รูปแบบการปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ในลุ่มแม่น้ำโขง (ไทย-ลาว)

Main Article Content

พระมหานพดล นวตลปญฺโญ
พระครูสุธีคัมภีรญาณ วิ
พระมหามิตร ฐิตปญฺโญ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาธุดงควัตรในคัมภีร์พระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษารูปแบบการปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ในลุ่มแม่น้ำโขง (ไทย-ลาว) 3) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบการปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ในลุ่มแม่น้ำโขง (ไทย-ลาว) เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่แบบสัมภาษณ์ข้อมูลเชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า


1. ธุดงควัตรในคัมภีร์พระพุทธศาสนา เป็นองค์คุณเครื่องกำจัดกิเลส ไม่ใช่ข้อบังคับ แต่เป็นการสมาทานด้วยศรัทธา มีทั้งหมด 13 ข้อ อันเป็นเส้นทางไปสู่ มรรค ผล นิพพาน อันเป็นเป้าหมายสูงสุดในพุทธศาสนา


2. การปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ในลุ่มแม่น้ำโขง (ไทย-ลาว) มี 2 อย่างคือ 1) พระสงฆ์ไทยนิยมสมาทานธุดงค์แบบจาริก โดยการกำหนดระยะทาง ระยะเวลาในการเดิน จากสถานที่หนึ่ง-ไปยังอีกสถานที่หนึ่ง 2) พระสงฆ์ สปป.ลาว ถือสมาทานปฏิบัติอยู่ในสำนักโดยไม่ได้ออกเดินจาริก จะถือปฏิบัติในช่วงเข้าพรรษา หรือในช่วงระยะที่กำหนด


3. รูปแบบการปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ในลุ่มแม่น้ำโขง (ไทย-ลาว) จะถือปฏิบัติ เพียง 8 ข้อ คือ 1) การนุ่งห่มผ้าสามผืนเป็นวัตร 2) การเที่ยวบิณฑบาตเป็นวัตร ถือการฉันเฉพาะที่ได้จากการบิณฑบาต 3) การเที่ยวบิณฑบาตไปตามแถวเป็นวัตร 4) การนั่งฉันครั้งเดียวเป็นวัตร ฉันวันละครั้งเดียว  5) การฉันเฉพาะในบาตรเป็นวัตร ฉันอาหารในบาตรเท่านั้น 6) การไม่รับภัตที่เขานำมาถวายภายหลังเป็นวัตร เมื่อลงมือฉันแล้ว 7) การอยู่ในเสนาสนะแล้วแต่เขาจะจัดให้เป็นวัตร 8) การนั่งเป็นวัตร มีการอยู่ด้วยอิริยาบถ 3 คือ การยืน การเดิน การนั่ง เว้นการนอน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
นวตลปญฺโญ พ., วิ พ., & ฐิตปญฺโญ พ. . (2021). รูปแบบการปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ในลุ่มแม่น้ำโขง (ไทย-ลาว). วารสารศิลปการจัดการ, 5(2), 325–339. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jam/article/view/247512
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

จิตรเทพ ปิ่นแก้ว. (2553). ศึกษาคุณลักษณะเฉพาะของพุทธสาวก: กรณีศึกษาหลวงปู่หล้าตาทิพย์ พระครูจันทสมานคุณ(วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

จุฑาทิพย์ อุมะวิชนี และ นภาเดช กาญจนะ. (2540). พระป่า. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.

พระครูสิริกิจจาภรณ์ (เสริม กตกิจฺโจ). (2549). โสสานิกธุดงค์ในพระพุทธศาสนา: กรณีศึกษาหลวงพ่อเกษม เขมโก(วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาวิชาญ สุวิชาโน (บัวบาน). (2542). ศึกษากระบวนการฝึกอบรมบุคลากรทางพระพุทธศาสนาของพระโพธิญาณเถระ(ชา สุภทฺโท)(วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระโสภณคณาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ). (2529). ธรรมปริทรรศน์ 2. กรุงเทพฯ: ศรีสมบัติการพิมพ์.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2534). พระไตรปิฎกพร้อมอรรถกถาแปลชุด 91 เล่ม. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.