ปัจจุบันและอนาคตของการให้บริการโทรทัศน์ผ่านโครงข่ายอินเทอร์เน็ตในประเทศไทย

บทคัดย่อ

OTT หรือ Over-the-Top เป็นการให้บริการกระจายเสียงหรือบริการโทรทัศน์ผ่านโครงข่ายอินเทอร์เน็ต แทนที่จะผ่านโครงข่ายกระจายเสียงและโทรทัศน์แบบเดิม จึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดบริการแพร่ภาพ และเนื้อหารายการต่าง ๆ ผ่านอินเทอร์เน็ตโดยไม่ต้องลงทุนโครงข่ายสัญญาณเอง บทความนี้มีที่มาจากการวิจัยเชิงคุณภาพที่ต้องการศึกษาสภาพปัจจุบันและอนาคต ของ OTT ในประเทศไทย มีการเก็บข้อมูลด้วยการศึกษาเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลซึ่งได้มาจากการคัดเลือกแบบเจาะจง และแบบเครือข่ายจากผู้ให้บริการ OTT ผู้ประกอบการโทรทัศน์ นักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้อง จำนวนรวม 22 ราย การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหาเชิงคุณภาพ

ผลการวิจัยพบว่า พฤติกรรมของผู้ชมรายการโทรทัศน์วัยหนุ่มสาวเปลี่ยนจากการรับชมตามผังรายการไปชมเนื้อหาออนไลน์แบบย้อนหลังและออนดีมานด์กันมากขึ้น ตลาด OTT ในประเทศไทยจึงมีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง และมีผลกระทบต่อผู้ให้บริการทั้งฟรีทีวี และโทรทัศน์แบบบอกรับสมาชิก ทำให้รูปแบบธุรกิจเดิมต้องปรับเปลี่ยนไป แต่ก็นับว่า OTT เป็นโอกาสใหม่และช่องทางในการเข้าถึงผู้ชม และต่อยอดรายได้ทางธุรกิจของผู้ประกอบการโทรทัศน์ได้ในหลายรูปแบบ อนาคตของ OTT จะเติบโตมากยิ่งขึ้น เพราะเป็นบริการที่ตอบโจทย์คนรุ่นใหม่ และยังมีปัจจัยเกื้อหนุนด้านโครงสร้างพื้นฐานและการเปลี่ยนแปลงของลักษณะประชากรในอนาคต ภาครัฐควรกำกับดูแลให้มีการแข่งขันอย่างเป็นธรรม และมีการวางแผนระดับชาติเพื่อสร้างความร่วมมือในการส่งเสริมการพัฒนาเนื้อหารายการของ OTT เพื่อให้รายการของไทยสามารถก้าวไปแข่งขันได้ในระดับนานาชาติ