การใช้ถ่านชีวภาพเป็นวัสดุปลูกผักอินทรีย์ในกระบะเพื่อส่งเสริมสุขภาวะ และผลเชิงเศรษฐกิจในครัวเรือนของผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการใช้ถ่านชีวภาพร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์ในการเป็นวัสดุปลูกผักอินทรีย์ในกระบะ เพื่อส่งเสริมสุขภาวะ และผลเชิงเศรษฐกิจในครัวเรือนของผู้สูงอายุ เป็นวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) เก็บข้อมูลการวิจัยเชิงคุณภาพ และเชิงปริมาณ โดยใช้แบบสอบถาม กับกลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุ (60-69 ปี) ตำบลคุ้งตะเภา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ คัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน 20 คน สถิติที่ใช้ คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย พบว่า ผู้สูงอายุที่เข้าร่วมอบรมการผลิตถ่านชีวภาพ การใช้ถ่านชีวภาพร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์เป็นวัสดุปลูกผักอินทรีย์ในกระบะ ได้ดำเนินการปลูกผักอินทรีย์ในกระบะ จนได้ผลผลิตผักอินทรีย์แล้ว ผู้วิจัยสอบถามความพึงพอใจหลังการปลูกผักอินทรีย์ในกระบะ โดยใช้ถ่านชีวภาพร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์ในการเป็นวัสดุปลูก พบว่า ผู้สูงอายุมีความพึงพอใจ ระดับมากที่สุด ( = 4.80) ด้านประโยชน์ที่ได้รับจากการใช้ถ่านชีวภาพร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์เป็นวัสดุปลูก การผลิตถ่านชีวภาพ การปลูกผักอินทรีย์ในกระบะ และระดับความคิดเห็นของผู้สูงอายุจากการใช้ถ่านชีวภาพร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์ในการเป็นวัสดุปลูกผักอินทรีย์ในกระบะส่งผลต่อสุขภาวะด้านร่างกาย ระดับมากที่สุด ( = 4.54) และสุขภาวะด้านสังคม จิตใจ สติปัญญา ระดับมาก ( =4.50, 4.47, 4.29) ตามลำดับ ส่งผลให้ผู้สูงอายุได้บริโภคผักอินทรีย์ปลอดสารพิษ มีจิตใจผ่อนคลาย ลดความเครียด เกิดการได้เรียนรู้ เทคนิค วิธีการใหม่ในการใช้ถ่านชีวภาพร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์ ได้แลกเปลี่ยนความรู้กับคนในชุมชน และผลเชิงเศรษฐกิจในครัวเรือน ระดับมากที่สุด ( = 4.61) สามารถลดรายจ่ายในการซื้อปุ๋ยเคมี จากการซื้อผักรับประทาน และได้ทานผักอินทรีย์ที่ปลูกเองส่งผลดีต่อสุขภาพ จะเห็นได้ว่าการปลูกผักอินทรีย์ในกระบะ โดยใช้ถ่านชีวภาพร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์เป็นวัสดุปลูก เป็นกิจกรรมที่เหมาะสมช่วยสร้างสุขภาวะทางกาย จิตใจ สังคม สติปัญญาของผู้สูงอายุได้เป็นอย่างดี