แนวทางการสืบสานคติพระจักรพรรดิราช สัญลักษณ์แห่งอำนาจในงานศิลปกรรม ณ วัดหน้าพระเมรุราชิการามวรวิหาร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ของพระยาไชยวิชิต (เผือก)

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งเน้นศึกษาและอธิบายแนวทางการสืบสานคติจักรพรรดิราช สัญลักษณ์แห่งอำนาจของพระมหากษัตริย์ที่ปรากฏอยู่ในงานศิลปกรรม ณ วัดหน้าพระเมรุราชิการามวรวิหาร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓) ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สยามประเทศเริ่มเผชิญกับภัยคุกคามทางการเมือง ทั้งจากมหาอำนาจชาติตะวันตกและการทำสงครามกับเมืองประเทศราช โดยสะท้อนออกมาในรูปแบบความคิดและความเชื่อของพระยาไชยวิชิต (เผือก) ผ่านการบูรณปฏิสังขรณ์พระอารามและการถวายพระนามให้กับพระพุทธรูปประธานทรงเครื่องอย่างใหญ่แบบพระเจ้าจักรพรรดิราชภายในพระอุโบสถ อันแสดงถึงสิทธิธรรมในการเสด็จขึ้นครองราชย์ของล้นเกล้ารัชกาลที่ ๓ ในฐานะที่ทรงเป็นพระราชโอรสนอกเศวตฉัตร มีพระราชมารดาเป็นเพียงสามัญชน เช่นเดียวกับสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง พระมหากษัตริย์ผู้ริเริ่มสถาปนาความเป็นพระเจ้าจักรพรรดิราชให้กับพระพุทธรูปภายในพระอุโบสถ ณ วัดหน้าพระเมรุแห่งนี้เช่นกัน