ความเชื่อและพิธีกรรมเพื่อยึดเหนี่ยวจิตใจภายใต้สถานการณ์โควิด-19 ของกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่ชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดแม่ฮ่องสอน

บทคัดย่อ

          ภายใต้วิกฤติของโรคระบาดโคโรนาไวรัส 2019 มาตรการทางกายภาพเพื่อป้องกันการแพร่กระจายและการติดเชื้อถือกำเนิดขึ้น ขณะที่ผู้คนก็แสวงหาที่พึ่งทางใจเพื่อผ่อนคลายความตึงเครียด บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเชื่อและพิธีกรรมเพื่อยึดเหนี่ยวจิตใจภายใต้สถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 ของกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่ชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดแม่ฮ่องสอนใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพในการศึกษา เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มเป้าหมายที่เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่ และกลุ่มชาติพันธุ์กระเหรี่ยงแดง จำนวน 20 คน จาก 4 ชุมชนที่ตั้งอยู่ใกล้กับพื้นที่ชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดแม่ฮ่องสอน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
          ผลการศึกษาพบว่า การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ได้สร้างความหวาดกลัว ความวิตกกังวลต่อการติดโรคที่มีอาจนำมาสู่การเสียชีวิตอย่างฉับพลัน กลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่ชายแดนได้ประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อที่มีมาแต่โบราณ กลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่ได้ประกอบพิธีวานปะลีกและเลี้ยงผีเจ้าเมือง ส่วนกลุ่มชาติพันธุ์    กระเหรี่ยงแดงได้ประกอบพิธีเสี่ยงทางกระดูกไก่และปลูกเสาต้นธี ความเชื่อและพิธีกรรมที่ประกอบขึ้นของทั้งสองกลุ่มชาติพันธุ์เป็นเสมือนเครื่องยึดเหนี่ยวทางจิตใจ ช่วยประโลมให้คนในชุมชน สังคมผ่อนคลายจากความตึงเครียด ตลอดจนเป็นกำลังใจในการต่อสู้กับการระบาดของโรคโควิด-19 และเป็นแนวทางหนึ่งในการรักษาที่ตั้งอยู่บนฐานคิดแบบพหุลักษณ์ทางการแพทย์อันเป็นการดูแลสุขภาพภายใต้ความเชื่อ พิธีกรรมและวัฒนธรรมท้องถิ่น