากรวงศ์ เจ้าพระยา. (มปป.). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 ฉบับโรงเรียนสวนกุหลาบ. กรุงเทพมหานคร: คุรุสภา
นรินทรเทวี, กรมหลวง. (2526). จดหมายเหตุความทรงจำ ของ กรมหลวงนริทรเทวี (พ.ศ.2310-2381) และพระราชวิจารณ์ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ: อมรินทร์การพิมพ์.
นริศรานุวัดติวงศ์, สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยา. (2506). ประชุมบทละคอนและบทคอนเสิต. พระนคร: กรมศิลปากร.
เนตรดาว พละมาตย์. (2531). ศาลเจ้าชาวจีนในเมืองไทย. คนจีน 200 ปีภายใต้พระบรมโพธิสมภาร ภาค 2. กรุงเทพมหานคร: เส้นทางเศรษฐกิจ, 220-224
พรพรรณ จันทโรนานนท์. (2526). ฉาวโจวซี่: งิ้วแต้จิ๋ว. วารสารศิลปากร. 27,1(มี.ค. 2526): 12-45.
พรพรรณ จันทโรนานนท์. (2546). วิถีจีน. กรุงเทพฯ: ประพันธสาส์น
พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์รัชกาลที่ 1-4 เล่ม 1. (2555). นนทบุรี: ศรีปัญญา.
พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์รัชกาลที่ 1-4 เล่ม 2. (2555). นนทบุรี: ศรีปัญญา.
มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2509). บทละครสังคีตเรื่องมิกาโด กับ เรื่องวั่งตี๋. พระนคร: มูลนิธืมหามงกุฎราชวิทยาลัย.
ยิ้ม ปัณฑยางกูร. (2523). ประชุมหมายรับสั่ง ภาคที่ 1 สมัยกรุงธนบุรี. กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.
รัฐกร อัสดรธีรยุทธ์. (มปป.). บนเส้นทางหลายแสนลี้ของงิ้ว. วารสารพาที
ลาลูแบร์. (2510). ราชอาณาจักรสยาม. แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร. กรุงเทพฯ: ก้าวหน้า.
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2526). จีนในไทย. คนจีน 200 ปีภายใต้พระบรมโพธิสมภาพ. 15-26. กรุงเทพมหานคร: เส้นทางเศรษฐกิจ.
ศรีสุเรนทร์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่น. (2510). โคลงถวายพระเพลิงอัฐิพระเจ้าหลวงและตำหนักแพ. พระนคร: กรมศิลปากร.
สกินเนอร์. (2548). สังคมจีนในไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโตโยต้า.
สงวน อั้นคง. (2516). สิ่งแรกในเมืองไทย เล่ม 3. กรุงเทพฯ: แพร่พิทยา.
สมภพ ภิรมย์. (2539). พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยกรุงรัตนโกสิทร์. กรุงเทพฯ: อมรินทร์.
สันทัดอักษรสาร, พระ. (2516). ตำนานงิ้วในเมืองไทย.
เสฐียรโกเศศ. (2547). พื้นความหลัง. กรุงเทพฯ: ศยาม…
สำนักเอเชียและแปซิฟิค กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ. (2555). “จีนและการเข้าเป็นสมาชิก WTO ครบรอบ 10 ปี” http://www.dtn.go.th กุมภาพันธ์ 2555
หนุมาณ กรรมฐาน. [บ.ก.]. (2551). พระราชพงศาวดารกรุงธนบึรี ฉบับพันจันทุมาศ (เจิม) : จดหมายรายวันทัพ, อภินิหารบรรพบุรุษและเอกสารอื่น. นนทบุรี: ศรีปัญญา.
หอสมุดแห่งชาติ, งานบริการหนังสือพิมพ์และวารสาร. (2519). วารสารและหนังสือพิมพ์ภาษาจันที่ตีพิมพ์ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: หอสมุดแห่งชาติ.
อมรา พงศาพิชญ์. (2538). วัฒนธรรม ศาสนา และชาติพันธุ์: วิเคราะห์สังคมไทยแนวมานุษยวิทยา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อมรา พงศาพิชญ์. (2545). ความหลากหลายทางวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อัศวพาหุ. (2528). พวกยิวแห่งบูรพทิศ และ เมืองไทยจงตื่นเถิด. กรุงเทพฯ: มูลนิธิพระบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว.
อารีย์ นักดนตรี. (2538). “รากฐานการผลิตและฟื้นฟูละครของคุณจำนง รังสิกุล” ตำนานโทรทัศน์ไทยกับจำนง รังสิกุล. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง. หน้า 167-234.
ภาษาอังกฤษ
Appadurai, A. (1996). Modernity at large culture dimensions of globalization. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Chan, K.B. (2002). “Both sides now: culture contact, hybridization, and cosmopolitanism” Conceiving cosmopolitanism. Oxford: Oxford University Press pp 191-208
Epstein, M. (2009). “Transculture” The American Journal of Economics and Sociology. 68, 1 Jan, 2009.
Gans, E. (2000). “Chronicles of Love and Resentment” http://ww.anthropoetics.ucla.edu/views/vW209.htm Jun 3, 2000 Retrieved 2011—8-23
สัมภาษณ์
ณิชากร ตั้งศิววงศ์. (2557). สัมภาษณ์. 2 ก.พ. 2557.
ถาวร สิขโกศล. (2555). สัมภาษณ์. 8 ก.ย. 2555.
บุญชู แซ่ฉั่ว. (2557). สัมภาษณ์. 30 ธ.ค. 2556.
วิโรจน์ ตั้งวานิช. (2557). สัมภาษณ์ 30 พ.ค. 2557.
อำพัน เจริญสุขลาภ. (2557). สัมภาษณ์ 2 พ.ค. 2557.
อำพัน เจริญสุขลาภ. (2557). สัมภาษณ์ 29 ส.ค. 2557.
อำพัน เจริญสุขลาภ. (2557). สัมภาษณ์ 3 ต.ค. 2557.
กรรชิง โชติกเสถียร. (มปป). ชาวจีนในประเทศไทยหรือชนสองสัญชาติ.
กาญจนา แก้วเทพ. (2549). ศาสตร์แห่งสื่อและวัฒนธรรมศึกษา. กรุงเทพฯ : เอดิสันเพรส.
กาญจนาคพันธุ์. (2523). 80 ปีในชีวิตของข้าพเจ้า. หนังสืออนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพขุนวิจิตรมาตรา (สง่า กาญนาคพันธุ์)
งิ้วเซ็นเตอร์. (2556). (http://www.ngiewcenter.com Retrieved 2556-10-11 “งิ้วธรรมศาสตร์’19” เรื่อง เปาบุ้นจิ้น ตอนสะสางคดี 6 ศพ. (2556). กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
เจริญ ตันมหาพราน. (2547). ศาลเจ้าจันศักดิ์สิทธิ์ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: วันชนะ.
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2512). จดหมายเหตุพระราชกิจรายวันในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. หนังสืออนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ หลวงประเสริฐไมตรี (วงศ์ โชติกเสถียร).
จุลจักรพงษ์, พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้า. (2536). เจ้าชีวิต. กรุงเทพฯ: ริเวอร์บุ๊คส์.
ชัวซีย์. (2516). จดหมายเหตุรายวันการเดินทางไปสู่ประเทศสยามในปีค.ศ.1685 และ 1686. แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร. กรุงเทพฯ : ก้าวหน้า.
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯกรมพระยา. (2500). ตำนานเลิกอากรบ่อนเบี้ยและหวย. พระนคร: กรมศิลปากร.
ต้วนลี่เซิง, และบุญยิ่ง ไร่สุขสิริ. (2543). ความเป็นมาของวัดจีนและศาลเจ้าจีนในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการศาสนาเพื่อการพัฒนา.
ทิพากรวงศ์ เจ้าพระยา. (มปป.). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 ฉบับโรงเรียนสวนกุหลาบ. กรุงเทพมหานคร: คุรุสภา
นรินทรเทวี, กรมหลวง. (2526). จดหมายเหตุความทรงจำ ของ กรมหลวงนริทรเทวี (พ.ศ.2310-2381) และพระราชวิจารณ์ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ: อมรินทร์การพิมพ์.
นริศรานุวัดติวงศ์, สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยา. (2506). ประชุมบทละคอนและบทคอนเสิต. พระนคร: กรมศิลปากร.
เนตรดาว พละมาตย์. (2531). ศาลเจ้าชาวจีนในเมืองไทย. คนจีน 200 ปีภายใต้พระบรมโพธิสมภาร ภาค 2. กรุงเทพมหานคร: เส้นทางเศรษฐกิจ, 220-224
พรพรรณ จันทโรนานนท์. (2526). ฉาวโจวซี่: งิ้วแต้จิ๋ว. วารสารศิลปากร. 27,1(มี.ค. 2526): 12-45.
พรพรรณ จันทโรนานนท์. (2546). วิถีจีน. กรุงเทพฯ: ประพันธสาส์น
พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์รัชกาลที่ 1-4 เล่ม 1. (2555). นนทบุรี: ศรีปัญญา.
พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์รัชกาลที่ 1-4 เล่ม 2. (2555). นนทบุรี: ศรีปัญญา.
มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2509). บทละครสังคีตเรื่องมิกาโด กับ เรื่องวั่งตี๋. พระนคร: มูลนิธืมหามงกุฎราชวิทยาลัย.
ยิ้ม ปัณฑยางกูร. (2523). ประชุมหมายรับสั่ง ภาคที่ 1 สมัยกรุงธนบุรี. กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.
รัฐกร อัสดรธีรยุทธ์. (มปป.). บนเส้นทางหลายแสนลี้ของงิ้ว. วารสารพาที
ลาลูแบร์. (2510). ราชอาณาจักรสยาม. แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร. กรุงเทพฯ: ก้าวหน้า.
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2526). จีนในไทย. คนจีน 200 ปีภายใต้พระบรมโพธิสมภาพ. 15-26. กรุงเทพมหานคร: เส้นทางเศรษฐกิจ.
ศรีสุเรนทร์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่น. (2510). โคลงถวายพระเพลิงอัฐิพระเจ้าหลวงและตำหนักแพ. พระนคร: กรมศิลปากร.
สกินเนอร์. (2548). สังคมจีนในไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโตโยต้า.
สงวน อั้นคง. (2516). สิ่งแรกในเมืองไทย เล่ม 3. กรุงเทพฯ: แพร่พิทยา.
สมภพ ภิรมย์. (2539). พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยกรุงรัตนโกสิทร์. กรุงเทพฯ: อมรินทร์.
สันทัดอักษรสาร, พระ. (2516). ตำนานงิ้วในเมืองไทย.
เสฐียรโกเศศ. (2547). พื้นความหลัง. กรุงเทพฯ: ศยาม…
สำนักเอเชียและแปซิฟิค กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ. (2555). “จีนและการเข้าเป็นสมาชิก WTO ครบรอบ 10 ปี” http://www.dtn.go.th กุมภาพันธ์ 2555
หนุมาณ กรรมฐาน. [บ.ก.]. (2551). พระราชพงศาวดารกรุงธนบึรี ฉบับพันจันทุมาศ (เจิม) : จดหมายรายวันทัพ, อภินิหารบรรพบุรุษและเอกสารอื่น. นนทบุรี: ศรีปัญญา.
หอสมุดแห่งชาติ, งานบริการหนังสือพิมพ์และวารสาร. (2519). วารสารและหนังสือพิมพ์ภาษาจันที่ตีพิมพ์ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: หอสมุดแห่งชาติ.
อมรา พงศาพิชญ์. (2538). วัฒนธรรม ศาสนา และชาติพันธุ์: วิเคราะห์สังคมไทยแนวมานุษยวิทยา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อมรา พงศาพิชญ์. (2545). ความหลากหลายทางวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อัศวพาหุ. (2528). พวกยิวแห่งบูรพทิศ และ เมืองไทยจงตื่นเถิด. กรุงเทพฯ: มูลนิธิพระบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว.
อารีย์ นักดนตรี. (2538). “รากฐานการผลิตและฟื้นฟูละครของคุณจำนง รังสิกุล” ตำนานโทรทัศน์ไทยกับจำนง รังสิกุล. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง. หน้า 167-234.
ภาษาอังกฤษ
Appadurai, A. (1996). Modernity at large culture dimensions of globalization. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Chan, K.B. (2002). “Both sides now: culture contact, hybridization, and cosmopolitanism” Conceiving cosmopolitanism. Oxford: Oxford University Press pp 191-208
Epstein, M. (2009). “Transculture” The American Journal of Economics and Sociology. 68, 1 Jan, 2009.
Gans, E. (2000). “Chronicles of Love and Resentment” http://ww.anthropoetics.ucla.edu/views/vW209.htm Jun 3, 2000 Retrieved 2011—8-23
สัมภาษณ์
ณิชากร ตั้งศิววงศ์. (2557). สัมภาษณ์. 2 ก.พ. 2557.
ถาวร สิขโกศล. (2555). สัมภาษณ์. 8 ก.ย. 2555.
บุญชู แซ่ฉั่ว. (2557). สัมภาษณ์. 30 ธ.ค. 2556.
วิโรจน์ ตั้งวานิช. (2557). สัมภาษณ์ 30 พ.ค. 2557.
อำพัน เจริญสุขลาภ. (2557). สัมภาษณ์ 2 พ.ค. 2557.
อำพัน เจริญสุขลาภ. (2557). สัมภาษณ์ 29 ส.ค. 2557.
อำพัน เจริญสุขลาภ. (2557). สัมภาษณ์ 3 ต.ค. 2557.