การประกอบสร้างความหมายของผู้หญิงที่ถ่ายทอดผ่านตัวละครหญิงในละครโทรทัศน์ไทยยอดนิยมที่ถูกผลิตซ้ำ ระหว่างปี พ.ศ. 2530 - 2560
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณลักษณะและพัฒนาการของตัวละครหญิงในละครโทรทัศน์ไทยยอดนิยมที่ถูกผลิตซ้ำ ระหว่างปี พ.ศ. 2530 - 2560 และเพื่อศึกษาการประกอบสร้างความหมายของผู้หญิงในสังคมไทยผ่านละครโทรทัศน์เรื่องเมียหลวง โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยกระบวนการวิเคราะห์เนื้อหา และการวิเคราะห์ตัวบท ประกอบกับข้อมูลการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกผู้สร้างสรรค์ละครโทรทัศน์ และนักวิชาการด้านสื่อสารมวลชน
ผลการวิจัยพบว่า ละครเมียหลวง ทั้ง 4 เวอร์ชัน[1] มีรูปแบบโครงเรื่องหลัก (Main-plot) ในลักษณะการถ่ายโยงเนื้อหาแบบคงเดิม มีเพียงโครงเรื่องรอง (Sub-plot) ที่ได้รับการเปลี่ยนแปลง เพื่อให้ละครรีเมกเหล่านั้นมีความทันสมัยตามบริบทของสังคม ดังนั้นตัวละครหญิงในละครโทรทัศน์เหล่านั้นจึงยังคงคุณลักษณะสำคัญสืบทอดต่อกันมา ภาพเหล่านี้ได้สะท้อนชุดความคิดเกี่ยวกับผู้หญิง 6 ชุดความคิดตลอดระยะเวลา 30 ปีที่ผ่านมา ได้แก่ 1) ความรู้ และความงาม 2) ลักษณะผัวเดียว หลายเมีย 3) เพศสัมพันธ์ และสารเสพติด 4) ความเข้มแข็ง และความอ่อนแอ 5) บทบาทอาชีพ พื้นที่ และสถานภาพความเป็นเมียและแม่ 6) ผู้กระทำ และผู้ถูกกระทำ โดยมีเพียงบางประเด็นที่ได้รับการเปลี่ยนแปลง ได้แก่ การศึกษา อาชีพ และพื้นที่
การวิจัยครั้งนี้จึงได้ข้อสรุปว่า ผู้สร้างสรรค์ละครโทรทัศน์ดำเนินงานภายใต้ระบบเรตติ้ง[2] จึงนิยมสร้างละครรีเมก เพราะเป็นการการันตีเรตติ้งได้ส่วนหนึ่ง นั่นหมายความว่า พวกเขาเหล่านี้ได้กระทำการผลิตซ้ำย้ำความหมายเดิม อันเป็นการประกอบสร้างความหมายของผู้หญิงในสังคมไทยให้เป็นไปในแนวทางลักษณะเช่นเดิม และเป็นการสืบทอด “อุดมการณ์ปิตาธิปไตย” (Patriarchy) แก่สังคมไทยต่อไป
[1] ผู้วิจัยจะใช้คำทับศัพท์ของคำว่า Version เป็นภาษาไทยว่า เวอร์ชัน ตลอดงานวิจัย
[2] ผู้วิจัยจะใช้คำทับศัพท์ของคำว่า Rating เป็นภาษาไทยว่า เรตติ้ง ตลอดงานวิจัย
Article Details
ข้อความและความเห็นในวารสารนิเทศศาสตร์และนวัตกรรม นิด้า เป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน มิใช่ของคณะนิเทศศาสตร์และนวัตกรรมการจัดการ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
แข มังกรวงษ์. (2560). แนวทางการสร้างสรรค์ละครโทรทัศน์ไทยที่ผลิตซ้ำโครงเรื่องเดิม. วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สจล, 19(24), 121-130.
ชิดชฎา อ่อนคง และ พรรษา รอดอาตม์. (2560). การสร้างความเป็นจริงทางสังคมของผู้หญิงที่มีครอบครัวแตกแยก: ศึกษาจากสื่อนวนิยายรางวัลหนังสือแห่งชาติ. วารสารการสื่อสารและการจัดการ นิด้า, 3(3), 40-48.
ปรวัน แพทยานนท์. (2556). พัฒนาการของละครโทรทัศน์ที่สะท้อนสังคมไทยจากอดีตสู่ปัจจุบัน. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม มศว, 1(2), 44-50.
ภวิณี ตึกดี เทพทอง. (2560). การนำเสนอภาพลักษณ์สตรีในการเล่าเรื่องผ่านตัวละครในภาพยนตร์การ์ตูนแอนิเมชั่นเรื่อง โฟรเซ่น (Frozen) “ผจญภัยแดนคำสาปราชินีหิมะ”. วารสารการสื่อสารและการจัดการ นิด้า, 3(3), 24-39.
