อิทธิพลของโซ่ความเย็นที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการจัดการการสูญเสียอาหาร ของผู้ประกอบการส่งออกผลไม้ไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของปัจจัยโซ่ความเย็นและปัจจัยการจัดการการสูญเสียอาหารของผู้ประกอบการส่งออกผลไม้ไทย 2) เพื่อศึกษาอิทธิพลของโซ่ความเย็นที่ส่งผลต่อการจัดการการสูญเสียอาหารของผู้ประกอบการส่งออกผลไม้ไทย เป็นการวิจัยแบบผสมวิธี โดยใช้วิธีเก็บข้อมูลการวิจัยเชิงปริมาณกับผู้ประกอบการส่งออกผลไม้ไทย คัดเลือกแบบเจาะจงและสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ จำนวน 348 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม และกลุ่มตัวอย่างสำหรับการวิจัยเชิงคุณภาพคือ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการส่งออกผลไม้ไทย คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 15 คน โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม ซึ่งผ่านการตรวจสอบคุณภาพ และหาค่าความเชื่อมั่นของแบบ สอบถามด้วยค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาค วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบนําตัวแปรเข้าทั้งหมด ผลการวิจัยพบว่า (1) ผู้ประกอบการส่งออกผลไม้ไทยมีระดับความคิดเห็นด้านปัจจัยโซ่ความเย็นในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.20 และปัจจัยการจัดการการสูญเสียอาหาร มีระดับความคิดเห็นในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.23 และ (2) ผลการวิเคราะห์ถดถอยเชิงพหุ พบว่า ตัวแปรทำนายด้านโซ่ความเย็น ได้แก่ ระบบทำความเย็น คลังสินค้าแบบควบคุมอุณหภูมิ การขนส่งแบบควบคุมอุณหภูมิ การแปรรูปและจัดจำหน่าย การติดตามและการตรวจสอบกลับ เป็นตัวแปรที่มีความสัมพันธ์กัน และมีความสัมพันธ์เชิงเส้นกับการจัดการการสูญเสียอาหารที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าอัตราความแปรปรวนเฟ้อของตัวแปรทำนายพบว่า ไม่มีภาวะร่วมเส้นตรงพหุ ในการวิเคราะห์ข้อมูลในงานวิจัยนี้ ผลการวิเคราะห์ สัมประสิทธิ์การถดถอยพบว่า ปัจจัยโซ่ความเย็นมีอิทธิพลต่อปัจจัยการจัดการการสูญเสียอาหารของผู้ประกอบการส่งออกผลไม้ไทยอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความและบทความในวารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการ เป็นแนวคิดของผู้เขียน ไม่ใช่ความคิดเห็นและความรับผิดชอบของคณะผู้จัดทำ บรรณาธิการ กองบรรณาธิการ วิทยาลัยนวัตกรรมการจัดการ และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์
ข้อความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการีพิมพ์ในวารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการ หากบุคคลใดหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาติเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2565). รายงานประจำปี 2564 กองจัดการกากของเสียและสารอันตราย. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
กรมพัฒนาธุรกิจการค้า. (2567). ข้อมูลประเภทธุรกิจ. สืบค้นเมื่อ 7 พฤศจิกายน 2567. จาก https://bit.ly/3YbVwu6.
ขวัญคณิศร์ อินทรตระกูล และณัฐฐา เพ็ญสุภา. (2563). การสูญเสียอาหารและขยะอาหารในประเทศไทยและแนวทางการแก้ปัญหา. วารสารเกษตรนเรศวร, 17(2), 1-15.
ชลิดา ตระกูลสุนทร. (2558). สถิติเพื่อการวิจัย. สืบค้นเมื่อ 18 พฤศจิกายน 2567. จาก https://bit.ly/4jqSACp.
ดาริกา แสนพวง และสุดาพรรณ อาจกล้า. (2565). ศึกษาปัญหาและการพัฒนาความเชื่อมโยงระบบการตลาดระบบโลจิสติกส์แบบเบ็ดเสร็จ 4.0 กลุ่มธุรกิจภาคอุตสาหกรรม เพื่อสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันในเขตเศรษฐกิจพิเศษ จังหวัดนครพนม. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนครพนม, 12(1), 45-60.
วัลลภา พัฒนา และวีระศักดิ์ ตุลยาพร. (2562). ผลกระทบจากการดำเนินธุรกิจในบทบาทคนกลางของประเทศจีน ต่อระบบตลาดผักและผลไม้ของไทยในมาเลเซียและสงคโปร์ ภายใต้กรอบประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 39(2), 79-97.
วิศิษฐ์ ฤทธิบุญไชย. (2565). การเขียนวิธีดำเนินการวิจัย. สืบค้นเมื่อ 16 พฤศจิกายน 2567. จาก https://bit.ly/44JVQ7g.
ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน. (2559). Goal 12: Responsible Consumption and Production. สืบค้นเมื่อ 25 มกราคม 2568. จาก https://www.sdgmove.com/2016/10/07/goal-12-responsible-consumption-and-production/.
____________________________________. (2564). Food Waste Index Report 2021. สืบค้นเมื่อ 25 มกราคม 2568. จาก https://bit.ly/4cOfjpJ.
สันทัด พรประเสริฐมานิต. (2558). สถิติสำหรับจิตวิทยา 1. สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2568.
จาก https://sunthud.com/media/Teaching/IntroStat/Fall15/Ch13_MoreRegression.pdf.
สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า. (2568). พาณิชย์เผยผลไม้ไทยขึ้นแท่นสินค้าเกษตรส่งออกสูงสุด. สืบค้นเมื่อ 14 มีนาคม 2568. จาก https://bit.ly/42XkErg.
สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร. (2563). การศึกษาบทบาทของผู้ประกอบการธุรกิจผลไม้ที่มีต่อทุเรียนไทย. สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
สุภมาส อังศุโชติ. (2556). การวิเคราะห์ข้อมูลวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนการสอน. กรุงเทพหานคร: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.
สุริยนต์ สูงคำ และลัดดา ปินตา. (2565). การจัดการห่วงโซ่อุปทานสินค้าเกษตรปลอดภัยของบริษัท เชียงใหม่วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด. วารสารบริหารธุรกิจและศิลปศาสตร์ ราชมงคลล้านนา, 10(2), 1-18.
หาญ เอ็นจิเนียริ่ง โซลูชั่นส์. (2563). การจัดการห่วงโซ่ความเย็น: กุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จในธุรกิจอาหาร เกษตรกรรม และขนส่ง. สืบค้นเมื่อ 31 มกราคม 2568. จาก https://www.harn.co.th/articles/cold-chain-management/.
หอการค้าและสภาหอการค้าไทย. (2568). พาณิชย์ ประกาศมาตรการบริหารจัดการผลไม้ ปี 2568. สืบค้นเมื่อ 14 มีนาคม 2568. จาก https://bit.ly/4iyRFyG.
ออปติไวส์. (2568). SDGs 17 ข้อ มีอะไรบ้าง? เจาะลึกเป้าหมายเพื่อโลกที่ยั่งยืน. สืบค้นเมื่อ 25 มกราคม 2568. จาก https://bit.ly/4jOXt8j.
AL-Dalaeen, Q. R., Sivarajah, U., & Irani, Z. (2021). Determining sustainability key performance indicators for food loss reduction. Journal of Enterprise Information Management, 34(3), 733-745.
Anderson, J. & Gerbing, D. (1988). Structural Equation Modeling in Practice: A Review and Recommended Two-Step Approach. Psychological Bulletin, 103, 411-423.
Bai, L., Liu, M., & Sun, Y. (2023). Overview of food preservation and traceability technology in the smart cold chain system. Foods, 12(15), 1-23.
Bougie, R., & Sekaran, U. (2019). Research methods for business: A skill building approach. john wiley & sons.
Carlsen, L., & Bruggemann, R. (2022). The 17 United Nations’ sustainable development goals: A status by 2020. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 29(3), 219-229.
Estevez-Sanchez, K. H., Ochoa-Velasco, C. E., Ruiz-Espinosa, H., & Ruiz-Lopez, I. I. (2023). Cooling. In Smart Food Industry: The Blockchain for Sustainable Engineering (pp. 132-148). CRC Press.
Food and Agriculture Organization of the United Nations. (2011). Global food losses and food waste - extent, causes and prevention. Rome: UN FAO.
________________________________________________. (2013). Food wastage footprint, impacts on natural resource. Rome: UN FAO.
________________________________________________. (2014). SAVE FOOD: Global Initiative on Food Loss and Waste Reduction: Definitional framework of food loss. Rome: UN FAO.
Foumakoye, A. K. H. (2025). Leveraging Emerging Technologies to Minimize Food Waste: A Study of Cold Chain Integrity and Transportation Efficiency in the Western Canadian Organic Food Sector (Doctoral dissertation, Wilmington University (Delaware)).
Gallo, A., Accorsi, R., Goh, A., Hsiao, H., & Manzini, R. (2021). A traceability-support system to control safety and sustainability indicators in food distribution. Food Control, 124, 107866.
Global Hunger Index. (2024). GLOBAL HUNGER INDEX 2024: THAILAND. Retrieved 25 January 2025, from: https://www.globalhungerindex.org/thailand.html.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate Data Analysis (7th ed.). Essex, England: Pearson Publishing.
Jedermann, R., Nicometo, M., Uysal, I., & Lang, W. (2014). Reducing food losses by intelligent food logistics. Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical. Physical and Engineering Sciences, 372(2017), 1-20.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). The Guilford Press.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30(3), 607-610.
Kumar, N. S. V., Balasubramaniam, S., Tharagesh, S. T. R., Kumar, P., & Janavi, B. (2020). An autonomous food wastage control warehouse: distributed ledger and machine learning based approach. In 2020 11th International Conference on Computing, Communication and Networking Technologies (ICCCNT)
(pp. 1-6). IEEE.
Lorenc, A. (2023). How to find disruptions in logistics processes in the cold chain and avoid waste of products? Applied Sciences, 14(1), 1-25.
Nastasi, B. K. & Schensul, S. L. (2005). Contributions of qualitative research to the validity of intervention research. Journal of School Psychology, 43(3), 177-195.
Ndraha, N., Vlajic, J., Chang, C. C., & Hsiao, H. I. (2020). Challenges with food waste management in the food cold chains. Food industry wastes, 2020(1), 467-483.
Mustafa, M. F. M. S., Namasivayam, N., & Demirovic, A. (2024). Food Cold Chain Logistics and Management: A Review of Current Development and Emerging Trends. Journal of Agriculture and Food Research, 18(1), 1-14.
Onwude, D. I., Chen, G., Eke-Emezie, N., Kabutey, A., Khaled, A. Y., & Sturm, B. (2020). Recent advances in reducing food losses in the supply chain of fresh agricultural produce. Processes, 8(11), 1-31.
Parfitt, J., Barthel, M., & Macnaughton, S. (2010). Food waste within food supply chains: quantification and potential for change to 2050. Philosophical transactions of the royal society B: biological sciences, 365(1554), 3065-3081.
Prajogo, D., & Olhager, J. (2012). Supply chain integration and performance: The effects of long-term relationships, information technology and sharing, and logistics integration. International journal of production economics, 135(1), 514-522.
Rodrigue, J. P., & Notteboom, T. (2015). Looking inside the box: evidence from the containerization of commodities and the cold chain. Maritime Policy & Management, 42(3), 207-227.
Sahota, S., Kumar, S., & Lombardi, L. (2024). Biohythane, biogas, and biohydrogen production from food waste: recent advancements, technical bottlenecks, and prospects. Energies, 17(3), 1-28.
The Courier & Logistics Management Institute. (2025). The Importance of Cold Chain Logistics: Ensuring Safe Transport of Perishable Goods. Retrieved 25 March 2025, from: https://bit.ly/40aEYU9.
United Nations. (2015). Do you know all 17 SDGs? Retrieved 15 November 2024, from: https://sdgs.un.org/goals.
United Nations Environment Programme. (2024). Food Waste Index Report. Retrieved 25 January 2025.
from: จาก https://www.unep.org/resources/publication/food-waste-index-report-2024.
Wunderlich, S. M., & Martinez, N. M. (2018). Conserving natural resources through food loss reduction: Production and consumption stages of the food supply chain. International Soil and Water Conservation Research, 6(4), 331-339.
