การวิเคราะห์กระบวนการและรูปแบบความเป็นทาสสมัยใหม่ในประเทศไทย: กรณีศึกษาแรงงานข้ามชาติลาว

Main Article Content

Supagrit Pitiphat
Suthy Prasartset
Preecha Piamphongsant

บทคัดย่อ

การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการและรูปแบบความเป็น “ทาสสมัยใหม่” ของแรงงานข้ามชาติลาว กลุ่มตัวอย่างเป็นแรงงานข้ามชาติลาวที่ตกเป็น “ทาสสมัยใหม่” จำนวน 10 ราย และผู้เชี่ยวชาญด้านการค้า “ทาสสมัยใหม่” จำนวน 8 ราย ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้สัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา


           ผลจากการวิจัยพบว่า


  1. รูปแบบความเป็น “ทาสสมัยใหม่” จำแนกเป็น 3 ประเภท คือ แรงงานทาส การใช้แรงงานเด็กเยี่ยงทาส และทาสทางเพศ มีวิธีการสรรหาด้วยการหลอกลวงให้หลงเชื่อโดยใช้ค่าจ้างและผลตอบแทนเป็นสิ่งล่อใจ การควบคุมจำแนกเป็น 3 ประเภท คือ การควบคุมทางกายภาพ การควบคุมที่มีผลต่อสภาพจิตใจ และการควบคุมอื่น ๆ การขูดรีดโดยส่วนใหญ่ใช้วิธีการขูดรีดมูลค่าส่วนเกินสัมบูรณ์ อาทิ การบีบบังคับทำงานอย่างหนัก ต่อเนื่อง และมีระยะเวลาการทำงานยาวนาน ไม่จ่ายค่าจ้างตามที่ตกลงไว้ เป็นต้น

  2. กระบวนการเป็น “ทาสสมัยใหม่” ของแรงงานข้ามชาติลาว พบว่า มิติของผู้กระทำการ จำแนกเป็น 5 ส่วน คือ เจ้าของกิจการ ผู้จัดหา/นายหน้า ผู้นำพา/ผู้ขนส่ง ผู้ควบคุมดูแล และเจ้าหน้าที่รัฐที่ทุจริต มิติเชิงโครงสร้างที่มีความสัมพันธ์กับความเป็น “ทาสสมัยใหม่” มี 4 ประการ คือ กองทัพสำรองของแรงงานข้ามชาติ ระบบทุนนิยม การทุจริตคอร์รัปชั่น และลัทธิบริโภคนิยม

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน. (2552). นโยบายและแผนระดับชาติเพื่อขจัดการใช้แรงงานเด็กในรูปแบบที่เลวร้าย ปีงบประมาณ พ.ศ.2552 – 2557. กรุงเทพฯ: กระทรวงแรงงาน

กรรณภัทร ชิตวงศ์. (2559). การบังคับใช้กฎหมายเพื่อการคุ้มครองสิทธิของลูกจ้างภาคประมงทะเลในจังหวัดสงขลา. วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. 9(1), 183-203.

จรีย์วรรณ พุทธานุรักษ์, ชายไทย รักษาชาติ และ ณรัตน์ สมมสวัสดิ์. (2550). “การค้ามนุษย์” พินิจในแนวสตรีนิยม ในพื้นที่ของอินเตอร์เน็ต กระบวนการทางกฎหมาย และหน่วยงานภาครัฐ. เชียงใหม่: มูลนิธิผู้หญิง กฎหมาย และการพัฒนาชนบท (ผกฎ.).

เนตรดาว เถาถวิล. (2549). เพศพาณิชย์ข้ามพรมแดน: ประสบการณ์ของหญิงลาวในธุรกิจบริการทางเพศในพรมแดนไทย – ลาว. วารสารสังคมศาสตร์. 18(2), 170 – 202.

เมธี เอี่ยมวรา. (2549). ว่าด้วยทุน (ฉบับย่อ). กรุงเทพฯ: รวมสาส์น (1997).

ศิบดี นพประเสริฐ. (2553). ความมั่นคงมนุษย์: การค้ามนุษย์ในไทย. กรุงเทพฯ: สแควร์ ปริ๊นซ์ 93.

ศิรินันท์ กิตติสุขสถิต. (2555). ความท้าทายในการขจัดแรงงานเด็กในรูปแบบที่เลวร้าย. รายงานการประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 8 “ประชากรและสังคม 2555” ประชากรชายขอบและความไม่เป็นธรรมในสังคมไทย วันจันทร์ที่ 2 กรกฎาคม 2555 (หน้า 125 – 144). ห้องกรุงธนบอลรูม โรงแรมรอยัลริเวอร์ กรุงเทพมหานคร.

ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาชญาวิทยาและกระบวนการยุติธรรม. (2550). รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการวิจัยเรื่องกระบวนการเข้าสู่การค้ามนุษย์. กรุงเทพฯ: คณะสังคมสงเคราะห์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

เศกสิน ศรีวัฒนานุกูลกิจ และ น้ำทิพย์ เสมอเชื้อ. (2553). โครงการการค้ามนุษย์ในกลุ่มทายาทรุ่นที่ 2 ของผู้ย้ายถิ่นจากประเทศพม่า: รายงานฉบับสมบูรณ์. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

สถานทูตสหรัฐฯ และสถานกงสุลในประเทศไทย. (2560). รายงานสถานการณ์การค้ามนุษย์ประจำปี พ.ศ.2560. สืบค้นจาก https://th.usembassy.gov/th/our-relationship-th/official-reports-th/2017-trafficking-persons-report-thailand-th/

สถานเอกอัครราชทูต ณ เวียงจันทร์ และ สำนักงานส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ณ เวียงจันทร์. (2553). คู่มือส่งเสริมการค้าการลงทุนในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. อุดรธานี: บ้านเหล่าการพิมพ์.

สถาบันวิชาการป้องกันประเทศ. (2556). การค้ามนุษย์ในประเทศไทย ปัจจัยที่เป็นสาเหตุ เครื่องมือ และกลไกในการแก้ไข. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษายุทธศาสตร์ สถาบันวิชาการป้องกันประเทศ.

สำนักงานเลขานุการคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์. (2557). รายงานผลการดำเนินงานป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ของประเทศไทย ประจำปี 2557. กรุงเทพฯ: ผู้แต่ง.

สำนักบริหารแรงงานต่างด้าว. (2557). วารสารสถิติจำนวนคนต่างด้าวที่ ได้รับอนุญาตทำงานทั่วราชอาณาจักร ประจำปี 2556. กรุงเทพฯ: ฝ่ายสารสนเทศแรงงานต่างด้าว กลุ่มงานพัฒนาระบบควบคุมการทำงานของคนต่างด้าว สำนักบริหารแรงงานต่างด้าว.

สำนักบริหารแรงงานต่างด้าว. (2558). วารสารสถิติจำนวนคนต่างด้าวที่ ได้รับอนุญาตทำงานทั่วราชอาณาจักร ประจำปี 2557. กรุงเทพฯ: กลุ่มงานพัฒนาระบบควบคุมการทำงานของคนต่างด้าว สำนักบริหารแรงงานต่างด้าว.

สุภางค์ จันทวานิช และ Gary Risser. (2539). การย้ายถิ่นข้ามชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียตะวันออก: สถานการณ์ทั่วไปและผลกระทบต่อแรงงานข้ามชาติและแรงงานไทย. วารสารหางานปริทัศน์. 1(3), 91.

Bales, K. (1999). Disposable People: New Slavery in the Global Economy. Los Angeles: University of California Press.

Icduygu, A., and Toktas, S. (2002). How do Smuggling and Trafficking Operate via Irregular Border Crossings in the Middle East? Evidence from Fieldwork in Turkey. International Migration. 40(6), 25-54.

Office on Drugs and Crime & Thailand Institute of Justice. (2017). Trafficking in persons from Cambodia, Lao PDR and Myanmar to Thailand. Bangkok: UNODC