การจัดเก็บสารพันธุกรรมเพื่อนำเข้าสู่ฐานข้อมูล: ศึกษาประเด็นด้านสิทธิมนุษยชน

Main Article Content

ศลิษา พรหมมะกฤต

บทคัดย่อ

ในปัจจุบัน กฎหมายไทยเกี่ยวกับการจัดเก็บสารพันธุกรรม (DNA) จากบุคคลในชั้นเจ้าพนักงานมีเพียงเพื่อประโยชน์ในการรวบรวมพยานหลักฐานของพนักงานสอบสวนเท่านั้น ยังไม่มีกฎหมายให้อำนาจจัดเก็บสารพันธุกรรมเพื่อนำเข้าสู่ฐานข้อมูล ทั้งยังไม่มีกฎหมายเกี่ยวกับฐานข้อมูลสารพันธุกรรมเป็นการเฉพาะ ความยินยอมจึงเป็นวิธีการเดียวที่ทำให้เจ้าพนักงานได้มาซึ่งตัวอย่างสารพันธุกรรมจากบุคคล ไม่ว่าบุคคลนั้นจะเกี่ยวข้องกับคดีหรือไม่ก็ตาม ทั้งพบว่าในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ได้มีการกระทำในลักษณะบังคับจัดเก็บสารพันธุกรรมจากประชาชนอย่างเป็นระบบ อันมีลักษณะเลือกปฏิบัติและขัดต่อสิทธิมนุษยชน ผลการวิจัยพบว่า ในสหราชอาณาจักรและสหรัฐอเมริกามีกฎหมายซึ่งกำหนดหลักเกณฑ์ในการจัดเก็บสารพันธุกรรมจากบุคคลเพื่อนำเข้าสู่ฐานข้อมูล โดยมีการกำหนดประเภทบุคคลที่เจ้าพนักงานมีอำนาจจัดเก็บ วิธีการจัดเก็บ โทษของการไม่ให้ความร่วมมือในการจัดเก็บ รวมถึงสิทธิในการรับรู้ข้อมูลของผู้ถูกจัดเก็บ ในส่วนที่เกี่ยวกับฐานข้อมูล มีการบัญญัติกฎหมายเพื่อรองรับการจัดตั้งฐานข้อมูลสารพันธุกรรมแห่งชาติ โดยมีหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนเกี่ยวกับประเภทของบุคคลที่จะต้องถูกจัดเก็บ ระยะเวลาในการจัดเก็บ การดูแลรักษา การเปิดเผย รวมถึงระยะเวลาทำลายข้อมูล ซึ่งสอดคล้องกับผลการสัมภาษณ์บุคลากรในกระบวนการยุติธรรมของไทยซึ่งให้ความสำคัญในเรื่องดังกล่าว ดังนั้น จึงเสนอแนะให้มีการกำหนดหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนในการจัดเก็บสารพันธุกรรมเพื่อนำเข้าสู่ฐานข้อมูล ซึ่งนอกจากจะช่วยแก้ไขปัญหาสิทธิมนุษยชนแล้ว ยังจะช่วยคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน และเพิ่มประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมายของไทยอีกด้วย

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Committee on Law, Justice and Human Rights of the House of Representatives. (2020). Minutes of the Committee’s 21st meeting. Retrieved July 18, 2021. from https://www.parliament.go.th/ewtcommittee/ewt/25_law/ewt_dl_link.php?nid=370&filename=index. (In Thai).

Federal Bureau of Investigation. (2020). CODIS - NDIS Statistics. Retrieved July 23, 2021. from https://www.fbi.gov/services/laboratory/biometric-analysis/codis/ndis-statistics

Home Office. (2013). Protection of Freedoms Act 2012: how DNA and fingerprint evidence is protected in law. Retrieved July 27, 2021. from https://www.gov.uk/government/publications/protection-of-freedoms-act-2012-dna-and-fingerprint-provisions/protection-of-freedoms-act-2012-how-dna-and-fingerprint-evidence-is-protected-in-law

Home Office. (2021). National DNA Database Statistics. Retrieved July 22, 2021 from https://www.gov.uk/government/statistics/national-dna-database-statistics

Isranews Agency. (2019). Southern border military draft DNA collection, gaining more than you think by being a soldier. Retrieved July 20, 2021. from https://www.isranews.org/content-page/67-south-slide/75388-dna.html. (In Thai).

Khaosod Online. (2020). Calls for ending to southern draftee DNA collection. Retrieved July 25, 2021. From https://www.khaosod.co.th/newspaper/newspaper-front-page/ news_4522061. (In Thai).

Mandara, A. (2013). Compulsory Collection and Retention of DNA Upon Arrest: Fourth Amendment Implications. Retrieved July 22, 2021. from https://scholarship.shu. edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://www.google.com/&httpsredir=1&article=1160&context=student_scholarship

MGR Online. (2019) Cross Cultural Foundation urges ending to collection and deletion of DNA collected from southern border provinces draftees. Retrieved July 25, 2021. from https://mgronline.com/south/detail/9620000034900. (In Thai).

Prachatai. (2015). Muslim lawyer center points out there is no law allowing officials to collect DNA. Retrieved July 15, 2021. from https://prachatai.com/journal/2015/11/62608. (In Thai).

Tatiyakarunwong, C. (2019). Knowledge Document on the Forceful Collection of DNA in the Southern Border Provinces. Retrieved July 23, 2021. from https://voicefromthais.files.wordpress.com/2019/12/dna1.pdf. (In Thai).

Legislation. (2021). The Police and Criminal Evidence Act 1984 (PACE). Retrieved July 22, 2021 from https://www.legislation.gov.uk/ukpga/1984/60/contents

Thai PBS. (2019). DNA-Sim Card - Two-way Operation: Perd Pom. Retrieved July 23, 2021. from https://www.youtube.com/watch?v=kqrgwlNta_w. (In Thai).

United Nations. (1948). The Universal Declaration of Human Rights. Retrieved July 24, 2021. from https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights

Wimonses, W., Choosakoonkraing, S. (2020). DNA Database in Thailand. Journal of Thai Justice System, 13(3), 61–79. (In Thai).